Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
sucre qand olish; le raffinage du pétrole neftni tozalash, qayta ishlash. raffiné, ée adj nazokatli, latofatli, nozik, nafis; élégance raffinée nozik harakatlar; une éducation raffinée nafis tarbiya; un homme raffiné nozik didli odam. raffinement nm 1. nazokatlilik, latofatlilik, noziklik, nafislik, go‘zallik; le raffinement de son langage, de ses manières tilining, harakatlarining nafisligi. raffiner 1 vt tozalamoq, oqlamoq (aralashmalardan); sucre raffiné rafinad qand; pétrole raffiné tozalangan neft. raffiner
2 vi raffiner sur mayda-chuyda tafsilotlarga berilmoq; ne cherchons pas à raffiner mayda-chuyda tafsilotlarga berilmaylik; raffiner sur l’élégance nozik harakatlarga berilmoq. raffinerie nf raffinerie de sucre qand zavodi; raffinerie de pétrole neftni qayta ishlash zavodi. raffoler
vi telbalarcha sevmoq; ishqida devona bo‘lmoq; jon-dildan sevmoq, jonidan yaxshi ko‘rmoq; elles raffolent toutes de lui ularning hammasi uning ishqida devona. raffut
nm fam to‘s-to‘polon, shovqin-suron. rafistolage nm naridan-beri tuzatish;. rafistoler vt fam naridan-beri, bir nav qilib tuzatmoq; j’ai rafistolé le robinet comme j’ai pu men jo‘mrakni bir nav qilib, qo‘limdan kelgancha tuzatdim. rafle
nf to‘satdan qurshab olib qamoqqa olish; être pris dans une rafle to‘satdan qurshab olib qamaqqa olishda qo‘lga tushmoq. rafler vt bosib olib ketmoq; ils ont raflé tous les bijoux ular hamma taqinchoqlarni bosib olib ketishdi. rafraîchi, ie adj salqinlashtirilgan, sovutilgan. rafraîchir I. vt 1. salqinlashtirmoq, sovitmoq; la pluie a rafraîchi l’atmosphère yomg‘ir havoni salqinlatdi; 2. chanqog‘ ini qoldirmoq; cette RAFRAÎCHISSANT
RAISONNER
465 boisson m’a rafraîchi bu ichim lik mening chanqog‘imni qoldirdi; 3. yangilamoq, yuvib-taramoq; rafraîchir les cheveux sochini tekislatmoq; fam je vais te rafraîchir la mémoire, les idées men hozir sening aqlingni kiritib qo‘yaman, esingga solib qo‘yaman; II. vi sovimoq, muzday bo‘lmoq; mettre du vin, un melon à rafraîchir vino, qovunni sovitishga qo‘ymoq. rafraîchissant, ante adj salqinlatuvchi, jonga rohat baxsh etuvchi, yoqimli; une petite brise rafraîchissante jonga rohat baxsh etuvchi mayin shabada; boissons rafraîchissantes salqin, yaxna ichimliklar. rafraîchissement nm 1. salqinlashish, sovuq tushishi; 2. salqin, yaxna ichimlik; prendre un rafraîchissement dans un café kafeda salqin ichimlik ichmoq.
ragaillardir vt jonlantirmoq, jon kiritmoq; ruhlantirmoq, ko‘nglini ko‘tarmoq, dalda bermoq, tetiklantirmoq, g‘ayratlantirmoq; cette nouvelle nous a ragaillardis bu yangilik bizga dalda berdi. rage 1
fou de rage g‘azabdan quturib ketmoq; être, se mettre en rage g‘azab otiga minmoq; 2. qattiq g‘azab, qahr, achchiq, jahl, kek, xusumat; 3. qattiq, chidab bo‘ lmas og‘riq; rage de dents chidab bo‘lmas tish og‘rig‘i; faire rage quturmoq, avjiga minmoq, zo‘raymoq, kuchaygandan kuchaymoq; la tempête faisait rage bo‘ron quturar edi; l’incendie fait rage yong‘in quturyapti. rage 2
vaksina. rager
vi fam quturtirmoq, g‘azablantirmoq, jonini chiqarmoq; cela me fait rager bu mening jonimni chiqaryapti. rageur, euse adj quturgan, g‘azablangan, g‘azabnok, darg‘azab, qahrli, jahldor; un enfant rageur sho‘rtumshuq bola; ton rageur darg‘azab ohang. rageusement adv quturib, jazavasi tutib, darg‘azab bo‘lib, tutoqib. ragot
nm g‘iybat, yolg‘on-yashiq, gap-so‘z; faire des ragots g‘iybat qilmoq.
ragoût nm ragu, jarkop; ragoût de mouton qo‘y go‘shtidan qilingan ragu. ragoûtant, ante adj inkor formada ishlatiladi ishtahani keltiradigan, shirin, mazali, yoqimli; un mets peu ragoûtant bemaza ovqat; une histoire peu ragoûtante bemaza qissa. rai nm nm inv litt nur, shu’la, yog‘du; un rai de lumière passe sous la porte yorug‘lik shu’lasi eshik ostidan o‘ tyapti. raid
nm reyd, bosqin, chopqin, hujum; les ennemis ont effectué un raid aérien au-desus de la ville dushmanlar shaharga havo hujumi uyushtirdilar. raide I. adj 1. bukilmas, egilmas, qotib qolgan; tarang, tik; il a une jambe raide uning bir oyog‘i bukilmaydi; ma sœur a des cheveux raides mening singlimning sochlari tikka-tikka; 2. g‘o‘daygan, beo‘xshov, beso‘naqay; il est, il se tient raide comme un échalas, comme un piquet u xodaday, xoda yutganday, tayoqday (tayoq yutganday) g‘o‘dayib turadi; 3. tarang, tarang tortilgan; une corde raide tarang tortilgan arqon; loc être sur la corde raide jar yoqasida bo‘lmoq; 4. tik, tikka; tikka tushgan, tikka ko‘ tarilgan; un escalier, une pente très raide juda ham tik zinapoya, qiyalik; 5. fam juda, juda ham, haddan tashqari, ortiq darajada (narsa); elle est raide celle-là! bunisi juda ortiqcha! c’est un peu raide! biroz oshirvordingiz! II. adv vx 1. qattiq, keskin, birdan; yomon; 2. tik, nishab; un sentier qui grimpe raide tik o‘ralab chiqib ketgan so‘qmoq; 3. raide mort til tortmay, o‘rnida o‘lmoq; elles sont tombées raides mortes ular tappa tushib, til tortmay o‘ldi. raideur nf 1. egiluvchanlikning yo‘qligi, qotib qolganlik, bukilmaslik, qattiqlik, taranglik; la blessure lui avait laissé une certaine raideur dans le bras yaralangandan so‘ng, uning qo‘li biroz bukilmaydigan bo‘lib qolgan; 2. qaytmaslik, toymaslik, qat’iylik, muqimlik, ashaddiylik; la raideur de ses principes nuqtai-nazarlarining muqimligi. raidir I. vt qotirmoq, taranglashtirmoq; raidir ses muscles mushaklarini taranglashtirmoq; II. se raidir vpr qattiq turmoq, yon bermaslik, chidamoq, qarshilik ko‘rsatmoq; se raidir contre la douleur og‘riqqa chidamoq. raidissement nm taranglashtirish, qotirish; taranglashish. raie 1
oq chiziq; un tissu à raie yo‘l-yo‘l gazmol; 2. yorma, farq (sochda); porter la raie au milieu sochining o‘rtasidan farq ochib yurmoq. raie 2
raifort nm yerqalampir, xren. rail nm 1. rels, iz; le train est sorti des rails poyezd izdan chiqdi; loc remettre sur les rails to‘g‘ri yo‘lga solib qo‘ymoq; 2. sing temir yo‘l; les ouvriers du rail temir yo‘l ishchilari. railler vt litt kulmoq, masxara qilmoq, mazax, mayna qilmoq; aimer (à) railler mazax qilishni yaxshi ko‘rmoq. raillerie nf 1. hazil, hazil-mutoyiba; un ton de raillerie hazil ohangida; 2. birovdan kulish, masxara, mazax, mayna qilish, masxara, istehzo. rainure nf ariqcha, ariqchasimon o‘yiq, novcha, yoriq, paz; les rainures du parquet parketning ariqchalari; panneau qui glisse dans des rainures yoriqqa kiradigan taxta. raisin nm uzum; raisins secs (de corinthe, de malaga) mayiz; les raisins servent à faire du vin uzum vino qilishda ishlatiladi. raisiné
nm uzum murabbosi. raison
nf 1. aql, fahm, idrok, zehn, zakovat; un choix conforme à la raison oqilona tanlov; loc l’âge de raison hayotning ongli yillari; ramener qqn à la raison biror kishini aqlga chaqirmoq; mettre qqn à la raison aqlini, esini kiritib qo‘ymoq; un mariage de raison hisob-kitob bilan uylanish; 2. es, es-hush, aqli joyidalik; perdre la raison esini yo‘qotmoq; il n’a plus toute sa raison uning es-hushi joyida emas; loc plus que de raison ortiqcha, meyoridan ortiqcha, aqlga to‘g‘ri kelmaydigan darajada; il a bu plus que de raison u aqlga to‘g‘ri kelmaydigan darajada ko‘p ichibdi; 3. hayotga aql ko‘zi bilan, tiyran qarash; avoir raison haq bo‘lmoq; vous avez raison de dire degan gapingiz haq; donner raison à qqn biror kishining haqligini tan olmoq, haqligiga qo‘shilmoq; je te donne raison sur ce point bu fikrda sening haqliginga qo‘shilaman; 4. sabab, bois; loc par, pour la raison chunki; je ne l’ai pas vu pour la (simple) raison que je me trouvais absent men uni ko‘rganim yo‘q, chunki men yo‘q edim; pour quelle raison? nima sababdan? en raison de sababli, tufayli; se faire une raison ko‘nmoq, rozi bo‘lmoq, tan bermoq; s’il le faut, je me ferai une raison agar shu kerak bo‘lsa, men tan beraman; 5. asos, sabab, maqsad; avoir une raison d’espérer niyat qilishga asosi bo‘lmoq; avoir de bonnes, de fortes raisons de croire, de penser que haqida o‘ylashga katta ishonchi bo‘lmoq; ce n’est pas une raison bu sabab bo‘lolmaydi; il n’y a pas de raison sabab yo‘q; raison de plus pour que yana bir bor isbotki; loc (sing) avec (juste) raison to‘g‘risi, bori; à plus forte raison asosliyroq, ayniqsa, buning ustiga; 6. pl dalil, dalil-isbot, asos; se rendre aux raisons de qqn biror kishining dalillariga ishonmoq; avoir raison de qqn, qqch g‘olib chiqmoq, g‘olib kelmoq, ustun kelmoq, qarshiligini yengmoq; les excès ont eu raison de sa santé suiiste’mol sog‘ligidan ustun keldi; la raison sociale d’une société birlashmaning nomi; 7. math nisbat, proporsiya; mutanosiblik; la raison de la progression est 2 dans 1, 3, 5, 7, (+2) 1, 3, 5, 7, (+2) sonlarida oshib borish nisbati 2ga teng; en raison directe, inverse de to‘g‘ri proporsiyada, teskari proporsiyada. raisonnable adj 1. ongli, aqli bor, idrokli, esli, esli-hushli, aqlli; animal raisonnable ongli hayvon, jonzot; un enfant raisonnable esli bola; sois raisonnable! o‘ylab ish qilgin! opinion raisonnable dono fikr; 2. o‘rtacha, o‘rta-miyona, evida, chidasa bo‘ladigan; mo‘’tadil; prix raisonnable o‘rta- miyona baho; le vendeur a été très raisonnable sotuvchi juda insofli ekan. raisonnablament adv aql, aql-idrok bilan; insof bilan; agir raisonnablement aql bilan ish tutmoq; c’est ce qu’on peut raisonnablement demander bu insof bilan so‘rasa bo‘ladigan narsa. raisonné, ée adj 1. asoslangan, asosli, isbotlangan, o‘ylab ko‘rilgan, aqlga sig‘adigan; projet raisonné asosli reja; 2. izohli, sistemali; méthode raisonnée de grammaire grammatikani sistemali o‘qitish metodi. raisonnement nm 1. aql, idrok, idrok qilish qobiliyati; opinion fondée sur le raisonnement aqlga asoslangan fikr; 2. fikr, mulohaza, muhokama; o‘y; un raisonnement juste, faux to‘g‘ri, noto‘g‘ri fikr. raisonner I. vi 1. fikr, mushohada yuritmoq; mushohada qilmoq, o‘y surmoq; raisonner sur des questions générales umumiy masalalar ustida mushohada yuritmoq; raisonner sur des détails mayda-chuyda tafsilotlari haqida mushohada qilmoq; 2. fikrlamoq, o‘ylamoq; raisonner faux, juste noto‘g‘ri, to‘g‘ri fikrlamoq; II. vt tushuntirib ravshan, aniq qilmoq; anglatib qo‘ymoq; sharhlamoq, izohlamoq; ishontirmoq, inontirmoq; to‘la isbot qilmoq;
RAISONNEUR
RAMIER
466 III. se raisonner vpr o‘z o‘zini ishontirmoq; tâche de te raisonner o‘z o‘zingni ishontirib ko‘r; aqlga bo‘ysunmoq. raisonneur, euse n, adj safsataboz, ezma odam; tortishuvchan; faire la raisonneuse safsatabozlik qilmoq; un insupportable raisonneur o‘taketgan safsataboz. rajah
ou radja nm roja (Hindistondagi feodal hukmdor unvoni va shu unvonga ega shaxs). rajeunir I. vt 1. yashartirmoq, yashartirib yubormoq; 2. yashartirmoq, kamroq yosh bermoq; vous me rajeunissez de cinq ans! siz meni besh yoshga yashartirib yubordingiz! 3. yashartirmoq, yosh ko‘rsatmoq; cette coiffure la rajeunit bu turmak uni yashartirib yuboribdi; 4. yangilamoq, yangisiga almashtirmoq; rajeunir une instalation uskunalarni yangilamoq; 5. yoshroqlardan tashkil qilmoq; rajeunir les cadres d’une entreprise korxonaning xodimlarini yashartirmoq; II. vi yasharmoq, yosh ko‘rinmoq; elle a rajeuni de dix ans u yasharibdi, o‘n yoshga yasharibdi; III. se rajeunir vpr o‘zini yashartirmoq, o‘zini yosh ko‘rsatmoq. rajeunissant, ante adj yashartiruvchi; suivre un traitement rajeunissant yashartiruvchi muolajalarga amal qilmoq. rajeunissement nm yashartirish. rajouter
vt 1. qo‘shmoq, solmoq; rajouter du sel, du poivre tuz, murch solmoq; rajouter quelques détails bir necha tafsilotlarni qo‘shmoq; 2. orttirmoq, bo‘rttirmoq, qo‘shib-chatimoq; il faut toujours qu’il en rajoute! u bunga doim qo‘shib-chatimasa bo‘lmaydi! rajuster I. vt 1. tartibga solmoq, tartibga keltirmoq, tuzatmoq, to‘g‘rilamoq; rajuster ses lunettes (sur son nez) ko‘zoynagini (burnining ustida) to‘g‘rilamoq; 2. tekshirib, solishtirib to‘g‘rilamoq, moslamoq; rajuster les salaires maoshni hayot darajasiga to‘g‘rilamoq; II. se rajuster vpr ust- boshini tartibga keltirmoq, tuzatmoq, to‘g‘rilamoq. rajustement nm to‘g‘rilash, tuzatish, moslash. râle nm 1. xirillash, g‘arg‘ara; les râles d’un agonisant o‘layotganning g‘arg‘arasi; 2. o‘pkadagi xirillash, xir-xir. ralenti, ie I. adj sekin, asta, sekin-asta; mouvement ralenti sekin harakat; II. nm 1. motorning eng sekin tezlikda ishlashi; 2. sekinlashtirish (kinoda); loc au ralenti sekin-asta, shoshmasdan. ralentissement nm sekinlashtirish; le ralentissement d’un véhicule transport vositasini sekinlashtirmoq. râler 1
râler 2 vi fam po‘ng‘illamoq, to‘ng‘illamoq; tu n’es jamait content, tu râle tout le temps! sen hech qachon xursand bo‘lmaysan, sen doim to‘ng‘illab yurasan! ralliement nm 1. yig‘ilish, to‘planish; point de ralliement yig‘ ilish joyi; signe de ralliement to‘planish signali; 2. birlashish, birlashuv, qo‘shilish; birlashtirish; nous contons sur votre ralliement à notre cause bizning ishimizga qo‘shilishingizga umid qilamiz. rallier
I. vt 1. yig‘moq, to‘plamoq; 2. birlashtirmoq, yig‘moq; il a rallié les indécis u ikkilanuvchilarni yig‘di; (ega narsa) cette proposition a rallié tous les souffrages bu taklif hamma ovozlarni birlashtirdi; 3. qo‘shilmoq, birlashmoq; les opposants ont rallié à la majorité qarshilar ko‘pchilikka qo‘shildi; II. se rallier vpr 1. qaytadan birlashmoq; les troupes se rallient bo‘linmalar qaytadan birlashyaptilar; 2. kirmoq, qo‘shilmoq; se rallier à un parti biror partiyaga kirmoq; se rallier à l’avis de qqn biror kishining fikriga qo‘shilmoq. rallonge nf 1. qo‘shimcha, kengaytirish uchun qo‘yiladigan taxta; table à rallonge ikki yoqqa suriladigan, kengayadigan stol; 2. elektr uzaytirgich; la prise est trop loin, il faut une rallonge razetka juda uzoq, uzaytirgich kerak; 3. fam ustama, qo‘shimcha haq; les ouvriers ont obtenu une rallonge pour travaux dangereux xavfli ish uchun ishchilar ustama haq olishga erishdilar. rallongement nm uzaytirish, cho‘zish. rallonger I. vt uzaytirmoq, cho‘zmoq; rallonger une robe ko‘ylakni uzaytirmoq; II. vi fam cho‘zilmoq, uzaymoq; les jours rallongent, on veille plus tard kunlar uzayib qoldi, ko‘proq bedor bo‘linadi; si vous prenez ce chemin, ça vous rallonge de 5 km agar siz bu yo‘ldan borsangiz, yo‘ lingiz besh kilometrga uzayadi. rallumer
I. vt 1. qaytadan yoqmoq, qaytadan olov oldirmoq, qaytadan yondirmoq; rallumer sa cigarette sigaretini qaytadan yondirmoq; 2. qaytadan o‘ t oldirmoq, qaytadan alangalatmoq, alanga oldirmoq; avj oldirmoq, zo‘raytirmoq; rallumer un conflit ziddiyatni qaytadan alangalatm oq; II. se rallumer vpr qaytadan o‘ t olmoq, qaytadan alangalanmoq, qaytadan alanga olmoq; les haines se sont rallumées nafrat qaytadan alanga oldi. rallye
nm ralli, avtopoyga; les rallye sont souvent aussi éprouvants pour les hommes que pour les machines ralli ko‘pincha mashina kabi odamni ham sinovchidir. ramadan
nm ro‘za; ramazon, ramazon oyi; avant, pendant le ramadan ramazon oyidan oldin, ramazon oyida; faire le ramadan ro‘za tutmoq. ramage nm litt qushlarning sayrashi, nolishi. ramassage nm 1. to‘plash, yig‘ish; le ramassage du foin, des ordures ménagères pichan to‘plash, axlat yig‘ ish; 2. yig‘ish (ishchi, o‘quvchi kabilarni); yig‘ib keltirish; en hiver, le car de ramassage scolaire est souvent retardé par la neige ou le verglas qishda bolalarni yig‘ ib keluvchi avtobus ko‘pincha qor yoki muzlama tufayli kech qoladi. ramassé, ée adj 1. chorpahil, kaltabaqay, miqti; 2. qisqa, muxtasar; style ramassé muxtasar uslub. ramasser
I. vt 1. g‘ujanak qilmoq, yig‘moq; le chat se ramassa, puis bondit mushuk g‘ujanak bo‘ldi va so‘ng tashlandi; 2. yig‘moq, yig‘ishtirmoq, to‘plamoq; ramasser les ordures axlatni yig‘ishtirmoq; 3. fam tutm oq, qo‘lga olmoq; elle se fait ramasser par la police u politsiya tomonidan qo‘lga olindi; 4. termoq, yig‘moq, yig‘ishtirmoq; ramasser du bois, des marrons o‘tin, kashtan termoq; 5. olmoq, termoq, yerdan ko‘ tarib olmoq; ramasser un caillou yerdan tosh olmoq; on l’a ramassé ivre mort uni o‘lgiday mast holda topib olib ketishdi; 6. kaltak yemoq, kasallikni ilashtirib olmoq; il a ramassé une volée u kaltak yedi; II. se ramasser vpr fam g‘ujanak bo‘lmoq; yiqiliboq o‘rnidan turib ketm oq. ramasseur, euse n 1. olib kelib beruvchi; un ramasseur de balles to‘pni olib kelib beruvchi (tennisda); 2. olib kelib sotuvchi. ramassis
nm to‘da, uyum; un ramassis d’incapables et de paresseux qobiliyatsiz va dangasalar to‘dasi. ramdam nm fam shovqin-suron, g‘avg‘o, qiy-chuv; quel ramdam! buncha qiy-chuv! rame
1 nf eshkak; loc fam ne pas en fiche une rame, une ramée hech balo qilmay o‘tirmoq. rame
2 nf 1. vx daraxt shoxi; 2. tiragich, tirgovuch; une rame de haricots loviya tirgovuchi. rame
3 nf 1. 500 varaqli qog‘oz taxi, dastasi, bog‘lami; 2. metro poyezdi; la dernière rame vient de passer oxirgi metro poyezdi hozirgina o‘ tib ketdi. rameau
nm novda; branches et rameaux shox va novdalar. ramée
nf litt daraxtning bargli shoxlari; s’étendre sous la ramée daraxt shoxlari ostida cho‘zilmoq, yotmoq. ramener I. vt 1. qaytarib, qaytadan, yana olib kelmoq; 2. olib borib qo‘ymoq, olib borib bermoq, olib kelib bermoq; je vais le ramener chez lui men uni uyiga olib borib qo‘yaman; le mauvais temps le ramena à la maison yomon havo uni uyga qaytardi; 3. qaytarmoq; ceci nous ramène à notre sujet bu bizni mavzuyim izga qaytaradi; on l’a ramené à la vie uni hayotga qaytarishdi; 4. qaytarmoq, o‘rnatmoq; des tentatives pour ramener la paix tinchlik o‘rnatishga harakat; 5. olib kelmoq; elle a ramené d’Allemagne un fiancé sympa u Germaniyadan chiroyli kuyov olib keldi; 6. ma’lum bir holatda joylamoq; tortmoq, yopmoq; II. se ramener vpr 1. kelib, borib taqalmoq; tout ça se ramène à une question d’argent buning hammasi pul masalasiga borib taqaladi; 2. kelmoq; alors, tu te ramènes? xo‘sh, kelyapsanmi? ramer
vi eshkak eshmoq; fam og‘ir mehnat qilmoq. rameur, euse n eshkakchi. rameuter
vt hayajonga keltirmoq, alg‘ov-dalg‘ov qilmoq, oyoqqa turg‘azmoq (olomonni, xalqni); rameuter la foule olomonni oyoqqa turg‘azmoq. ramier
nm daraxtlarga uya quradigan katta yovvoyi kaptar. RAMIFICATION
RÂPÉ
467 ramification nf 1. shoxlash; la ramification d’un tronc d’arbre daraxt tanasining shoxlashi; 2. tarmoqlanish, tarmoqlarga bo‘linish; ramifications nerveuses nervlarning tarmoqlanishi; les ramifications d’une voie ferrée temir yo‘lning tarmoqlanishi; 3. tarmoq, shu’ba, soha; cette société a des ramifications à l’étranger bu tashkilotning chet elda tarmoqlari bor. ramifier
(se)
vpr 1. shoxlamoq, shox otmoq; 2. tarmoqlanmoq, tarmoqlarga bo‘linib ketmoq; les veines, les nerfes se ramifient vena qon tomirlari, nervlar tarmoqlanadi; 3. shoxobchalarga bo‘ linmoq; une secte qui se ramifie shoxobchalarga bo‘lingan sekta. ramollir vt yumshatmoq, muloyim qilmoq; ramollir du beurre sariyog‘ni yumshatmoq. ramollissement nm yumshash, yumshab qolish, yumshaganlik; méd ramollissement cérébral miyaning yumshab qolishi. ramonage nm mo‘rilarni tozalash. ramoner vt mo‘rilarni tozalamoq. ramoneur nm mo‘ri tozalovchi. Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|