Issiqlik almashinish qurilmalarini

KOLONNALI QURILMALAR. 
Kolonnali qurilma deganda, balandligi ko‘ndalang o‘lchamlaridan 
birmuncha katta bo‘lgan, vertikal joylashgan qurilma tushuniladi. Kolonnalarga: 
rektifikatsion kolonnalar, absorberlar, desorberlar, distillyatorlar, skrubberlar, 
ekstraktorlar va h.k.lar kiradi. Sanab o‘tilgan qurilmalarni taʼmirlash va montaj 
qilish usullari bir xildir. Bundan tashqari bu usullarni reaktorlar, regeneratorlar, 
turli tayanch konstrutsiyalari, mo‘ri trubalari, minoralar va h.k. uchun qo‘llanilsa 
bo‘ladi.
Kolonna qurilmalarini, odatda, ochiq maydonda yerdan turli belgilarda 
(poydevorlarda, temirbeton pestamentlarda, metall etajerkalarda) o‘rnatiladi. 
Silindrik shakldagi kolonna qurilmalarini uglerodli va legirlangan po‘latdan 
payvandlab tayyorlanadi. Kolonna qurilmalarining ichki va tashqi qurilmalari 
oddiy va murakkab bo‘lishi mumkin. Rektifikatsion kolonnaning ichki 
moslamalariga kolosnik, turli konstruksiyadagi barbotaj tarelkalari, qaytargichlar, 
ulitalar, matochniklar, va h.k. kiradi. Kolonna qurilmalarining ishlash sifati xuddi 
qobiqning aniq montaj qilinishiga bog‘liq bo‘lganidek, uning ichki qurilmalarining 
ham aniq montaj qilinishiga bog‘liq. 
Kolonnali qurilmalar montaj maydoniga maksimal tayyor holatda keltirilishi 
kerak. Agar butkul yegilgan qurilmani tashib olib kelishning iloji bo‘lmasa, uni 
maksimal yirik bloklarda yoki alohida detallarini keltiriladi. Barcha hollarda ham 
tayyorlovchi-zavod montaj uchastkasiga olib kelishdan avval unda nazorat yegish 
ishlari o‘tkazish kerak, barcha tutashuvlarga yeguvchi o‘qlar va nazorat belgi 
chizmalarini qo‘yishi kerak. 
Montaj maydonida mavjud bo‘lgan ko‘tarish moslamalarining yuk 
ko‘taruvchanligiga qarab, qurilmani yig‘ishni detallar va bloklardan yoki bloklarni 
yiriklash orqali amalga oshiriladi. Agar qurilmani poydevorga butkul yig‘ilgan 
holatda ko‘tarish mumkin bo‘lsa, uni yig‘ilgandan so‘ng gorizontal holatida unga 
barcha xizmat ko‘rsatuvchi metallakonstruksiyalar (maydonchalar, zinalar, baʼzan 
zinapoya kataklari) payvandlanadi, yopib ochadigan moslamalar va truba 
bog‘lamlar o‘rnatiladi va aniq issiqlik izolyasiyasi qoplanadi. Sanab o‘tilgan 
ishlarni bajarish uchun, kolonnalar ozgina ko‘tariladi va tayanchlarga 
(chorpoyalarga) ustma – ust qo‘yiladi, bu tayanchlar profil po‘latdan yoki 
trubalarda tayyorlangandir. Baʼzi hollarda qurilmalarni poydevorga ko‘tarilgunga 
qadar va o‘rnatilgunga qadar ichki devorlarni futirovkasi ham o‘tkaziladi. 
Qurilma 
bilan 
birga 
ko‘tariladigan 
trubalar 
bog‘lami 
va 
metallokonstrutsiyalar, qurilmaga mahkam birikkan bo‘lishi shart. Agar ishchi 
loyihada bunday mahkamlik taʼminlanmagan bo‘lsa, montaj vaqtida vaqtinchalik 
xomutlar, belbog‘lar, kronshteynlar qo‘yish ko‘zda tutiladi, ularni qurilma 
loyihaviy holatga o‘rnatilib bo‘lgandan so‘ng yechib olinadi. 
Instruksiyaga binoan, qurilmani poydevorga bosim bilan tekshirilgandan 
so‘ng va uni bosim bilan tekshirilgan suyuqlikni chiqarib yuborilgandan so‘ng 
ko‘tariladi. Alohida bloklarni ko‘tarishda montaj qilishning tanlab olingan usuliga 
muvofiq ishning konkret ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqiladi. Bu 
texnologiyada yuqori balandliklarda o‘tkaziladigan ish hajmini maksimal 
qisqartirish ko‘zda tutiladi. 

---