Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya 37

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

50 

 

tashkil  etilgan  Turkiston  geografiya  jamiyati  butun  Turkiston,  jumladan, 

O‗zbekiston  hududi,  tabiati,  aholisi,  tabiiy  boyliklari,  xo‗jalik  tizimi,  shaharlari 

to‗g‗risida sistemali tarzda ma‘lumotlar to‗plash bilan shug‗ullandi. 

1920-yildan  boshlab  Toshkentda  Turkiston  Davlat  universitetining  tashkil 

topishi (ToshDU, hozirgi O‗zbekiston Milliy universtiteti) o‗lkada keng miqyosda 

iqtisodiy  va  iqtisodiy-geografik  tadqiqotlar  yo‗lga  qo‗yilishiga  zamin  yaratdi. 

Dastlab, 

rus 

olimlari 

G.N.Cherdansev, 

N.N.Kojanov, 

N.K.Yarashevich, 

Y.I.Poslavskiy,  A.I.Golovin  va  boshqalar  Turkiston  hududini  iqtisodiy 

rayonlashtirish, Markaziy Osiyo hududida ishlab chiqarish kuchlarini rivojlantirish 

va  joylashtirish,  tabiiy  resurslarni  iqtisodiy  baholash,  aholishunoslikning  nazariy 

va  amaliy  muammolari  bilan  shug‗ullanadilar.  1940-yillarda  esa  yirik  iqtisodiy-

geograf  V.M.Chetirkin  O‗rta  Osiyoni  iqtisodiy  geografik  jihatidan  tadqiq  qilib, 

―Средняя  Азия‖ nomli monografiyasini yozdi. 

XX  asrning  50-60-yillaridan  boshlab  O‗zbekiston  iqtisodiy  geograflarining 

dastlabki vakillari (Z.M.Akramov, M.K.Qoraxonov, S.Ziyodullayev va boshqalar) 

O‗zbekistonda  ishlab  chiqarish kuchlarini  rivojlantirish  (Farg‗ona  vodiysi,  1952), 

iqtisodiyot  tarmoqlari  –  sanoat,  qishloq  xo‗jaligining  rivojlanishi  va  istiqboli 

(Samarqand  va  Qashqadaryo  qishloq  xo‗jaligi  geografiyasi),  aholishunoslik  va 

aholi geografiyasi, shaharshunoslikka doir ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirdilar. 

1970-yillardan  boshlab  mamlakatimizdagi  taniqli  iqtisodiy  geograflar  – 

Z.M.Akramov,  A.Soliyev,  O.Ota-Mirzayev,  iqtisodchilar  –  S.Ziyodullayev, 

K.I.Lapkin, I.Iskandarovlar rahbarligida ishlab chiqarish kuchlarini hududiy tashkil 

qilish,  rivojlantirish  va  istiqbollarini  majmuali  o‗rganuvchi  yo‗nalishlar  va  ilmiy 

maktablar shakllandi. 

Bu yo‗nalishlar: 

  tabiiy  sharoit  va  tabiiy  resurslarni  iqtisodiy  baholash  va  mintaqaviy 

ekologik muammolar tadqiqoti; 

---