“innovatsion iqtisodiyoT” fanining nazariy asoslari 1-mavzu. “Innovatsion iqtisodiyot” faniga kirish Reja

Tayanch iboralar
Infratuzilma, fan, ilm,ta’lim, innovatsiya, mahsulot, ishlab chiqarish, raqobatbardoshlik, innovatsiyalar bozori, integratsiya, texnologiya, tadbirkorlik, konsessiya, shartnoma.


Nazoratvamuhokamauchunsavollar
1.Innovatsion faoliyat infratuzilmasini yoriting.
2. Innovatsionfaoliyatningbugungiinfratuzilmasinitushuntiring.
3.Innovatsion markaz tarkibini ayting.
4.Startap korxona to‘g‘risida nimalarni bilasiz?.
5.Konsessiya shartnomasinima?
5-mavzu. Innovatsion iqtisodiyotni rivojlantirish omillari


Reja
5.1. Korxonalarda innovatsion faoliyatda iqtisodiy usullar, innovatsion boshqarish (menejment) usullaridan foydalanish.

5.2. Innovatsion faoliyatni oshirishda investitsiya loyiha­la­ri­ni moliyalashtirish.

5.3. Innovatsion faoliyatda investitsiyalarning iqtisodiy samara­dorligini baholash.
5.4. Korxonalarda innovatsion salohiyatni oshirish.


5.1. Korxonalarda innovatsion faoliyatda iqtisodiy usullar, innovatsion boshqarish (menejment) usullaridan foydalanish
Respublikamizda innovatsion iqtisodiy rivojlantirishda quyidagi iqtisodiy usullardan foydalaniladi:

1. Iste’molchining (ichki va tashqi) ehtiyojini qoniq­tira­di­gan raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarish va xorijga eks­port qilishni rag‘batlantirish.

2. Bank-kredit munosabatlarini takomillashtirish (imtiyoz­lar berish).
3. Innovatsion mahsulot yaratadigan yuqori malakali kadrlar mehnatidan samarali foydalanish va mehnat unumdorligini oshi­rish.
4. Korxonalarda xodimlarni rag‘batlantirish va manfaatdor­li­gini oshirish.
5. Ishlab chiqarish va iste’molchilarni qoniqtiradigan narx siyosatini yo‘lga qo‘yish va mahsulot tannarxini pasaytirish.
6. Korxonalarda innovatsion faoliyatni rivojlanishiga yo‘­nal­tirilgan soliq imtiyozlaridan foydalanishni.
7. Xorijiy investorlar va respublikamizdagi tadbirkorlar uchun har tomonlama qulay investitsion muhit yaratish.
8. Innovatsion iqtisodiy rivojlanish uchun korxonaning foy­dasi va rentabelligini oshirish.
Yuqorida bayon qilingan innovatsion iqtisodiy rivojlan­tirish bo‘yicha ta’kidlangan iqtisodiy usullar mamlakatimizni tez­kor taraqqiy ettirishda yangi imkoniyatlarni yaratib beradi.
Bugungi kunda davlatimiz rahbari tomonidan respublika iqti­­­so­diyotini rivojlantirishning quyidagi vazifalari belgilab berilgan:

• ochiq iqtisodiyot, sog‘lom raqobat, ishbilarmonlik va investitsiya muhitini tubdan yaxshilash uchun zarur sharoitlarni yaratish;

  
  

• iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy sek­torni jadal rivojlantirish orqali yangi ish o‘rinlarini ko‘pay­ti­rish;

  
  

• iqtisodiyotni modernizatsiyalash va diversifikatsiya qilish, meh­nat unumdorligini oshirish orqali yuqori iqtisodiy o‘sishni ta’minlash;

  
  

• “yashirin” iqtisodiyotga qarshi kurashish, uning hajmini kes­kin qisqartirish;

  
  

• valyutani erkinlashtirish siyosatini izchil davom ettirish, bar­qaror monetar siyosatni amalga oshirish;

  
  

• iqtisodiyotni rivojlantirishga doir strategik vazifalarni ruyobga chiqarishga qodir malakali kadrlarni tayyorlash.²⁴

  
  

Har qanday korxona uzoq muddat bozorda ulushini saqlab qolishni istar ekan, innovatsion boshqaruv usullariga murojaat qili­shiga to‘g‘ri keladi. Innovatsion boshqaruv deganda, innovatsiya­lar­ni joriy etish hisobiga korxonaning doimiy rivojlanishini ta’­min­lash tushuniladi.

Umuman olganda, korxonalarda innovatsion menejmentni ik­ki turga ajratish mumkin:
1. An’anaviy reproduktiv menejment –korxona faoliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan resruslardan maksimal foyda olish va ishlab chiqarishni boshqarishga katta e’tibor qaratiladi. Bunda rentabellikni oshirish, ishlab chiqarishni modernizatsiya qi­lish va mahsulotlar assortimentini kengaytirish bosh maqsad qi­lib olinadi.
2. Innovatsion menejment–mavjud boshqaruv usullaridan farq qiladigan yangi zamonaviy texnologiyalarga asoslangan ri­voj­­lanish yo‘lini doimiy izlash orqali boshqarish tushuniladi. Bunda asosiy e’tibor korxonaga kiritilayotgan barcha resurslar (mo­liya­viy, moddiy, mehnat) innovatsiyalarga qaratilib, korxona fao­liyatini doimiy takomillashtirib borishga qaratiladi.
Innovatsion menejment tushunchasi XX asrning 60–70 –yil­la­­r­i­da Y. Shumpeter tomonidan fanga kiritilgan. Innovatsi­on me­-nej­ment konsepsiyasi deganda, quyidagi ketma-ket jarayon­ni ama­lga oshirish tushuniladi:
1.Innovatsion mahsulot iste’molchilari tahlili.
2.Istiqbolli g‘oyalarni izlash.
3.Innovatsiyani yaratish va joriy etishni tashkillashtirish.
4.Innovatsion mahsulotni bozorga chiqarish.