Informatika va axborot

39-DARS. BOSHQARISH TUGMASI 
 
1. Ilova oynasiga boshqarish tugmasini joylash. 
Oldingi darsdagi
 
birinchi ilovamiz hech qanday vazifani bajarmaydi. Endi bu kamchilikni 
bartaraf qilamiz. 
Yangi ilova yaratamiz va uning o‘lchamlarini 225 ga 400 qilib 
o‘rnatamiz. Sarlavhasini esa ikkinchi dastur deb o‘zgartiramiz. Ilova 
oynasiga boshqarish obyekti: boshqarish tugmasini o‘rnatamiz. 
Uskunalar panelining standart jildida joylashgan boshqarish tugmasini 
sichqoncha bilan tanlaymiz, keyin 
sichqonchani ilova oynasi 
Form1
ning boshqarish tugmasi turishi 
kerak bo‘lgan joyiga olib kelib 
yana bir marta bosamiz. Agar 
uning joyini o‘zgartirish kerak 
bo‘lsa, uni sichqoncha bilan surib 
boshqa joyga o‘tkazamiz. 
 

---

91 
 2. Boshqarish tugmasining xossalarini o‘rnatish.
Ilova oynasining 
xossalari bo‘lgani kabi unga joylangan boshqarish tugmasining ham o‘z 
xossalari bor. Ularni ham o‘zgartirish mumkin. Bu ikki obyektning 
ko‘pgina xossalari bir xil vazifani bajarishi bu ishni ancha osonlashtiradi.
Dastlab boshqarish tugmasi: 
Button1
ni uning ustida sichqonchaning 
chap tugmasini keltirib tanlab olamiz. Obyektlar dispetcheri (
Object
TreeView
) da 
Button1
ajralib turadi va Obyekt inspektori (
Object
Inspector
) 
oynasida 
Button1
obyektining xossalari ro‘yxati paydo bo‘ladi. Unda 
dastlab 
Caption
xossasida tugmaning sarlavhasini ‘++’ ga o‘zgartiramiz. Bu 
oldingi darsda qabul qilingan kelishuvga ko‘ra quyidagicha yoziladi:
Button1.Caption:=’++’ 
Tugma sarlavhasi ancha kichik 
bo‘lgani uchun uni kattalashtiramiz. 
Buning 
uchun 
Font
xossasidan 
foydalanamiz. 
Uni 
tanlaganimizda 
ekranda 
Шрифт
muloqat oynasi paydo 
bo‘ladi. Uning 
Размер
maydonchasi 
ostidagi ro‘yxatdan 
14
ni tanlab, 
OK
tugmasini bosamiz.