Islom dinida kasb ma’naviyatiga munosabat - Islom dinida kasb ma’naviyatiga munosabat
- Kasb va rizq mo‘min-musulmonlar orasida juda ko‘p bahslarga sabab bo‘lgan masalalardan biri. Zotan, bu ikki mavzu bir-biriga chambarchas bog‘liq. Banda rizqni kasb qilishga qanday munosabatda bo‘lishi kerakligi doimo ulamolarni o‘ylantirib kelgan. Bunga olimlar har asrda qayta- qayta murojaat qilishgan. Hatto aqida masalalari yoritilgan kitoblarda ham kasb va rizq so‘zlariga turlicha ta’riflar berilgan. Dunyodagi barcha jonzotlarning rizqi Alloh taolo tomonidan belgilab, taqsimlab qo‘yilgan. Insonlar ham, boshqa jonzotlar ham o‘z rizqidan ortig‘ini yoki kamini olmaydilar. Barcha taqsimlangan rizqning oxirgi tomchisiyu, ushog‘igacha eganidan keyingina dunyodan o‘tadi. Bu haqiqatni So‘fi Allohyor hazratlari “Sabotul ojizin” nomli kitobida bunday zikr qilgan:
- Qidirg‘on birla rizqing qatra toshmas,
- Ketar qadring, qadardan hargiz oshmas
«Yerda o‘rmalovchi biror narsa (jonzot) yo‘qki, uning rizqi (ta’minoti) Allohning zimmasida bo‘lmasa! (U) uning qarorgohini ham, oromgohini ham bilur. Hammasi aniq Kitob (Lavhul-mahfuz)da (yozilgan)dir» (Hud surasi, 6-oyat). Er yuzidagi barcha – odamzot, hayvonlar, hasharot, qurt-qumursqa va boshqa tirik mavjudotlar jonzotlar hisoblanadi. Alloh taolo barcha jonzotlarning rizqini O‘z zimmasiga olgan. Ularning yagona yaratuvchisi O‘zi bo‘lgani kabi rizqini ham beruvchi Allohdir. Harom ham Alloh taolo tomonidan berilgan rizq ekan, nega uni egan odam jazo olishi kerak, degan savolga quyidagicha javob beriladi. Haromni egan odam uni tanlagani uchun jazolanadi. CHunki Alloh taolo jonzotlarning barchasiga rizqni va’da qilgan va bandalarga uni halol yo‘l bilan topishni buyurgan. Qur’oni karimning Baqara surasida bunday marhamat qilinadi: - «Yerda o‘rmalovchi biror narsa (jonzot) yo‘qki, uning rizqi (ta’minoti) Allohning zimmasida bo‘lmasa! (U) uning qarorgohini ham, oromgohini ham bilur. Hammasi aniq Kitob (Lavhul-mahfuz)da (yozilgan)dir» (Hud surasi, 6-oyat). Er yuzidagi barcha – odamzot, hayvonlar, hasharot, qurt-qumursqa va boshqa tirik mavjudotlar jonzotlar hisoblanadi. Alloh taolo barcha jonzotlarning rizqini O‘z zimmasiga olgan. Ularning yagona yaratuvchisi O‘zi bo‘lgani kabi rizqini ham beruvchi Allohdir. Harom ham Alloh taolo tomonidan berilgan rizq ekan, nega uni egan odam jazo olishi kerak, degan savolga quyidagicha javob beriladi. Haromni egan odam uni tanlagani uchun jazolanadi. CHunki Alloh taolo jonzotlarning barchasiga rizqni va’da qilgan va bandalarga uni halol yo‘l bilan topishni buyurgan. Qur’oni karimning Baqara surasida bunday marhamat qilinadi:
- «Ey odamlar, erdagi halol-pok narsalardan tanovul qilingiz...» (Baqara surasi, 168-oyat). «Ey imon keltirganlar! Allohgagina ibodat qiluvchi bo‘lsangiz, sizlarga Biz rizq qilib bergan pokiza narsalardan eb, Unga shukr qilingiz!» (Baqara surasi, 172-oyat).
Do'stlaringiz bilan baham: |
