Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
pasaytirmoq, dimog‘idan tushirmoq; 2. fig pasaytirmoq, qadrini tushirmoq, kamaytirmoq; rabaisser l’homme au niveau de l’animal inson qadrini hayvon darajasiga tushirmoq, pasaytirmoq; rabaisser les mérites de qqn xizmatini kamsitmoq, yerga urmoq; II. se rabaisser vpr o‘zini xo‘rlamoq, kamsitmoq, yerga urmoq; past ketmoq, tubanlashmoq, pastkashlik qilmoq. rabattage nm ovni ko‘ tarish (ovchiga haydab, ko‘tarib berish). rabatteur, euse n 1. haydovchi (ovlanadigan narsani hurkitib beruvchi); 2. fig xaridor, mijozni chaqirib beruvchi, vositachi, dallol (savdo ishida); dallol (birja ishida). rabattre I. vt 1. ushlab qolmoq, tutib, chegirib qolmoq; kamaytirmoq, pasaytirmoq, tushirmoq; il n’a pas rabattu un centime de la somme demandée u so‘ralgan narxni bir santimga ham tushirmadi; loc en rabattre rozi bo‘lmoq, yon bermoq, tan bermoq; 2. tushirmoq, paslatm oq, bostirib kiymoq; 3. yotqizmoq, yopishtirmoq, tushirmoq; 4. haydamoq, yig‘moq; rabattre le gibier ovni ko‘tarmoq, yig‘moq, to‘plamoq, ovchi tomonga haydamoq; II. se rabattre vpr burilib ketmoq, boshqa tomonga o‘girilib qolmoq; fig se rabattre sur (qqn, qqch) tashlanmoq, yopishib olmoq. rabattu, ue adj tushirilgan, qayrilgan; couture rabattue ag‘darma chok; deux bœufs, les cornes longues et rabattues shoxlari uzun va qayrilgan ikki buqa; col rabattu qaytarma yoqa. rabbin
nm ravvin (yahudiylar ruhoniysi). rabbinique adj ravvinlarga oid; la littérature rabbinique ravvin adabiyoti; ling hébreu rabbinique qadimgi yahudiy tili; école rabbinique ravvinlar maktabi. rabelaisien, ienne adj Rable ruhiyatiga oid; hazilkash; qiziqchi; hur, erkin, mustaqil; sho‘x, o‘ynoqi, xushchaqchaq. rabibochage nm yarash, murosaga kelish. rabibocher I. vt fam 1. tuzatmoq (naridan-beri, chala-chulpa, bir amallab, zo‘rg‘a); 2. murosaga keltirmoq, yarashtirmoq, kelishtirmoq; II. se rabibocher vpr yarashmoq, murosaga kelmoq, kelishmoq; ils se sont rabibochés ular yarashib olishdi. rabiot
nm fam 1. oziq-ovqatning oshib qolgan qismi; qo‘shimcha qilib bersa bo‘ ladigan, qo‘shimcha ovqat; qo‘shimcha bor; 2. ish, xizmat vaqtidan tashqari vaqt; faire du rabiot ish vaqtidan tashqari ishlamoq. rabioter
fam I. vi ozgina qo‘shimcha ishlab olmoq; il cherche toujours à rabioter u doim qo‘shimcha ishlab olishga harakat qiladi; II. vt ishlab olmoq, ozgina foyda ko‘rib qolmoq, o‘ziniki qilib olmoq; rabioter un jour de congé bir kunlik otpuska ishlab olmoq. rabique adj quturtiradigan; quturishga oid; le virus rabique qo‘ turish virusi. râble
nm bel qismi (to‘rt oyoqli hayvonlarda); bel; loc fam sur le râble yelkada; ils nous sont tombés sur le râble ular bizga hujum qilishdi. râblé, ée adj orqasi keng, beli yo‘g‘on. rabot nm randa, o‘roq randa; le passage du rabot produit des copeaux randalaganda payraxa chiqadi. rabotage
randalash, tekislash; ishlov berish (randada). raboteux, euse adj 1. o‘nqir-cho‘nqir, past-baland, o‘ydim-chuqur; g‘adir- budir, notekis; plancher raboteux g‘adir-budir pol; des terrains raboteux o‘ydim-chuqur yerlar; 2. fig litt g‘aliz uslub. rabougri, ie adj 1. bo‘yi past, past bo‘yli, pastak, pakana, mayda, qing‘ir- qiyshiq, egri-bugri (o‘simlik); arbustes rabougris pastak butalar; 2. zaif, nimjon, darmonsiz, holsiz, oriq, so‘lg‘in; kasalmand, dardchil; bukilib, bukrayib, bukchayib qolgan (odam); enfant rabougri nimjon bola; des vieillards tout rabougris butunlay bukchayib qolgan qariyalar. rabougrir
(se)
vpr pakana, bo‘yi past bo‘lib qolmoq; egri-bugri bo‘lib qolmoq; cet été, l’herbe s’est rabougrie bu yozda o‘ tlarning bo‘yi past bo‘lib qoldi; fig madorsizlanmoq, darmonsizlanmoq, so‘liy boshlamoq, zaiflashmoq; egilib, bukilib, bukchayib qolmoq. rabougrissement nm pastak bo‘lib qolish, egri-bugri bo‘lib qolish; so‘lg‘ in ko‘rinish, zaif ko‘rinish, egilib, bukchayib qolish. rabrouer
vt tartibga chaqirmoq, siltab tashlamoq, gapinini bo‘lib qo‘ymoq, urishib bermoq; il rabroue toujours sa petite sœur u singlisini doim siltab tashlaydi. racaille
nf péj past, quyi tabaqaga xos odam; qalang‘i-qasang‘ilar, yaramas, tuban, madaniyatsiz odamlar; ne fréquente pas cette racaille bu qalang‘ iga qo‘shilma. raccommodage nm yamash, yamoq solish, tuzatish, sozlash; les pêcheurs font le racommodage des filets baliqchilar to‘rni tuzatishyapti. raccommoder I. vt 1. vx yamamoq; sozlamoq, tuzatmoq, tikmoq; peut- on raccommoder ces chaussettes trouées? bu teshik paypoqlarni tiksa bo‘ladimi? 2. sozlamoq; naridan-beri tuzatmoq, yamamoq; yamoq solib tuzatmoq; 3. fam yarashtirmoq, kelishtirmoq, murosaga keltirmoq; raccommoder deux amis ikki do‘stni yarashtirmoq; II. se raccommoder vpr murosaga kelmoq, yarashmoq, kelishib olmoq; ko‘nmoq; tuzatilmoq. raccommodeur, euse n vx 1. yamoqchi, tuzatuvchi (ust-bosh); baliq to‘rini yamovchi, tuzatuvchi; 2. qadoqchi; un raccommodeur de porcelaine chini idishlar qadaqchisi. raccompagner vt kuzatib qo‘ymoq, olib borib qo‘ymoq; elle s’est fait raccompagner en voiture uni mashinada kuzatib qo‘yishdi. RACCORD
RADEAU
463 raccord
nm 1. birlashtirish, biriktirish, tutashtirish; faire un raccord pardozini tuzatib olmoq; 2. uloq, ulangan joy, chok (filmda); 3. mufta, tutashtiruvchi moslama; le plombier place un raccord entre deux tuyaux gazchi ikki trubaga mufta o‘rnatyapti. raccordement nm ulash, yopishtirish, birlashtirish, tutashtirish; voie de racccordement bog‘lovchi temir yo‘l. raccorder I. vt 1. tutashtirmoq, ulamoq, bog‘ lamoq; ikki trubani tutashtirmoq; II. se raccorder vpr tutashmoq, borib qo‘shilmoq; la route se raccorde à l’autoroute dans quelques kilomètres bir necha kilometrdan keyin yo‘l avtomobil magistraliga tutashadi. raccourci nm 1. loc en raccourci qisqartirilgan, qisqa, qisqacha; voici l’histoire en raccourci mana qisqacha voqea; 2. rakurs, ixchamlashtirilgan, qisqartirilgan; 3. qisqa, kalta, yaqin yo‘l; prendre un raccourci qisqa yo‘lga yurmoq. raccourcir I. vt qisqartirmoq, kalta qilmoq; raccourcir une robe ko‘ylakni qisqartirmoq; il faut raccourcir ce texte bu matnni qisqartirish kerak; II. vi qisqarmoq, kalta bo‘lib qolmoq; kirishmoq; cette jupe a raccourci au lavage bu yubka yuvilgandan keyin kirishib ketdi; les robes raccourcissent cette année bu yil kalta ko‘ylaklar kiyilyapti. raccourcissement nm qisqartirish, kaltaytirish; raccourcissement d’un texte matnni qisqartirish. raccroc
loc adv kutilmaganda, to‘satdan, tasodifan; o‘zi kutmagan holda; il a réussi par raccroc u o‘zi kutm agan holda muvaffaq bo‘ ldi. raccrocher I. vt 1. o‘rniga, joyiga ilib qo‘ymoq, osib qo‘ymoq; raccrocher un tableau rasmni joyiga osib, ilib qo‘ymoq; raccrocher le combiné telefon trubkasini ilib, qo‘yib qo‘ymoq; il a raccroché telefon trubkasini ilib qo‘ydi; 2. yana egallab olmoq, qayta egallab olmoq; raccrocher une place, un emploi o‘z joyini, xizmatini, vazifasini qayta, yana egallab olmoq; 3. yopishib olmoq, osilib olmoq, xiralik qilmoq; raccrocher les clients mijozlarga yopishib olmoq; II. se raccrocher vpr osilib olmoq, yopishib olmoq; se raccrocher à une branche biron shoxga osilib olmoq, ushlab olmoq; se raccrocher à qqn birovga yopishib, osilib olmoq. race nf 1. nasl, nasl-nasab, avlod; la race des Capétiens Kapetenlar avlodi; les races futures kelgusi avlod; 2. toifa, tur; être de la race de vainqueurs g‘oliblar toifasidan bo‘lmoq; c’est une race qui s’éteint bu yo‘qolib borayotgan toifadir; 3. zot, nasl, tur; les différentes races de chiens, de chats itlar, mushuklarning turli zotlari; races chevalines ot zotlari; de race asl, toza zotli, zotdor; animal de race pure zotdor hayvon; 4. irq, etnik guruh; race blanche, jaune, noire oq, sariq, qora irq; croisement entre races irqlar o‘rtasidagi o‘zaro chatishuv; 5. irq, avlod, kelib chiqish; 6. nasl-nasab, tag-tug; avoir de la race nasl-nasabli, tag-tugli bo‘lmoq. racé, ée adj 1. zotdor, zotli, nasldor, zoti, nasli yaxshi; un cheval racé zotdor ot; 2. nasl-nasabli, tag-tugli; yaxshi tarbiya ko‘rgan; une femme racée nasl-nasabli ayol. rachat nm qaytarib sotib olish; le promoteur vend l’immeuble avec faculté de rachat sotuvchi imoratni qaytarib sotib olish huquqi bilan sotyapti. racheter
1 vt 1. yana sotib olmoq, qaytarib sotib olmoq; il faudra que je rachète du pain yana non sotib olishim kerak bo‘ladi; 2. sotib olgan odamdan sotib olmoq; 3. pul evaziga, evaz hisobiga qutqarib olmoq, ozod qilmoq; racheter des prisonniers mahbuslarni evaz hisobiga ozod qilmoq. racheter
2 I. vt gunohini yuvmoq, o‘zini oqlamoq; il a racheté ses erreurs de jeunesse u yoshlikdagi gunohlarini, xatolarini yuvdi; ceci rachète cela bunisi unisini yuvib ketyapti; II. se racheter vpr o‘zini oqlamoq, o‘z gunohini yuvmoq. rachidien, ienne adj umurtqa, orqa miya; umurtqaga oid, orqa miyaga oid; bulbe rachidien uzunchoq, cho‘zinchoq miya; canal rachidien orqa miya tomiri. rachitisme nm raxit, shirzada, mechkay (yosh bolalar kasali); petit enfant atteint de rachitisme raxit bilan og‘rigan yosh bola. racial, iale, iaux adj irqiy, irqqa oid; la question, la politique raciale irqiy masala, siyosat; discrimination raciale et racisme irqiy kamsitish va irqchilik; conflits raciaux irqiy mojarolar. racine nf 1. ildiz, tomir, o‘q ildiz; ildizmeva; racines comestibles yesa bo‘ladigan ildizmeva (sabzi, qizilcha); prendre racine bir joyda uzoq vaqt tik turib qolmoq; te voilà enfin! je commençais à prendre racine! va nihoyat mana kelding! men bir joyda turaverib, ildiz ota boshlagandim; 2. ildizi, tubi, asosi, tagi; les racines de l’orgueil kibr, takabburlik, g‘urur, dimog‘dorlik ildizi, asosi; détruire le mal à la racine yomonlikni ildizi bilan yo‘q qilmoq; 3. tomir, ildiz; 4. tub, tag, ildiz; la racine du nez burunning tagi, osti; la racine d’une dent tish ildizi; la racine des cheveux soch ildizi, tagi; 5. math ildiz; racine cubique d’un nombre n n sonining kub ildizi; extraire une racine ildizini topmoq, ildiz chiqarmoq; 6. so‘z ildizi. racisme
nm 1. irqchilik; Ligue internationale contre le racisme et l’antisémitisme (L.I.C.R.A.) Irqchilik va antisemitizmga qarshi xalqaro tashkilot; 2. dushmanlik, zidlik, adovat; racisme anti-jeune yoshlarga qarshi dushmanlik. raciste n, adj irqchi, irqchilik tarafdori; politique raciste irqchilik siyosati. racket nm anglic reket (zo‘rlik bilan birovning pulini, narsasini olib qo‘yish). racketter vt anglic reket bilan shug‘ullanmoq, reket qilmoq; mon fils s’est fait racketter en rentrant de l’école mening o‘g‘lim maktabdan kelayotib reketga uchradi. raclage
nm qirib tozalash; le raclage des peaux terini qirib tozalash. raclement nm qirish, qirganda chiqadigan ovoz; un raclement de gorge tomoq qirish. racler vt 1. qirmoq, qirtishlamoq, tarashlamoq; loc fam racler les fonds de tiroires bor-burdini yig‘ishtirmoq; se racler la gorge tomoq qirmoq; 2. qirib tashlamoq; 3. qirmoq, yeb yubormoq; achitmoq, lovullatm oq, o‘rtamoq; ce vin racle le gosier bu vino tomoqni o‘rtaydi. raclette
nf eritilgan pishloqdan qilingan ta’om. raclure
nf qirindi, qirmoch. racolage
nm chorlash, chaqirish, yollash, odam olish; faire du racolage pour un parti partiyaga odam olish; 2. odam chaqirish, xiralik qilib odam chorlash; la prostituée fait du racolage dans la rue fohisha ko‘chada odam chaqiryapti. racoler vt 1. chorlamoq, chaqirmoq, yollamoq; racoler des partisans, des clients xohlovchilarni, mijozlarni chorlamoq; 2. yopishib olib, xiralik qilib, osilib olib o‘ziga mijoz chorlamoq, chaqirmoq (fohishalar haqida). racoleur, euse n, adj chorlovchi, chaqiruvchi, yollovchi, odam oluvchi; affiches racoleuse chorlovchi afishalar. racontable adj gapirsa, aytib bersa, hikoya qilib bersa bo‘ladigan; cela n’est guère racontable en public bu ko‘pchilik oldida hecham gapirib bo‘lmaydigan narsa. racontar
nm gaplar, ovoza, mish-mishlar; ce ne sont que des rancontars bu faqat mish-mishlar xolos. raconter I. vt 1. hikoya qilib bermoq, aytib bermoq, gapirib bermoq; raconter une histoire bir voqeani aytib bermoq; 2. demoq, valdiramoq, valaqlamoq; je sais ce qu’on raconte men nima deyishayotganlarini bilaman; qu’est-ce que tu me racontes-là? menga hadeb nimani valaqlayapsan; II. se raconter vpr o‘zini ta’riflamoq, o‘zi haqida gapirmoq; se raconter avec complaisance o‘zi haqida rohatlanib gapirmoq; cela ne se raconte pas buning ta’rifi yo‘q. racorni, ie adj 1. tarashaday qattiq, tarashasi chiqqan, bez bo‘lib ketgan, qotgan; il reste un morceau de viande tout racorni tarashasi chiqqan bir bo‘lak go‘sht qolibdi; 2. toshday, tosh, qotib ketgan, hissiz (yurak). racornir I. vt qovjiratib yubormoq, tarashasini chiqarmoq; la chaleur a racorni ce cuir issiq bu terini qojiratib yubordi; II. vpr la viande s’est racornie à la cuisson pishirganda go‘sht qayish, tarasha bo‘lib qoldi. radar nm