Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya 37
IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA
Download 424.26 Kb. Pdf ko'rish
|
7 Мавзу
IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA
42
Harbiy geografiya faqat urush-yurishlar bilan aloqador masalalar bilangina emas, balki mamlakatning iqtisodiy va demografik qudrati, qazilma boyliklari, ulardan foydalanish kabi muammolar bilan ham shug‗ullanar edi. Shu bilan birga, harbiylar juda ko‗p geografik ekspeditsiyalarni tashkil etdilar va ularning o‗zlari bu tadbirlarda faol qatnashdilar. Masalan: rus geografiya jamiyatining ta‘sis etilishi va uning faoliyatida admiral V.P.Litke, kartografiya va geografiyaning rivojlanishida general-leytenant V.V.Vitkovskiylarning xizmati samarali bo‗lgan. Qozoq geografi va etnografi Ch.Valixonov, Markaziy Osiyoni o‗rgangan V.M.Prjevalskiylar ham harbiy zobit bo‗lgan. Bu o‗rinda shuni qayd etish lozimki, garchi harbiy geografiya fan sifatida XVIII asrdan e‘tirof etilsa-da, harbiy geografiyaga doir bilimlar uzoq davrlardan buyon shakllanib kelgan, o‗rganilgan hamda qo‗llanilgan. Bunga ajdodlarimiz Amir Temur va Zahiriddin Muhammad Bobur hayotlaridan ko‗plab misollar keltirish mumkin. Xo‗sh, harbiy geografiya o‗zi qanday fan? U o‗z ichiga nimalarni qamrab oladi? Hozirgi harbiy tuzilmalar davlatlar va ularning ittifoqlari hayoti hamda faoliyatining barcha jihatlariga dahldor murakkab ijtimoiy hodisadir. Shu sababli, harbiy fanlarda qurolli urushni boshqarish usullarinigina bilish yetarli emas. Harbiy fanlar alohida mamlakatlar va ular ittifoqlarining iqtisodiy, siyosiy, ma‘naviy va harbiy imkoniyatlariga, ehtimoliy urush maydonining tabiiy va ijtimoiy sharoitiga qiziqadi. Bularni o‗rganish bilan qator fanlar, jumladan, harbiy geografiya ham shug‗ullanadi. Harbiy geografiya mamlakatlar va urush maydonlaridagi siyosiy kuchlarni, mamlakatlar va davlatlar ittifoqining iqtisodiy va harbiy imkoniyatlarini, ularning joylashtirilishini hamda tabiiy sharoitni harbiy faoliyatni olib borish va butun urushga ta‘siri nuqtai nazaridan o‗rganadi. Harbiy geografiya ikki asosiy bo‗limdan tarkib topgan: harbiy mamlakatshunoslik va urush maydonlarini tavsiflash. Shu bilan birga, harbiy |
ma'muriyatiga murojaat qiling