Instituti tabiiyot va geografiya fakulteti kimyo kafedrasi nomozov shuhratjon yuldashali o

1.4. Kompleks organik bog’lovchilarni ishlab chiqarish texnologiyasi. 

Kompleks  organik  bog’lovchilarni  tayyorlash  texnologiyasi  quyidagilardan 

iborat: 

1)  Gossipol smolasini tayyorlash; 

2)  30 % li ohak sutini tayyorlash; 

3)  Gossipol smolasiga neft va ohak sutini qo’shish. 

Kompleks  organik  bog’lovchilarni  tayyorlash  jarayoni  quyidagi  texnologik 

jadvalda keltirilgan: 

---

 

   

 

 

 

 

 

                                    

 

 

 

 

 

 

 -  rasm.  Gossipol  smolasi  va  neft  asosida  tayyorlanadigan  aralashmalarni 

tayyorlash umumiy sxemasi. 

Agar   gossipol smolasi ortiqcha suvga  ega  bo’lsa, neft  bilan aralashtirishdan 

oldin  suvsizlantiriladi.  Suvsizlantirilgan  gossipol  smolasi  50-6  

o

C  gacha  isitilib 

oqadigan holatga olib kelinadi.  

Ohak  sutini  tayyorlash  uchun  metall  yoki  beton  idishlarda  kalsiy  oksidini 

(changsimon) suv bilan aralashtiriladi. Idishlar chang, ifloslovchi moddalardan va 

yog’ingarchilikdan saqlash maqsadida qopqoqli bo’lishi kerak. Oldindan hisoblab 

olingan  kalsiy  oksidi  oz  miqdordagi  suv  bilan  so’ndiriladi.  So’ngra  qolgan 

miqdordagi suvni quyib ohak sutini konsentratsiyasini 25-30 % gacha olib boriladi. 

Neft  va  gossipol  smolasi  (yoki  ularning  aralashmasi)  60-7  

o

C  gacha 

qizdirilib  oquvchan  holatga  keltiriladi.  Gudronator  orqali  aralashtiriluvchi  idishga 

o’tkaziladi.  U  idishga  bir  vaqtning  o’zida  hisiblangan  miqdorda  ohak  suti  ham 

quyiladi.  So’ngra  9 -95 

o

C  da  0,5-1  soat  davomida  resilkulyatsiya  qilinib 

aralashma  qizdirib  turiladi.  Shu  tariqa  tayyorlangan  bog’lovchi  modda  ishlatish 

uchun  tayyor  boladi.  Yayyor  bo’lgan  qorishma  quyida  keltirilgan  mezon 

talablariga javob berishi kerak: 

 

Neft 

saqlanadigan 

joy 

Neft 

tayyorlash 

idishi 

Dozator  

Isitiladigan 

aralashtirgich 

uskunasi 

Tayyor 

maxsulot 

yig’iladigan 

idish 

 

Dozator  

Gossipol 

smolasini 

omborxonasi 

Gossipol 

smolasini 

yayyorlash 

idishi 

Ohak ombori 

Ohak sutini 

tayyorlash 

uchun idish 

Dozator  

---

 

 3 

                                                                                                         -jadval. 

Suvga to’yinuvchanlik hajmiy % da  

5 – 9 

Shimib kengayishi hajmiy % dan katta emas 

  

Siqilishga chidamlilik chegarasi 20

o

C da MPa dan katta emas 

  

KOB ning mineral qismlar bilan yopishishi 

qoniqarli