Информатика
Download 7.16 Mb. Pdf ko'rish
|
informatika Mominov
- Bu sahifa navigatsiya:
- 8.14-jadval. Mantiqiy funksiyalar ro`yxati.
- 8.34-rasm. Funksiyalar kutubxonasi.
- 8.35-rasm. Funksiyalarni yozish Mustahkamlash uchun savollar.
- 8.7. Diagrammalar yaratish Muhim so`zlar
|
8.33-rasm. Progressiya 377 8.11-jadval. Matematik funksiyalar. t.r. Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi 1 ABS 1 son Sonning modulini qaytaradi 2 ACOS 1 son Arkkosinus qiymatini radianda hisoblaydi. 0 va π oralig`ida 3 ACOSH 1 son Giperbolik arkkosinus qiymatini hisoblaydi. 4 ASIN 1 son Arksinus qiymatini radianda hisoblaydi. - π /2 va π /2 oralig`ida 5 ASINH 1 son Giperbolik arksinus qiymatini hisoblaydi. 6 ATAN 1 son Arktangens qiymatini radianda hisoblaydi. - π /2 va π /2 oralig`ida 7 ATAN2 2 x,u x,u koordinatalarda Arktangens qiymatini radianda hisoblaydi. - π va π oralig`ida (-π dan tashqari) 8 ATANH 1 son Giperbolik arktangens qiymatini hisoblaydi. 9 COS 1 son Sonning kosinusini hisoblaydi. 10 COSH 1 son Giperbolik kosinus qiymatini hisoblaydi. 11 EXP 1 son Berilgan sonning 378 t.r. Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi eksponentasini qaytaradi. 12 Gcd ko`p son, son, …. Berilgan sonlarning eng katta umumiy ko`paytuvchisini topadi. 13 Lcm ko`p son, son, …. Berilgan sonlarning eng katta umumiy bo`luvchisini topadi. 14 LN 1 son Sonning natural logarifmini qaytaradi. 15 LOG 2 son, asos Berilgan asos bo`yicha son logarifmini qaytaradi. 16 LOG10 1 son Sonning o`nli logarifmini qaytaradi. 17 SIN 1 son Sonning sinusini hisoblaydi. 18 SINH 1 son Giperbolik sinus qiymatini hisoblaydi. 19 SqrtPI 1 son Sonni π ga ko`paytirib, kvadrat ildiz oladi. 20 TAN 1 son Sonning tangensini hisoblaydi. 21 TANSH 1 son Giperbolik tangensi qiymatini hisoblaydi. 22 ГРАДУСЫ 1 burchak Radianni gradusga o`tkazadi. 23 ЗНАК 1 son Agar son musbat bo`lsa 1, nolga teng bo`lsa 0 va 379 t.r. Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi manfiy bo`lsa -1ni qaytaradi. 24 КОРЕНЬ 1 son Sonning kvadrat ildizini qaytaradi. 25 МОБР 1 massiv Teskari matritsani qaytaradi. 26 МОПРЕД 1 massiv Matritsaning determinantini qaytaradi. 27 МУМНОЖ 2 massiv,massiv Matritsaning ko`paytmasini qaytaradi. 28 ОСТАТ 2 son, bo`luvchi Qoldiqni qaytaradi. 29 ОТБР 2 son, son Sonning o`nli kasrli qismini son bo`yicha yaxlitlaydi. 30 ПИ - - π ni 15 xona aniqlikda qaytaradi 31 ПРОИЗВЕД ko`p son, son, …. Sonlarning ko`paytmasini hisoblaydi. 32 РАДИАНЫ 1 burchak Gradusni radianga o`tkazadi. 33 РИМСКОЕ 2 son, forma Son rim raqamga o`tkazadi. 34 СТЕПЕНЬ 2 son. son Sonni darajaga ko`taradi. 35 СУММ ko`p son, son, …. Sonlarning yig`indisini hisoblaydi 36 ФАКТР 1 son Faktarialni hisoblaydi. Formulalar kutubxonasining "matematik va trigonometrik" guruhidagi funksiyalarni chaqirish usullari funksiyalar ustasini chaqirish kabi, faqat toifa 380 bandiga "Мат. и тригонометрия" guruhi tanlanadi. Uning funksiyalari quyida jadvalga keltirilgan. Matematik va trigonomertik toifadagi funksiyalar asosan sonlar ustida amallar bajaradi. 8.12-jadval. Matematik va trigonometrik funksiyalar ro`yxati. № Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi 1 КОРЕНЬПИ 1 son Sonni Piga ko`paytirib, kvadrat ildiz oladi. 2 МУЛЬТИНОМ ko`p son, son, …. Katta nominal koeffetsientni topish 3 НОД ko`p son, son, …. Sonlarning eng katta umumiy bo`luvchisini topadi. 4 НОК ko`p son, son, …. Sonlarning eng katta umumiy karralisini topadi. 5 ОКРУГЛТ 2 son, son Sonni silliqlashtirish 6 РЯД.СУММ 4 x,n,m,koeffitsienti Darajali qatorning yig`indisini qaytaradi 7 СЛУЧМЕЖДУ 2 son, son, Ikki son orasidan taxminiy sonni qaytaradi. 8 ЧАСТНОЕ 2 son, son, Bo`linmaning butun qismini qaytaradi. Formulalar kutubxonasining matnli guruhidagi funksiyalarni chaqirish usullari funksiyalar ustasini chaqirish kabi, faqat toifa bandiga [текстовые] guruhi tanlanadi yoki formulalar lentasidan buyrug`i tanlanadi. Uning funksiyalari quyida jadvalga keltirilgan. Matnli toifadagi funksiyalar asosan matnlar va sonlar ustida amallarni bajaradi. 381 8.13-jadval. Matnli funksiyalar ro`yxati. № Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi 1 БАТТЕКСТ 1 son Sonni matnga o`zgartiradi. 2 ДЛСТР 1 matn Matndagi belgilar sonni qaytaradi. 3 ЗАМЕНИТЬ 4 matn, son, son, matn Matnni matnga o`zgartirish 4 ЗНАЧЕН 1 matn Matnni songa aylantiradi. 5 КОДСИМВ 1 matn Matnning birinchi belgisini kodini qaytaradi. 6 ЛЕВСИМВ 2 matn,son Matnning birinchi belgisidan boshlab so`ralgancha qaytaradi. 7 ПЕЧСИМВ 1 matn Matndan simvollarni o`chiradi. 8 ПОВТОР 2 matn,son Matnni keraklicha takror yozish 9 ПОДСТАВИТЬ 4 matn,matn,matn,son Matnning qismni o`zgartiradi 10 ПОИСК 3 matn,matn,son Matn izlash 11 ПРАВСИМВ 2 matn,son O`ngdan boshlab matnni belgilarini oladi. 12 ПРОПИСН 1 matn Matnni bosh harfga o`tkazish 13 ПРОПНАЧ 1 matn Matnni bosh harfini qoldirib, qolganlarini 382 kichik harfga o`tkazish 14 СИМВОЛ 1 son Kodga mos belgini qaytaradi. 15 СОВПАД 2 matn, matn Matnni matn bilan tekshiradi teng bo`lsa rost, aks holda yolg`on qaytaradi. 16 СТРОЧН 1 matn Matnni kichik harfga o`tkazish 17 СЦЕПИТЬ ko`p matn, matn, …. Bir necha matnlarni birlashtirish 18 ТЕКСТ 2 son, format Matnni formatlash Formulalar kutubxonasining [mantiqiy] guruhidagi funksiyalarni chaqirish usullari funksiyalar ustasini chaqirish kabi, faqat toifa bandiga [Логические] guruhi tanlanadi yoki formulalar lentasidan buyrug`i tanlanadi. Uning funksiyalari quyida jadvalga keltirilgan. Mantiqiy toifadagi funksiyalar asosan mantiqiy ifodalar ustida amallar bajaradi. 8.14-jadval. Mantiqiy funksiyalar ro`yxati. № Funksiya nomi Argument soni Argument tipi Vazifasi 1 ЕСЛИ Ko`p mantiqiy ifoda, rost ifoda, … Shart asosida qiymat qaytaradi. 