Iqtisodiy resurslar va ularning xarakati

Nazorat uchun savollar:
1. Iqtisodiy resurslarni sanab œting.
2. Ishlab chikarish vositalariga talab.
3. Iqtisodiy resurslarga cheklangan xarajatlar tushunchasini izoxlang.
4. Resurslar cheklangan maxsuloti tushunchasini izoxlang.
5. Iqtisodiy resurslarga talab oʻzgaruvchanligini tushuntiring.
6. Maksimal foydani taʼminlovchi resurslar sarfi muvozanati nima?
7. Iqtisodiy resurslar taklifi deganda nimani tushunasiz?
8. Mexnat resurslari xakida nimalar bilasiz?
9. Diskontlangan kiymat deganda nimani tushunasiz?
10. Kapitalning cheklangan samaradorligi nima?
11. Ish xaki stavkasi nima?
12. Ish xakining real kiymati nima?
13. Minimal ish xaki deganda nimani tushunasiz?
14. Ish xakiga cheklangan xarajatlar deganda nimani tushunasiz?
15. Maxsulot uchun ketgan mexnatning puldagi ifodasi?
16. Mexnat bozori nima?
17. Mexnat talabi va taklifining oʻzgarishi.
18. Minimal xarajatlarni taʼminlovchi resurslar sarfi muvozanati nima?


Amaliyot darslarida bajariladigan mashgulotlar.


1 mashgulot. 8.5 rasmda individ tomonidan Mexnat vakti va dam olish vakti tanlovini aks ettiruvchi befarklik egri chizigi koʻrsatilgan. Faraz kilamiz, individ ishlasa xam, ishlamasa xam kuniga 20 soʻm daromadga ega.
a) Grafikda ish xaki stavkasi 2,5 soʻm soatiga boʻlgan sharoitdagi byudjet chizigini chizing.

8.5. rasm. Individ tomonidan mexnat taklifi.

b) Individ kuniga necha soat ishlashga karor kiladi?
v) Ish xaki stavkasi 3,33 soʻmgacha oshdi. Grafikda bu byudjet chizigi xolatiga kanday taʼsir etishini koʻrsating.
g) Endi individ kuniga necha soat ishlashga karor kiladi?
2 mashgulot. 8.6. rasmda bir tarmokning mashinistkalar mexnatiga talabi egri chizigi va bu tarmok uchun mexnat taklifi egri chiziklari koʻrsatilgan.

8.6.rasm. Mexnat bozorida muvozanat.

a) Boshlangich mexnatga talab egri chizigi-D taklif egri chizigi- S Ish xaki muvozanat stavkasi va mashinistkalarning muvozanat bandligi darajasi kanday?
b) Faraz kilamiz, tarmok oʻz maxsulotiga talabning kamayib borishini koʻzatayapti. Bu xolda tarmokda mashinistkalarning muvozanat ish xaki va muvozanat bandlik darajasi kanday oʻzgaradi?
v) Avvalgi D va S egri chiziklariga kaytaymiz. Faraz kilamiz, boshka tarmoklarida ma mashinistkalar mexnatiga talab ochilishi u yerda ularning ish xakining ochilishiga olib keldi. Bunday xolat bu tarmokdagi mashinistkalarning muvozanat ish xaki stavkasi va bandlik darajasiga kanday taʼsir koʻrsatadi?
g) Avvalgi D va S egri chiziklariga kaytamiz. Faraz kilamiz, tarmokda mashinistkalar mexnatiga talab tushadi (D egri chizigi Dga siljiydi), Lekin kasaba uyushmasi ish xakining avvalgi darajasida kolishini talab etib, uning kamayishiga karshi chikadi. Bu tarmokdagi mashinistkalar bandligi darajasiga kanday taʼsir koʻrsatadi?