Issiqlik almashinish qurilmalarini

Qurilmalarni yuvish. Truba va truba oraligʼi ichidagi tarkibni, shtutserlar yoki 
maxsus qobiq va qopqoqdagi maxsus chiqarib tashlovchi muftalar orqali 
boʼshatiladi. Soʼngra ishchi muhitning fizik-kimyoviy xossalariga koʼra 
moʼljallanadigan vaqt oraligʼida ular suv bilan yuviladi, keyin bugʼlantiriladi. 
Buning uchun issiqlik almashinish qurilmalarining trubalar bogʼlamiga bugʼ 
liniyasini ulash imkoniyatlari koʼrib chiqiladi. Bu liniya qurilmalar ishchi rejimda 
mustahkam biriktirilgan boʼlishi kerak. Yuvish va bugʼlatish orqali ikki maqsadga 
erishiladi: portlash va yongʼindan xavfsiz yoki zaxarli moddalardan xavfsiz hosil 
qilish yoʼli bilan qurilmani ochishga tayyorlashga va yuzalarni choʼkindilardan 
tozalashga. Shuni nazarda tutish kerakki, yuvish - bu trubalar tashqi yuzasidan 
choʼkindilarni ajratib olishning birdan-bir mumkin boʼlgan usulidir. Shuning uchun 
issiqlik almashinuv qurilmalarining trubalararo boʼshligʼini yuvishga alohida eʼtibor 
qaratish kerak. 
Qurilmalarni mumkin qadar bugʼ bilan isitiladigan issiq suvda yuvish kerak. Neftni 
qayta ishlash qurilmalarini issiq suv va kerosin aralashmasi bilan yuvish amalga 
oshirilmokda. Kerosin neft mahsulotlarini eritadi, koks va boshqa mexanik 
aralashmalar esa aralashma oqimi bilan birga chiqib ketadi. Аgar truba boʼshligʼiga 
bir vaqtning oʼzida bugʼ ham yuborilsa, bunday yuvishning samarasi yana ham 
ortadi. Kerosinni va isitishga ketadigan issiqlik sarfini kamaytirish maqsadida 
ishlatib boʼlingan aralashmani maʼlum sigʼimga solinadi va undagi chiqindilar 
tindiriladi, soʼngra yana foydalaniladi. (4.2- rasm). Yuvuvchi suyuqlik sifatida 100-
120°C gacha isitilgan solyar moyi ishlatilsa ham boʼladi. 

---

 
4.2- расм. Иссиқлик алмашиниш қурилмаларини кимёвий тозалаш усули. 
1-ювувчи суюқликни тиндирш учун сиғим; 2-иситкич; 3- деворли сиғим; 
4-насос; 5- чўкмани чиқариш штуцери. 
Yuzalardagi chiqindilar va choʼkindilar kerosin yoki solyar moyida yaxshi erimasa, 
u holda maxsus ingibitorlardan foydalanib, kislotali tozalash qoʼllaniladi. Ular truba 
va qobiq metallari intensiv korroziyasini oldini oladi. Odatda xlorid kislotasining 
«unikol» ingibitori bilan aralashmasi qoʼllaniladi. Yuvish davomiyligi yigʼilgan 
tajribaga asoslanib, issiqlik almashinish qurilmasining har bir guruhi uchun 
choʼkindilarning fizik- kimyoviy xususiyatlariga qarab aniqlanadi. 
Issiqlik almashinish qurilmalarini yuvishni ifloslanish darajasiga koʼra va 
yuvilayotgan vaqtdagi keladigan gidravlik qarshilikka koʼra, bittadan yoki alohida 
uchastkalar boʼyicha amalga oshiriladi. Hamma issiqlik almashinish qurilmalarini 
bir vaqtda yuvish osonroqdir, buning uchun ishlatilayotgan trubalar bogʼlamidan 
foydalaniladi (4.2-rasm). 
Yirik issiqlik almashinish qurilmalarining truba bogʼlamlari bitta-bittadan uzilishini 
imkoniyatini koʼrib chiqiladi, issiqlik almashinish yuzasi kichik boʼlgan qurilmalar 
uchun juft-juft uzilish koʼrib chiqiladi. Bunday bogʼlam (paypaslash) deffektli 
issiqlik almashinish qurilmalarini ishlab turgan texnologik qurilma yoki blokni 
boshqa qurilmalardan uzish imkonini beradi. 
Truba boʼshligʼi ham, yaʼni issiqlik almashinish qurilmalarining ichki yuzalari, 
qopqoqlari va qurilma xuddi shunday yuviladi.