Innovatsiyalar vazirligi toshkent amaliy fanlar universiteti
Download 228.62 Kb. Pdf ko'rish
|
Oʻzbek tilshunosligida fonema va tovush munosabati tavsifi. (1)
|
32 XULOSA Xulosa qilib aytganda, inshoda o‘zbek tilshunosligidagi fonema va tovush munosabatlari har tomonlama tahlil qilingan. Muhokama qilingan asosiy fikrlar fonemalarning ta'rifi va ularning til o'rganishdagi ahamiyati, fonetikada allofonemalarning o'rni, unli va undosh tovushlarning tavsifini o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, insho kontekst omillari va diftonglarning xususiyatlari tufayli ovoz ishlab chiqarishdagi o'zgarishlarni ta'kidladi. Umuman olganda, bu insho o‘zbek tilidagi fonetik tuzilishning murakkab tafsilotlarini o‘rganib, uning murakkabligi va o‘ziga xosligini yoritib berdi (Muallifning familiyasi, yili). Inshoda muhokama qilingan asosiy fikrlarni takrorlash O‘zbek tilini o‘rganishda fonetika va fonologiyani tushunish katta ahamiyatga ega. Fonetika tovushlarning jismoniy va akustik xususiyatlarini oʻrganishni oʻz ichiga olsa, fonologiya esa tildagi tovushlarning mavhum va aqliy ifodalanishiga eʼtibor qaratadi. Ushbu jihatlarning nozik tomonlarini tushunib, o‘quvchilar so‘z va jumlalarni to‘g‘ri talaffuz qila oladi, bu esa ona tilida so‘zlashuvchilar bilan samarali muloqot qilish imkonini beradi (Cho‘lponqulov, 2020). Bundan tashqari, fonetika va fonologiyani chuqur bilish o‘quvchilarga o‘zbek tilida mavjud bo‘lgan turli fonetik o‘zgarishlar va dialektal tafovutlarni bilish va izohlashga yordam beradi (Cho‘lponqulov, 2020). Bu bilimlar tilda ravon gapirish va tushunish qobiliyatini rivojlantirish uchun juda muhim bo‘lib, uni o‘zbek tilini o‘rganishning muhim tarkibiy qismiga aylantiradi. O‘zbek tilini o‘rganishda fonetika va fonologiyani tushunishning ahamiyati Xulosa qilib aytish mumkinki, o‘zbek tilshunosligida fonema va tovush munosabatlarini o‘rganish katta ahamiyatga ega. Bu o‘zbek tilida til hosil qilish va idrok etish mexanizmlarini yaxshiroq tushunish imkonini beradi. Tovush oʻzgarishlari va fonema tarqalishini tartibga soluvchi fonologik qolip va qoidalarni oʻrganib, tadqiqotchilar oʻzbek fonologiyasining oʻziga xos xususiyatlari haqida tushunchaga ega boʻladilar. Bu bilim turli xil ilovalar, jumladan, tilni o‘rgatish va |
