Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети Қўқон филиали 15-21 эаичт гуруҳ талабаси Умаров Отабекнинг Электроника ва оптоэлектроника фанидан тайёрлаган мустақил таълим иши mavzu: Quyosh elementining parametrlarini xisoblash

Qaytarishga qarshi qoplamalar:

• 
  Qaytarishga qarshi qoplamalar ma’lum qalinlikli va sindirish ko‘rsatgichli shaffof plyonkalardir.
  
• 
  Yarimo‘tkazgichdan qaytish interferensiya natijasida pasayadi.
  
• 
  Kremniy (Si) elementi uchun muxim material kremniy nitrididir (SiN_x).
  

Teksturlash. Teksturlash yutilgan nurlanish ulushi va optik yo‘l ulushini oshiradi. Kremniyli quyosh elementlarini suyuq kimyoviy ishlov berish orqali teksturlanadi. NaOH, KOH da monokristal kremniy uchun anizotrop ishlov beriladi. HF, HNO₃ , H₂SO₄ da polikristal kremniy uchun izotrop ishlov beriladi(2.5 – rasm) [35].

5. 
   – rasm. Quyosh elementi sirtining teksturasi.
   

Quyosh elementida rekombinatsiya. Rekombinatsiya ham tokka, ham kuchlanishga ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun uni pasaytirish quyosh elementlari uchun muximdir. Odatda rekombinatsiyani ikki tashkil etuvchiga ajratiladi; yarimo‘tkazgich hajmidagi rekombinatsiya va sirtiy rekombinatsiya. Taglik nuqsonlari murtaklar va kirishmalar chegarasi xisobiga yuzaga keladi. Kristalni o‘stirishning maxsus texnologiyalari yordamida kamaytirish mumkin. Sirtiy rekombinatsiyani pasaytirishning ikkita asosiy usuli mavjud: 1) Maydonni passivlash; 2)Dielektrik plyonka bilan passivlash.
Quvvat. Shunday qilib quyosh elementi kuchlanish va tokni xosil qiladi. Bu p – n o‘tish nurlanish ta’siri ostida hosil qilish mumkin bo‘lgan maxsimal tok va kuchlanishni ko‘rib chiqdik. Biz quvvatni bilishimiz zarur, ya’ni tok va kuchlanish ko‘paytmasini (2.6 – rasm) [45].

5. 
   – rasm. QE quvvatining kuchlanishga bog‘lanish grafigi.
   

• 
  P – n o‘tish orqali tok nurlanishga bog‘liq.
  
• 
  Maxsimal quvvatni topish uchun, kuchlanish va tokning barcha mosliklarini topish kerak.
  

Foto quyosh elementining pik quvvati 0,47 V atrofidagi kuchlanishga mos keladi.
Shunday qilib, quyosh elementi samarasini to‘g‘ri baxolash, hamda bir xil sharoitda elementni o‘zaro taqqoslash uchun uni shunday yuklash kerakki,bunda chiqish kuchlanishi 0,47 V ga teng bo‘lsin.