Қишлоқ хўжалик машиналари ва жиҳозларини


Автоматнинг ташқи кўтариш механизми


Download 5.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/86
Sana20.11.2023
Hajmi5.02 Mb.
#1790091
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   86
Bog'liq
Қишлоқ хўжалик машиналари ва жиҳозларини ҳисоблаш ва лойиҳалаш

Автоматнинг ташқи кўтариш механизми 1-2-3-4 ни лойихалаш. Плуг 
механизмлари ишлаганда звеноларнинг рамага нисбатан силжишини график 
усулда таъсвирлаш осон бўлиши учун рама ва унга ўрнатилган шарнирларнинг 
ўқлари вертикал-бўйлама текисликда қўзғалмайди деб қаралади. Бу ҳолда 
чизмада плуг ғилдираклари ва уларнинг таянч текисликлари (дала бети, эгат 
туби) биргаликда рамага нисбатан вертикал силжитилади. Таянч текислик 
ғилдирак тугинига уринма тўғри чизиқ билан таъсвирланганида чизма анча 
содда чизилади. Кўтариш 1-2-3-4 ва чуқурлатиш 1-5-6-6' механизмлари иш 


46 
(қора чизиқ) ва транспорт (штрих чизиқлар) ҳолатларда (26-расмда) 
кўрсатилган. Корпусларнинг максимал ҳайдаш чуқурлигига а
max
дан транспорт 
ҳолатга кўтарилиш баландлиги: 
max
max
max
h
a
H


Бу ерда 

max
h
200...250 мм, транспорт ҳолатда корпус лемехларининг дала 
бетидан энг баланд кўтарилиши. 
Корпусларнинг эгат тубига 
max
H
га кўтарилишини таъминлаш учун чап ўқ 
тирсаги 
1-2 
нинг 
узунлиги 
n
l
қуйидагича 
ҳисобланади: 
)
cos
/(cos
)
(
1
2
max
max





h
a
l
п
бу ерда 

1
ва 

2
-плугнинг иш ва транспорт ҳолатларида ўқ тирсаги билан 
вертикал орасидаги бурчаклар. 
8-расм, а даги схемада 

1

90
0
, аммо баъзи плугларда тирсакнинг горизонтал 
юқорига яна бир оз кўтарилишига йўл қўйилади. 

1
ни 100...105
0
дан катта 
олмаслик керак, акс ҳолда момент 

M
М

R
x
l sin 

ҳам катталашиб, винтни 
бураш ва автоматнинг ишлаши қийинлашади. Схемада R
x
-ғилдиракнинг 
ғилдирашга қаршилик кучи; R
y
-вертикал нагрузка; тирсак 1-2 нинг 
горизонталга оғиш бурчаги 

1
-90
0
. Плуг транспорт ҳолатида бўлганда чап ва 
ўнг ғилдираклар харакат йўналишига нисбатан орқа томонга ўз-ўзидан 
силжимайдиган бўлиши керак. Бу шартни бажариш учун 

2

22-30

олинади. 
26-расм. Дала ғилдирагининг кўтариш-ростлаш механизми. А-механизмнинг иш ва 
транспорт ҳолатлари; б-кўтариш механизмини ва кривошип ҳамда шатун узунлигини 
ҳисоблаш схемаси.
Шатун (l
m
) ва кривошип (r) узунликларини шундай танлаш лозимки, 
бунда чап ғилдирак маркази (a
max

h
max
) га вертикал силжий олган бўлсин. 
Автомат ишлаганда чап ғилдирак ўз ўқи атрофида кривошип билан бирга 

180

га ва тирсак 1-2 билан бирга (

1

2
) га, жами 

1

2
бурчакка 


47 
бурилади. Плуг тарнспорт ва иш ҳолатларига ўтказилганда кривошип 2-3 
шатун 3-4 билан бир чизиқда жойлашади, натижада кривошип билан тирсак 1-2 
йўналишлари орасидаги 

бурчаклар ўзаро тенг бўлади. Шатун 3-4 билан 
тирсак 1-2 нинг кесишиш нуқтаси О даги қарма-қарши бурчаклар тенг. Демак, 

1

1

2
. Барча бурчаклари тенг бўлгани учун учбурчаклар 402 ва 104

ўзаро 
ўхшаш бўлади. Доира ичига чизилган бурчаклар теоремасига асосан 

1
ва 
(

1

2
) бурчакларни бир ѐйга таянган ички чизилган бурчаклар деб қараш 
мумкин. Шундай экан, 1,4,2 ва 2

нуқталар бир доирага ѐтиши лозим. 
Кривошип ва шатун узунлигини аниқлаш. Кривошип ва шатун узунлиги 
шарнир 4 нинг рамадаги геометрик ўрнига боғлиқ. Шарнир 4 ўрнини топиш 
учун автоматнинг ташқи механизми 1-2-3-4 ни доира ичига қурамиз. Бунинг 
учун тирсак 1-2 нинг иш ва транспорт ҳолатларини маълум масштабда чизамиз. 
Марказ С
1
дан 1,2,2

нуқталар орқали m

-m доирани чизамиз. 1 ва 2 нуқталар 
орасидаги m

ѐйида ихтиѐрий жойида шарнир 4 нинг ўрнини белгилаймиз. 
Нуқта 4
1
дан 4
1
-2 радиусли ѐйни 4
1
-2

чизиқ билан k
1
нуқтада кесиштирамиз. 
K
1
-2 ва k-2

масофа кривошипнинг икки узунлигига тенг. K-2

масофани тенг 
иккига бўлсак, кривошип 2-3 ва шатун 3-4 нинг узунлигини топамиз. 

Download 5.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling