Интерфаол методлар ва уларнинг моҳияти

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

НИЗОМИЙ НОМИДАГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ПЕДАГОГИКА УНИВЕРСИТЕТИ

ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАР:
МОҲИЯТИ ВА ҚЎЛЛАНИЛИШИ
(Методик қўлланма)

Тошкент – 2013

УДК:
ББК:
И -

Интерфаол методлар: моҳияти ва қўлланилиши / Методик қўлланма. Тузувчилар: Д.Рўзиева, М.Усмонбоева, З.Ҳолиқова. – Тошкент: Низомий номидаги ТДПУ нашриёти, 2013. – 136 бет.

“Интерфаол методлар: моҳияти ва қўлланилиши” номли методик қўлланмада замонавий таълимда самарадорлиги эътироф этилган 80 дан ортиқ интерфаол методлар, уларнинг дидактик имкониятлари, қўлланиш шартлари ва тартиби каби масалалар ёритилган. Шунингдек, методик қўлланмада турли ўқув фанлари бўйича ташкил этиладиган машғулотларда интерфаол методларни қўллашга оид тажрибалардан намуналар берилган.

Методик қўлланма республика узлуксиз таълим тизимининг барча босқичларида фаолият олиб бораётган ўқитувчи (педагог) ва ходимлар, олий ўқув юртларининг талабалари, илмий тадқиқотчилар, таълим жараёнини самарали ташкил этиш ва уни такомиллаштириш масалалари билан қизиқувчилар учун мўлжалланган.
Тақризчилар: Педагогика фанлари номзоди, доцент в/б. И.Узоқов
Педагогика фанлари номзоди П.Ходжаев

Методик қўлланма Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Илмий-методик кенгашининг “____” ______________ 2013 йилдаги йиғилиши қарори (“___” -сонли баённома) билан нашрга тавсия этилган.

 Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети, 2013 йил

СЎЗБОШИ

Замонавий таълимни ташкил этишга қўйиладиган муҳим талаблардан бири ортиқча руҳий ва жисмоний куч сарф этмай, қисқа вақт ичида юксак натижаларга эришишдир. Қисқа вақт орасида муайян назарий билимларни ўқувчиларга етказиб бериш асосида маълум фаолият кўникма ва малакаларни шакллантириш, фаолиятини назорат қилиш, улар томонидан эгалланган назарий ва амалий билимлар даражасини баҳолаш ўқитувчидан юксак педагогик маҳоратни, таълим жараёнига нисбатан янгича ёндашувни талаб этади.

Бугунги кунда ривожланган мамлакатларда ўқувчиларнинг ўқув ва ижодий фаолликларини оширувчи, таълим-тарбия жараёнининг самарадорлигини кафолатловчи педагогик технологияларни қўллашга доир катта тажриба тўпланган бўлиб, бу тажриба асосини интерфаол методлар ташкил этмоқда.
Бу каби методлар ўз моҳиятига кўра таълим олувчиларда ўқув-билиш фаоллигини ошириш, уларни кичик гуруҳ ва жамоада ишлаш, ўрганилаётган мавзу, муаммолар бўйича шахсий қарашларини дадил, эркин ифодалаш, ўз фикрларини ҳимоя қилиш, далиллар билан асослаш, тенгдошларини тинглай олиш, ғояларни янада бойитиш, билдирилган мавжуд мулоҳазалар орасидан энг мақбул ечимни танлаб олишга рағбатлантириш имкониятига эгалиги билан алоҳида аҳамият касб этади. Таълим ва тарбия жараёнида ўқитувчи (педагог)лар томонидан интерфаол методларнинг ўринли, мақсадли, самарали қўлланилиши таълим олувчи (ўқувчи, талабалар)да мулоқотга киришувчанлик, жамоавий фаолият юритиш, мантиқий фикрлаш, мавжуд ғояларни синтезлаш, таҳлил қилиш, турли қарашлар орасидаги мантиқий боғлиқликни топа олиш қобилиятларини тарбиялаш учун кенг имконият яратади.
Методик қўлланмада 80 дан ортик интерфаол методлар, уларнинг моҳияти ва қўлланилиши тўғрисида сўз юритилган. Шунингдек, умумий ўрта таълим мактабларида ўқитиладиган бир қатор ўқув фанлари бўйича муайян мавзуларни ўрганишда интерфаол методлардан фойдаланишга доир мисоллар келтирилган. Манбада ушбу методларнинг алфавит тартибида берилганлиги фойдаланувчиларга қулайлик яратади.
Муаллифлар жамоаси республика узлуксиз таълим тизимининг турли босқичларида фаолият юритаётган ўқитувчи (педагог)ларнинг ўз иш тажрибаларида интерфаол методларни қўллашга доир шахсий тажрибаларини ўртоқлашишларига умид қилади. Бу борадаги таклиф ҳамда иш тажрибасига доир мулоҳазаларни қуйидаги электрон почтага мактаб ёзиш орқали билдиришлари мумкин: [e-mail]. Муаллифлар жамоаси методик қўлланма юзасидан таклиф-мулоҳазаларни билдирган, ўз иш тажрибаси билан ўртоқлашган шахсларга аввалдан миннатдорчилик изҳор қилади.