radar, radiolokator; sur les routes, la vitesse des véhicules peut être surveillée par radar yo‘llarda transport vositalarning tezligi radar yordamida nazorat qilinishi mumkin. rade nf 1. reyd (bir tomoni dengizga tutashgan kemalar to‘xtab turadigan qulay joy); 2. loc fam en rade qoldirilgan, tashlandiq holda, tashlab ketilgan holda; laisser qqn, qqch en rade biror kishini, narsani tashlab ketm oq, tashlab qo‘ymoq; le projet est resté en rade reja tashlab qo‘yilgan edi; tomber en rade to‘xtab qolmoq, buzilib qolmoq. radeau nm sol, parom; les naufragés ont réussi à construire un radeau kema halokatiga uchraganlar sol yasashga erishdilar. RADIAL
RAFRAÎCHIR
464 radial, iale, iaux adj nursimon, radial; voie radiale aylanma yo‘ l. radiateur 1 nm isitish radiatori; radiateur de chauffage central markaziy isitish radiatori; radiateur électrique elektr isitish radiatori. radiateur 2 nm radiator; le radiateur de sa voiture fuit uning mashinasining radiatori teshilib qolgan. radiation 1 nf ro‘yxatdan chiqarib tashlash, chizib tashlash; si vous ne venez jamais aux réunions, vous risquez la radiation du club siz agar majlisga butunlay kelmay qo‘ysangiz, siz klub ro‘yxatidan chiqarib tashlanishingiz mumkin. radiation 2 nf radiatsiya, nur tarqatish; nurlanish; les corps radioactifs émettent des radiations radioaktiv jismlar nur tarqatadilar. radical
1 , ale, aux I. adj 1. tub, qat’iy, keskin; changement radical tub, keskin o‘zgarish; 2. tub va keskin chora-tadbirlar ko‘rish tarafdori; prendre des mesures radicales keskin chora-tadbirlar ko‘rish; II. n radikal (qisman demokratik reformalar o‘tkazishni talab qiladigan so‘l partiyalar tarafdori). radical 2
ishorasi); 3. chim radikal (bir kimyoviy birikmadan ikkinchi kimyoviy birikmaga o‘zgarmasdan o‘tadigan atomlar gruppasi). radicalement adv tubdan, to‘la; des opinions radicalement opposées tubdan farq qiladigan fikrlar; il a été radicalement guéri u to‘la tuzalib ketdi. radicaliser I. vt qat’iylashtirmoq, keskinlashtirmoq; ils ont radicalisé leur position ular o‘z mavqelarini qat’iylashtirdilar; II. se radicaliser vpr qat’iylashmoq, keskinlashmoq; le mécontentement se radicalise norozilik keskinlashyapti. radier vt ro‘yxatdan chiqarib, o‘chirib, chizib tashlamoq; nous vous radierons peut-être balki sizni ro‘yxatdan chiqarib yuborarmiz. radieux, radieuse adj 1. nurafshon, gulgun, nurli, nurga to‘la; un soleil radieux nurafshon quyosh; 2. nur yog‘ilib turadigan, porloq, yorqin, chaqnoq (odam); une jeune femme radieuse nur yog‘ilib turgan juvon; visage radieux gulgun yuz. radin, ine adj fam xasis, ziqna, qurumsoq. radio 1
maison de la radio radio uyi (Parijda); loc silence radio e’ tirozsiz; 2. radiopryomnik; il a deux radios uning ikkita radiosi bor. radio 2
radio 3 nf rentgenoskopiya; passer à la radio rentgenga tushmoq; se faire faire une radio rentgenogramma qildirmoq. radioactif, ive adj radioaktiv; éléments radioactifs, substances radioactives radioaktiv elementlar, radioaktiv moddalar; déchets radioactifs radioaktiv chiqindilar; retombées radioactives radioaktiv zarralar yog‘ini. radioactivité nf radioaktivlik; radioactivité artificielle sun’iy radioaktivlik. radiodiffusion nf radioeshittirish; programmes, chaînes de radiodiffusion radioeshittirish programmalari, to‘lqinlari. radiodiffuser vt radio orqali eshittirmoq; radiodiffuser un concert radio orqali konsert eshittirmoq. radiographier vt rentgen suratini olmoq; radiographier un malade, un organe kasalning, biror a’zoning rentgen suratini olmoq. radioguidage nm radio boshqaruv (kema, samolyot kabilar). radiologie nf rentgenologiya; le service de radiologie d’un hôpital kasalxonaning rentgenologiya xizmati. radiologue n rentgenolog. radiophonique adj radioga oid, radio; programmes radiophoniques radio programmalari. radioreportage nm radioreportaj. radioreporter n radioreportyor. radioréveil nm radiobudilnik; j’ai programmé le radioréveil à 7 heures pour avoir les nouvelles du matin ertalabki yangiliklarni eshitay deb, men radiobudilnikni soat 7ga qo‘ydim. radioscopie nf rentgenoskopiya; passer à la radioscopie rentgenoskopiyadan o‘ tmoq. radio-taxi nm radiotaksi (radio aloqasi bilan jihozlangan taksi). radiotélégraphie nf radiotelegrafiya. radiotélescope nm radioteleskop. radiotélévisé, ée adj radio va televidenie orqali beriladigan; allocution radiotélévisée radio va televidenie orqali beriladigan tabrik murojaati. radiothérapie nf rentgenoterapiya. radis nm inv 1. rediska; une botte de radis bir bog‘ rediska; 2. loc fam n’avoir plus un radis hemirisi ham, sariq chaqasi ham qolmaslik, bo‘lmas lik. radium
nm radiy; le radium a été découvert par Pierre et Marie Curie radiy Pyer va M ari Kyuri tomonidan kashf etilgan edi. radius nm bilak suyagi. radja nm voir rajah. radotage nm bo‘lmag‘ur gaplarni gapirish, valdirash. radoter vi ezmalanmoq, ezmalik qilmoq, laqillamoq, aljiramoq; cesse donc de radoter! ezmalik qilishni qo‘ysangchi! radoteur, euse n ezma, laqma. radoucir
I. vt iliqroq, issiqroq qilmoq; yumshatm oq, mayinlashtirmoq, ilitmoq, isitmoq; II. se radoucir vpr ilimoq, isimoq, yumshamoq, mayinlashmoq; sa colère tomba soudain et il se radoucit uning achchig‘i birdan tushdi va u mayinlashib qoldi. radoucissement nm ilish, yumshash (havoga nisbatan). rafale nf 1. shiddatli shamol; urib yog‘ish; une rafale de pluie, de neige yomg‘irning, qorning urib, bo‘ralab yog‘ishi; le vent souffle par rafales, en rafales shamol shiddat bilan esyapti; 2. sidirg‘asiga otish, qatorasiga uzilgan o‘q; une rafale de mitrailleuse avtomatdan sidirg‘asiga otish; tirer par courtes rafales sidirg‘asiga qisqa-qisqa otmoq. raffermir I. vt 1. qotirmoq, qotirib qo‘ymoq, qattiq qilib qo‘ymoq; la douche froide raffermit les tissus sovuq dush to‘qimalarni taranglashtiradi; 2. mustahkamlamoq, mahkamlamoq; le gouvernement est sorti raffermi de la crise hokimiyat inqirozdan mustahkamlanib chiqdi; II. se raffermir vpr 1. qotmoq, qotishib qolmoq; la pâte s’est raffermie xamir qotib, qayzib qoldi; 2. o‘zini tutib olmoq, dadillashmoq; il parut hésiter, puis se raffermit u ikkilanayotganday edi, so‘ng u o‘zini tutib oldi. raffermissement
adv 1. qattiqlashmoq, qotishmoq; 2.
mustahkamlashish, mahkamlashish, o‘rnashish. raffinage nm tozalash, oqlash, olish (aralashmalardan); le raffinage du Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|