Introduction to Sociology


Download 2.09 Mb.
bet41/53
Sana03.08.2023
Hajmi2.09 Mb.
#1664946
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   53
Bog'liq
Introduction to Sociology

URUNIB KO'R





  1. Hozirgina farzandli bo'lgan ikki kishi _________ dan ____________ ga aylandi.

    1. Boshlang'ich guruh; ikkinchi darajali guruh

    2. Er-xotin; aralash oila

    3. Dyad; triada

    4. Barcha oila a'zolari; yadro oilasi

Javoblaringizni ushbu hujjat oxirida tekshiring


Muvofiqlik


Sotsiologlar inson xulq-atvori va ijtimoiy guruhlarni o'rganadilar, ammo odamlar bu turli guruhlar ichida o'zini qanday tutadi? Ularning ichida qanday ijtimoiy dinamikalar ishlamoqda? Aksariyat odamlar o'zlarini o'ziga xos shaxs sifatida ko'radilar, noyob va tashqi tomondan nisbatan ta'sir qilmaydi. Davom etayotgan “tabiatga qarshi tarbiya” munozarasida sotsiologlar tarbiyaviy tushuntirish asosiga intiladilar va shu tariqa atrofimizdagi xatti-harakatlarimizni shakllantiradigan kuchlarni tekshiradilar. Shunday qilib, qiyin tushuncha moslik bo'lib , u shaxsning guruh me'yorlari yoki kutishlariga qanchalik mos kelishini anglatadi.
Ko'pchilik hammamiz ma'lum darajada moslashishni yoqtirishimizga rozi bo'lishadi. Xuddi shunday, biz ajralib turishni xohlaganimizda, qanday qilib va qanday sabablarga ko'ra ajralib turishimizni tanlashni xohlaymiz. Ijtimoiy me'yorlar vaqt o'tishi bilan o'zgarganligi sababli, bir vaqtlar nokonformist bo'lgan narsalar (ya'ni, tatuirovka, pirsing, charm kurtka va hatto ko'k jinsi shimlar) endi ijtimoiy normalarga aylandi. Konformist bo'lgan narsa (ya'ni, sigaret chekish) ko'p joylarda qabul qilinadigan ijtimoiy norma emas. Rasmiy me'yorlar chekishni chekka hududlarga o'tkazdi, holbuki, samolyotlarda, restoranlarda va hatto kollej sinflarida chekish ba'zi joylarda 1980 va 1990 yillargacha ruxsat etilgan (barcha ichki va xalqaro reyslar birinchi marta 2000 yilda chekishsiz bo'lgan).
Esingizda bo'lsa, biz qanday harakat qilish, kiyinish va o'zini tutishni baholash va tushunish uchun mos yozuvlar guruhlaridan foydalanamiz. Ajablanarli joyi yo'q, ayniqsa, yoshlar kim mos kelishini va kim mos kelmasligini bilishadi. Onasi unga dazmollangan dazmollangan ko'ylak kiyishga majbur qilgan o'rta maktab o'quvchisi uning ahmoq ko'rinishiga e'tiroz bildirishi mumkin, chunki hamma futbolka kiyadi. Boshqa bir o'rta maktab o'quvchisi ajralib turish uchun bu ko'ylaklarni kiyishni yoqtirishi mumkin. Sizga e'tibor berishdan qanchalik zavqlanasiz? Siz ajralib turmaslik uchun ongli ravishda guruh me'yorlariga rioya qilishni afzal ko'rasizmi? Sinfingizda moslashishni istamaydiganlar haqida o'ylaganingizda darhol yodingizga tushadigan odamlar bormi?
Psixolog Solomon Asch (1907-1996) tajribalar o'tkazdi, ular moslashish bosimi qanchalik katta ekanligini ko'rsatdi, ayniqsa kichik guruhda (1956). Quyidagi xususiyatdagi uning ishi haqida o'qiganingizdan so'ng, o'zingizdan Asch tajribasida nima qilganingizni so'rang. Siz gapirasizmi? Sizni gapirishga nima yordam beradi va uni nima xafa qiladi?

Download 2.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling