Ингичка ичак деворида (мембранасида) овкат хазм булиши


МЕМБРАНАДА ОВҚАТ ЩАЗМ БЫЛИШИНИГ ФИЗИКАВИЙ-КИМЁВИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ


Download 113,5 Kb.
bet3/11
Sana11.10.2023
Hajmi113,5 Kb.
#1697336
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Мембранада-ОХБ

3. МЕМБРАНАДА ОВҚАТ ЩАЗМ БЫЛИШИНИГ ФИЗИКАВИЙ-КИМЁВИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ.
Тукли жиякдаги ферментлар фаоллиги улар эритмага тушганидан кейинги холатига караганда бир неча бор устун бу нарса мембранада овкат хазм булишининг бушликдагига нисбатан мухимлигини таъминлайди.
Машхур физик-кимёгарлардан бири Н.К.Адам (1977) ичак девори каттик тана хисобланмасада, у билан суюк мухит (химус) чегарасида юз берадиган реакциялар хусусияти каттик модда-суюклик орасидаги конуниятларга купинча буй сунади деган фикрни билдиради. Бу фикрлар фойдасига шу нарсани таъкидлаш мумкинки, техникада хар хил ковакчали катализаторлар юзасини бир-бирига солиштириш учун 1 г катализатор массасига тугри келадиган умумий юзани хисоблаш кабул килинган ва у платинали катализаторларда 300 000 см2 га тенг. Ингичка ичакдаги 1 г тукли жияк юзаси уртача 300 000 – 800 000 см2 тенг булар экан (Уголев, 1963).
Ичак бушлигида юз берадиган гидролизланиш натижасида хосил булган моддалар химусдан маълум юза тортиш кучи мавжудлиги туфайли ичак девори томон харакат килади ва тукли жиякка бориб яна ферментлар таъсирига учрайди, парчаланади ва шу ернинг узида сурилиб кетади. Тукли жиякда гидрлизланишнинг хамда сурилишнинг бир-бири билан узвий богланган холда бориши овкат хазм булиши учун жуда мухим кулайлик тугдиради (Уголев ва бошкалар, 1963, 1967, 1974).
Расм. Тукли жиякда озик модданинг парчаланиши ва сурилиши

Юза тортиш кучи туфайли турли катион ва анионлар гурухланиб юза потенциалини хосил килади ва бу потенциаллар мембранада овкат хазм булиш жараёнини бошкаришда мухим рол уйнаши мумкин. Юза термодинамикаси конуниятларига кура тукли жиякда хам фермент молекуласи хам озик моддалар молекуласи бир – бирига шундай холатда жойлашадики, уларни кулф билан калит мисолида тушунтириш мумкин, яъни парчаланиши лозим булган озик модда ферментнинг фаол маркази таъсир килиши учун энг кулай вазиятда туради, ичак юзасида кайд килинган ферментлар фаоллигининг юкори даражада булишини айнан шу сабабга кура тушунтириш мумкин.


Шуни айтиш керакки, микроворсинкалардан иборат тешикчали катализатор юза тирик тукима, у доим булмайди, бунинг устига ворсинка ва микроворсинкалар катталиги организмнинг функционал холатига караб узгариб туради, харакат килади ва хоказо. Шунинг учун уни юза термодинамикасига тегишли конуниятларининг хаммасига риоя килаверади дейиш нотугри. Бунинг устига ичакдаги бу юза катализдан бошка яна суриш функциясини хам бажаради. Физик-кимёвий нуктаи назардан мембранада овкат хазм булиши бир хил булмаган ковакли юзадаги катализнинг маълум куринишидир десак тугри булади.

Download 113,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling