Ishsizlik. Inflatsiya mavzusida ma’ruza matni ishsizlik va uning shakllari

antiinflatsion siyosat o‘tkazadi, bu asosan
muomaladagi ortiqcha pulni olishdan, pul emissiyasini to'xtatishdan
iborat bo'ladi. Iqtisodiyotda ortiqcha pul hosil bo'lganda pul massasi
qisqartiriladi. Narxlar pul miqdoriga bog'liq bo'lar ekan, uning
qisqarishi talabni kamaytirib, narxlarning o'sishini sekinlashtiradi va
hatto narxlarning pasayishiga ham olib keladi. Ammo pul
massasining qisqartirilishi me'yorida bo'lishi kerak, aks holda pul
defitsiti hosil bo'lib, pul oborotida uzilishlar paydo bo'ladi, o'zaro
pul to'lashlarda qiyinchilik yuzaga keladi.
Antiinflatsion siyosatning boshqa bir yo'nalishi iqtisodiyot real
sektorini rag'batlantirishdan iborat bo'ladi. Bu yo‘l qo'llanilganda
tovar-pul muvozanati (M*V=Q*P) pul massasini qisqartirish hiso-
bidan emas, balki tovar massasini (Q) ko'paytirish hisobidan bo'ladi,
chunki bu bilan pulning tovarlar bilan ta'minlanish darajasi oshi-
riladi. Natijada, avval pulning qadrsizlanishi so'nib boradi, so'ngra u
tamomila to'xtaydi.
Adaptiv va antiinflatsion chora-tadbirlar iqtisodiyotni sog'-
lomlashtirish, uning barqarorligini ta'minlash vositalaridan biri hi-
soblanadi.
Xulosalar

1. 
   
2. 
   Pul miqdori keragidan ortib ketganda, inflatsiya paydo bo'-
   ladiki, bu narxlarning muqim oshib borishi natijasida milliy pul
   birligining qadrsizlanishidir. Inflatsiyaning sabablari qo'shimcha pul
   emissiyasi, ishlab chiqarish qisqarib ketishi, xarajatlarning oshib
   ketishi, chet el valutasi zaxiralarining qadrsizlanishi kabilardan
   iboratdir.
   
3. 
   Inflatsiya kelib chiqishi sabablariga ko'ra talab va taklif
   inflatsiyasiga, qanday borishi jihatidan erkin bozor inflatsiyasi va
   davlat bostirib turadigan inflatsiyaga, shiddati jihatidan o'rmalovchi,
   yo'rg'alovchi va tez yuguruvchi — giperinflatsiya ajratiladi.
   

Inflatsiya darajasini narxlarning naqadar o'sishi belgilaydi.
Inflatsiya me'yorida bo'lganda (yiliga 10—12 %) bu iqtisodiyot
uchun xavf tug'dirmaydi, aksincha pul inyeksiya orqali iqtiso-
diyotning o'sishiga ko'mak beradi. Iqtisodiyot ishtirokchilari me’-
yoridagi inflatsiyaga moslashadilar. Davlatning moslashuv tadbirlari
inflatsiyani hisobga olib foizini o'zgartirishdan, daromadlar indek-
satsiyasini o'tkazishdan iborat bo'ladi. Inflatsiya me'yoridagi che-
garadan chiqib ketganda davlat antiinflatsion tadbirlarni qo'llaydi.