Investitsiyalarni
Download 0.91 Mb. Pdf ko'rish
|
xorizhij investitsiyalarni zhalb qilishda investitsiya muhitini
|
Investitsiya muhiti - mamlakat iqtisodiyoti yoki uning ma’lum bir hududiga kiritiladigan investitsiyalarning samaradorligini va xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, tashkiliy-huquqiy, ekologik, madaniy va boshqa shart- sharoitlar majmuasi tushuniladi. Investitsiya muhiti holati yaratilgan huquqiy baza va uning asoslari, qonun hujjatlarining sifatli tuzilishi va ularga rioya qilinishini talab etadi. Investor tomonidan ma’lum bir davlatga investitsiya qilishning qulay va noqulay tomonlari baholanadi, shu bilan bir qatorda, o’z kapitalini kiritmoqchi bo’lgan mamlakat mafkurasi, siyosati, iqtisodiyoti va madaniyatiga katta ahamiyat beriladi. Chunki bu omillar mamlakatning ijtimoiy holati, boshqaruvini, salohiyatini ko’rsatadi. Investitsiya muhiti har tomonlama chuqur tahlil qilinishi asosida investitsiya riski aniqlanadi. Qulay investitsiya muhitini yaratishning muhim jihatlaridan biri huquqiy-me’yoriy baza bo‘lib, u har bir salohiyatli investorning mulkiy manfaatlarini himoyalashi, kafolatlashi va shuningdek, mamlakatdagi mavjud investitsiya mexanizmining tushunarli va aniq bo‘lishini ta’minlashi lozim. Sodda qilib aytganda, investitsiya muhiti investitsiya munosabatlarini amalga oshirish mumkin 14 Vaxabov A. V, Xajibakiyev X. SH, Muminov I. G. “Xorijiy investitsiyalar” o’quv qo’llanma, T:”Moliya”- 2010- 153 b 15 G’ozibekov D. G’, Qoraliyev T. M “Investitsiya faoliyatini tashkil etish va davlat tomonidan tartibga solish” T: TMI 1993-46 b 29 bo‘lgan imkoniyatlar va qulayliklar majmuasini o‘zida aks ettirgan voqelikdir. Investitsiya muhiti tabiiy shart-sharoitlar, foydali qazilmalar zahiralari, ishchi kuchi malakasi va o‘rtacha ish haqi darajasi, iqtisodiy konyunktura holati, ichki bozor sig'imi, tovarlarni tashqi bozorda sotish imkoniyatlari, valyuta siyosati, kredit tizimi holati, soliqqa tortish darajasi, ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmaning rivojlanganligi, xorijiy kapitalga nisbatan davlat siyosati, unga nisbatan imtiyozli shart- sharoitlarning yaratilganligi kabi omillar orqali belgilanadi. Investitsiya muhitini yaxshilashda quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish maqsadga muvofiqdir: - xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va tartibga solishda qonun va me’yoriy hujjatlarni takomillashtirish; - mamlakat va korxonalar darajasidagi kadrlar salohiyatini oshirish; - ichki bozorda o’z faoliyatini olib borayotgan milliy korxonalarni aniq axborot bilan ta’minlanishini yaxshilash; - mamlakatdagi rivojlanish darajasi pastroq bo’lgan mintaqalarga moliyaviy mablag’lar ajratish; - yashirin iqtisodiyot ulushini kamaytirish va faoliyat yuritayotgan xo’jalik subyektlarini legallashtirish; - O’zbekiston Respublikasida investitsion loyihalarni baholash maqsadida investitsion agentliklarni tashkil etish. Investitsiya muhitining holatini investitsiya faoliyatini amalga oshirishning maqsadga muvofiqligi va jozibadorligini aniqlaydigan iqtisodiy, ijtimoiy, tashkiliy, huquqiy, siyosiy, ekologik va boshqa shart-sharoitlarning umumlashtiruvchi xususiyatlari belgilab beradi. Investitsiyaviy jozibadorlik - mamlakat, tarmoq yoki alohida olingan biror-bir korxona investitsiyalarining daromadliligi, rivojlanish istiqbollari va investitsiya riski darajasi nuqtai nazaridan baholanishi. Investitsiyaviy jozibadorlik investitsiya salohiyati va investitsiya riski darajasini shakllantiradigan ikki guruh omillarning bir vaqtda ta’sir etishi orqali aniqlanadi. U muayyan hududga investitsiyalar kiritishning maqsadga muvofiqligi va jozibadorligini belgilaydigan shart-sharoitlarning mavjud ijobiy va salbiy tomonlarini anglatadi. |
