Inovatsiyalar vazirligi

Mahkamlash-jipslashtirish 
rezbalari 
germetiklik 
talab 
etiladigan 
birikmalarda qo’llanadi. Odatda barcha mahkamlash rezbali detallar bir kirimli 
tarzda bo’lishi tavsiya etiladi.
Harakatni uzatish rezbalari vintli uzatmalarda ishlatiladi va kichik 
ishqalanish bilan tavsiflanuvchi trapesiyaviy (ba’zan esa to’g’riburchakli) profilga 
egadir.
Rezbali birikmalarning afzalliklari:
yuqori yuklanish qobiliyati va ishonchliligi; turli ish sharoitlari uchun rezbali 
detallar xillarining ko’pligi; 
yig’ish va ajratishning qulayligi; 
tannarxining nisbatan pastligi; 
hamma o’lchamlarining standartlashtirilganligi va tayyorlash jarayonlarining 
yuqori unumdorligi. 
Rezbali birikmalarning kamchiliklari: rezbali birikmalarning asosiy 
kamchiligi rezbali detallarning yuzalarida katta miqdordagi kuchlanishlar 
jamlanishi o’choqlarining mavjudligi tufayli o’zgaruvchan kuchlanishlarga 
chidamliligining yetarli emasligi va maxsus turdagi rezbali detallarni tayyorlash 
texnologik jarayonining bir muncha murakkabligidir.
Mahkamlovchi rezbalar: uchburchak profilli metrik rezba – asosiy 
mahkamlovchi rezba profili uchburchakli, rezbasining uchi va tubi doirasimon 
bo’lgan quvur rezba doiraviy rezba yog’och uchun vint rezbasi Mahkamlovchi 
rezbalar.
Vintli mexanizmlar rezbasi: a) to’g’ri burchakli b) trapesiyali simmetrik
c) trapesiyali nosimmetrik  
Rezba profilini tanlash. Rezba profili ko’p omillar orqali aniqlanadi, 
ulardan muhimlari: mustahkamlik, texnologiklik va rezbadagi ishqalanish kuchi. 
Shunday ekan, mahkamlovchi rezba yuqori mustahkamlikka va mahkamlovchi 
detallarni o’z-o’zidan buralib ketishidan saqlash uchun nisbatan katta ishqalanish 
kuchga ega bo’lishi kerak. Vintli mexanizmlar rezbasi f.i.k. oshirish va yeyilishni 
kamaytirish uchun kichik ishqalanish kuchili bo’lishi kerak.