Innovatsiyalar vazirligi termiz agrotexnologiyalar va innovatsion rivojlanish

 
3.4 - jadval 
Azotli o’g’it me’yori va biologik preparatni tuproqdagi almashuvchan (K
2
O) 
miqdoriga ta’siri 
№ 
Mineral 
o’g’itlarning yillik 
me’yori, kg/ga 
Biologik 
preparat, 
Rizovit, 
gramm/ga 
Fazalar bo’yicha (K
2
O) miqdorining o’zgarishi 
15.05 
15.06 
15.07 
15.08 
N 
P 
K 
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
2022 yil 
1 
175 
165 
170 
175 
155 
145 
165 
140 
2 
90 
60 
218 
204 
213 
207 
215 
196 
211 
170 
3 
40 
90 
60 
244 
229 
238 
230 
258 
239 
257 
204 
4 
90 
60 
200 
253 
238 
247 
239 
267 
256 
275 
229 
5 
40 
90 
60 
200 
258 
238 
255 
239 
276 
264 
284 
229 
2023 yil 
1 
210 
195 
220 
200 
210 
200 
200 
180 
2 
90 
60 
262 
241 
275 
237 
292 
271 
256 
218 
3 
40 
90 
60 
293 
271 
308 
263 
350 
329 
311 
262 
4 
90 
60 
200 
304 
282 
319 
274 
362 
353 
333 
295 
5 
40 
90 
60 
200 
309 
282 
330 
274 
373 
365 
344 
295 
3.3-§. Ildizlarda tuganaklarning hosil bo’lish dinamikasi 
L.Mirzaev, M.Davletmurodov [82; 21-23-b.] ta’kidlashlaricha, takroriy ekin 
sifatida yetishtirilgan 1 tup soyaning ildizida 400 dona atrofida tuganak 
bakteriyalar bo‘ladi, ularning quruq vazni esa 1,2 -2,4 grammni tashkil qiladi. 
Respublikamizda sug‘oriladigan yerlarida ishlab chiqarish talablariga javob 
beradigan soyaning shtammlari yaratilmagan. Keyingi yillarda soyani katta 
maydonlarda ekishda qo‘llanilgan bir necha tuganak bakteriya shtammlari 
(Rizovit-AKS) preparatlarida kutilgan natijalarga erishildi. Natijada, soyadan 
tajribamizda yuqori hosil olindi va tuproq unumdorligini mineral o’g’itlar va 
tuganak bakteriyalar hisobidan oshirib, samarasi yuqoriligi ma’lum bo’ldi. 

---

60 
Hozirda respublikamizda soyaning ildizlarida simbioz holida yashaydigan 
tuganak bakteriyalar faolligini, samaradorligini o‘rganish orqali mineral o’g’itlar 
fonida eng yuqori natija beradigan preparat me’yori va qo’llash usulini ishlab 
chiqish soya yetishtirishda eng muhim vazifalardan biri hisoblanadi. 
Mutlaqo o’g’it qo’llanilmagan nazorat va mineral o’g’itlarni o’zi alohida 
qo’llanilgan variantlarda so’ya o’simligi ildizida tuganaklar hosil bo’lmadi, bu esa 
tuproqdagi tabiy holatdagi mikroorganizmlar faoliyati sust kechishi bilan 
izohlandi. P90K60-fonida biologic preparatning 200 gramm/ga miqdori 
qo’llanilgan variantda 1 tup soya o‘simligidagi ildizlarda chin barg hosil bo’lish – 
gullash fazasida (2022-2023 y.y) mos ravishda 8,8 va 9,8 donani, Gullash-dukkak 
hosil bo’lish fazasida 74,6 va 78,1 donani, dukkak hosil bo’lish-pishish fazasida 
209,0 va 212,2 donani tashkil qilgan bo’lsa ushbu ko’rsatkichlar fazalar bo’yicha 
mos ravishda 10,0 va 13,4; 78,2-81,2 va 220,9 va 224,3 donani tashkil etda va 
tajriba bo’yicha eng yuqori ko’rsatkichni namoyon qildi (3.5 - jadval).