2 И Ko`p mantiqiy ifoda, mantiqiy ifoda, … Ikkala mantiqiy ifodani tekshiradi. 3 ИЛИ Ko`p mantiqiy ifoda, mantiqiy ifoda, … Ikki mantiqiy ifodadan birini tekshiradi 4 ИСТИНА Rost 5 ЛОЖЬ yolg`on 383 6 НЕ 1 mantiqiy ifoda Teskari xulosa Bundan tashqari formulalar kutubxonada ko`plab formulalar bor. Ulardan foydalanish uchun [Формулы] lentasining [Библотека функции] bo`limiga murojaat qilish kerak (8.32-rasmga qarang). 8.34-rasm. Funksiyalar kutubxonasi. Bu funksiyalar Excelda hisob - kitob ishlarini bajarish uchun barcha qulayliklarni yaratib beradi. Agar funksiyaning nomini bilsangiz, funksiyalar kutubxonasiga murojaat qilish shart emas. [=] belgisini qo`yib, funksiyaning nomi terish etarli. 8.35-rasm. Funksiyalarni yozish Mustahkamlash uchun savollar. 1.[F2] tugmasining vazifasini ayting. 2.Funksiyalar ustasining vazifasini ayting. 3.Yacheykadagi sonlardan kattasi va kichigini topish funksiyasini ayting. 4.MS Excelda qanday progressiyalar bor ? 5.Matematik funksiyalardan sanab bering. 6.Gcd qanday vazifani bajaradi ? 7.Mantiqiy funksiyalardan qaysilarini bilasiz ? 8.Ikki sondan kattasini topuvchi formulani yozing ? 9.Funksiyalar kutubxonasining vazifasini ayting. 10. ―Informatika fani‖ so`zining uzunligini qanday topamiz ? 384 8.7. Diagrammalar yaratish Muhim so`zlar: diagramma, Microsoft Graph, format, maket, grafik, gistogramma, diagrammalar ustasi. Bilib olasiz: MS Exelda diagramma yaratish usullarini, diagramma turlarini, diagramma yaratish bosqichlarni, ko`rinishlari, maketlari bilan ishlash usullarini. Excel dasturining yana bir imkoniyati bu diagrammalar bilan ishlashdir. Buning uchun Office paketi tarkibiga kiruvchi qo`shimcha Microsoft Graph dasturiga murojaat etiladi. Diagrammani tasvirlashdan oldin yacheykalarga ma'lumotlar (sonlar) kiritiladi, keyin [вставка] lentasidan [Диаграммы] bo`limiga o`tiladi va kerakli diagramma turi va ko`rinishi tanlanadi. Diagrammalarning turlari va ko`rinishlari 8.36-rasmda tasvirlangan. Excelning oldingi variantlarida diagramma yaratish 4 qadamdan iborat edi. Excel 2007 da bu qadamlar ixchamlashtirilgan. Diagramma yaratilgandan so`ng, uni tahrirlash uchun tanlansa, lentalar qatorida [Работа с диаграммами] lentalar guruhi hosil bo`ladi. Bunda 3 ta [Конструктур], [Макет], [Формат] lentalar bor. [Конструктор] lentasi asosan diagrammaning turini o`zgartirish, ma`lumotlar bilan ishlash, stil va ko`rinishlarini tanlash va o`zgartirish, joylashtirishga mo`ljallangan. [Конструктор] lentasining [тип] bo`limida 2 ta buyruqlar [Изменить тип диаграммы] va [Сохранить как шаблон] mavjud. [Изменить тип диаграммы] tanlangan diagrammaning turi va ko`rinishini o`zgartirish imkoniyatini beradi va [Сохранить как шаблон] tayyorlangan diagrammani qolib sifatida saqlash imkoniyatini beradi. |
