Innovatsiyalar vazirligi termiz agrotexnologiyalar va innovatsion rivojlanish

3.2 - jadval 
Azotli o’g’it me’yori va biologik preparatni tuproqdagi nitrat shaklidagi azot 
(N-NO
3
) miqdoriga ta’siri 
№ 
Mineral 
o’g’itlarning yillik 
me’yori, kg/ga 
Biologik 
preparat, 
Rizovit-
AKS, 
gramm/ga 
Fazalar bo’yicha (N-NO
3
) miqdorining o’zgarishi 
15.05 
15.06 
15.07 
15.08 
N 
P 
K 
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
0
-30
30
-50
2022 yil 
1 
15,3 12,6 14,0 11,4 12,3 11,2 11,1 
9,2 
2 
90 
60 
16,0 14,6 28,8 21,9 29,4 25,0 33,5 23,0 
3 
40 
90 
60 
23,8 22,5 32,4 26,3 35,7 29,0 36,3 25,5 
4 
90 
60 
200 
24,8 24,1 34,3 27,5 38,6 31,1 38,7 27,3 
5 
40 
90 
60 
200 
25,5 24,8 35,3 28,0 39,3 32,0 39,6 27,3 
2023 yil 
1 
17,7 14,3 17,0 14,3 15,2 13,5 13,4 13,4 
2 
90 
60 
18,5 16,6 34,9 27,5 36,4 30,2 40,5 33,6 
3 
40 
90 
60 
27,6 25,5 39,3 33,1 44,1 35,0 43,9 37,1 
4 
90 
60 
200 
28,8 27,2 41,6 34,6 47,7 37,5 46,7 39,8 
5 
40 
90 
60 
200 
29,5 28,1 42,9 35,3 48,6 38,6 47,8 39,8 
3.2-§. Tuproqdagi harakatchan fosfor va almashuvchan kaliy miqdorining 
o’zgarishiga azotli o’g’itlar me’yori va biologik preparatning ta’siri 
Eng muhim oziq moddalardan biri tuproqdagi harakatchan fosfor 
hisoblanadi. O‘tkazilgan tahlil natijalarining ko‘rsatishicha, tuproqdagi 
harakatchan fosfor dinamikasi ham xuddi ammoniyli va nitratli azot kabi bo‘lib, 
mineral o‘g‘itlar fonida qo‘llanilgan biologic preparat tuproqning mikrobiologik 

---

57 
xossalariga ijobiy ta’sir ta’sir ko’rsatishi hisobiga tuproqdagi fosforning 
eruvchanligini oshirishi, namlik va harorat o‘zgarishi bilan fosfatlar miqdori bahor 
va yoz oylarida ortib, soya o‘suv davri oxirida o‘simliklarni o‘zlashtirishi va 
tuproq haroratini pasayishi tufayli kamayishi kuzatildi. O‘g‘itsiz nazorat variantida 
tabiiy sharoitda tuproqda harakatchan fosfor miqdori o‘suv davri oxirigacha 
kamayishi kuzatildi. O‘suv davri oxirida tuproqda harakatchan fosfor miqdori 
sezilarli kamaydi. Bu holat butun o‘suv davri davomida kuzatildi. P
175
K
125
variantida tuproqdagi harakatcha fosfor miqdori 15 may sanasida (20222-2023 y.y) 
mos ravishda 25,4 va 30,9 mg/kg ni tashkil etgan bo’lsa ushbu ko’rsatgich 15 
iyulga borib 27,7 va 32,8 mg/kg ni tashkil etdi. P
175
K
125
-fonida biologik preparatni 
200 gramm/ga qo’llanilganda esa mos ravishda 32,7 va 39,7 hamda 31,7 va 38,7 
mg/kg ni tashkil etdi va P
175
K
125
-fon variantiga nisbatan sezilarli yuqoriligi ma’lum 
bo’ldi.