Iqtisodiyot fakulteti raqamli iqtisodiyot va axborot texnologiyalari


  Oddiy qatorlar bo’yicha o’rtacha mutlaq tafovut:  =


Download 274.73 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/9
Sana01.12.2021
Hajmi274.73 Kb.
#178350
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
STATISTIKADAN

1. 

Oddiy qatorlar bo’yicha o’rtacha mutlaq tafovut:  



 

 

 

2. 

Vaznli qatorlar bo’yicha o’rtacha mutlaq tafovut: 





 

O’rtacha  kvadrat  tafovut  (dispersiya).  Dispersiya  eng  ko’p  tarqalgan  variasiya 

ko’rsatkichidir.  U  tarqoqlik  darajasini,yani  to’plamdagibelgi    birliklarining    o’z 

o’rtachasidan qanchalik tafovutda ekanligini tavsiflaydi. Shuning uchun ham dispersiya  ( 

)tafovutning kvadrati bo’lib hisoblanadi. 

Dispersiya oddiy va vaznli turlarga bo’linadi 

Oddiy dispersiya 

 

 

Vaznli dispersiya 



 

O’rtacha kvadratik tafovut. O’rtacha kvadratik tafovut deb dispersiyani( ) kvadrat 

ildizdan  chiqarish  orqali  aniqlanadigan  ko’ratkich  tushuniladi.Ushbu  ko’rsatkich 

o’zgaruvchanlikning  haqiqiy  darajasin  ifodalaydi.  O’rtacha  kvadratik  tafovut  bir  xil 

hodisalar  o’zgaruvchanligini  qiyosiy  tahlil  qilishda  ishlatiladi,ammo  u    turli    xildagi 

hodisalar  o’zgaruvchanligini  qiyosiy  tahlil  qilishga  imkon  bermaydi.  Shuning  uchun 

variasiya koeffisiyentini aniqlash zarur: 



Variasiya koeffisiyenti : 

 

Ushbu 


koeffisiyent 

bilan 



100 

orasida 


yotadi. 

Agar 


nulga 


yaqin 

bo’lsa,o’zgaruvchanlikning  shuncha  kuchsizligini  ,100  ga  yaqinlashsa,uning  kuchliligidan 

dalolat beradi. Variasiya koeffisiyenti yordamida turli xil kvadratik tafovutlar bir xil asosga 

keltiriladi,natijada  ularni  qiyoslash  imkoniyati  tug’uladi  Bu  esa  ularni  solishtirib,statistik 

tahlil qilish va xulosa chiqarish imkoniyatini beradi 

Nazorat savol va topshiriqlar 

1. 


Qanday miqdorlar o’rtacha miqdorlar deb ataladi? 

2. 


o’rtacha miqdorlarning turlarini bayon qiling. 

3. 


Oddiy va tortilgan o’rtacha arifmetik miqdorlar qanday aniqlanadi? 

4.Variasiya deganda nima tushuniladi? 



Mustaqil ish topshiriqlari 

O’rtacha miqdorlarni qanday hisoblash mumkin 

a) Guruhiy o’rtachalar asosida hisoblash mumkin 

b) Xususiy o’rtachalar asosida hisoblash mumkin 

v) Nisbiy miqdorlar asosida hisoblash mumkin 

g) noto’g’ri javob yo’q 



Tavsiya etiladigan adabiyotlar 

1. 


Abdullayev Yo. – Statistika nazariyasi.Darslik. T.: 2002. 


2. 

Abdullayev Yo.,Qudratova O. – Statstika.Darslik . T.: 2011. 



3. 

Qudratov T. –Qishloq xo’jalik statistikasi. Maruzalar matni. Samarqand -2002. 



Download 274.73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling