Issn: 2181-2489 volume 2

 
388 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
Bektemir ismli foydalanuvchi Taraqqiy.uz saytida lotin yozuviga asoslanagan 
o‘zbek alifbosiga ayrim tuzatishlar kiritish haqida kattagina maqola yozgan va 
quyidagilargni taklif qilgan: 
“Ma’lumki, mamlakatimizda lotin alifbosi to‘liq tatbiq etilganicha yo‘q. Lotin 
alifbosi bilan bir vaqtda kirill alifbosi ham qo‘llanilmoqda. Lotin alifbosiga uzil-kesil 
o‘tishga qaror qilinsa, u holda ushbu alifboga avval ayrim o‘zgartishlarni kiritib, 
alifboni qulaylashtirish va zamonaviylashtirish maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Taklif 
etilayotgan o‘zgartishlar o‘zbek lotin alifbosini yanada murakkablashtirishga emas, 
aksincha uni imkon qadar soddalashtirish va qulaylashtirishga qaratilgan. Bu quyidagi 
takliflardan iborat: 
1. Kirillcha O‘o‘ va G‘g‘ tovushlarini ifodalovchi O‘o‘/ G‘g‘ harflarini Öö / Ğğ 
harflariga almashtirish. 
2. Ch/Sh harflarining o‘rniga Çç/Şş harflarini qaytarish. 
3. Ruscha Ss tovushini lotincha Sc harfi bilan ifodalash. 
4. Ruschadan o‘zlashgan -ция harflariga ega so‘zlarni -cia shaklida qo‘llash. 
5. O‘zlashtirilgan ayrim so‘zlarni chiroyli qilib yozish. 
6. Yana bir jiddiy taklif bu – qattiq Xx va yumshoq Hh harflarini lotinchada bitta 
Hh harfi bilan yozish. 
7. So‘nggi jiddiy taklif – ’ harfini lotinchada ikkita aa harflari bilan yozish.”
5
Manas Dalimov ismli yana bir foydalanuvchi yuqoridagi maqolaga izoh 
qoldirarkan quyidagilarni yozadi:
“Do‘stlar, albatta kirill harflariga yetmaydi, buni ustiga bugungi kundagi 
kompyuterlashgan zamonni ham hisobga olaylik. 2000 yildan boshlab Windows 
tizimida bemalol kirillicha o‘zbekcha yozsa bo‘ladi. Lotin grafikasida bo‘lsa yuqorida 
maqolada keltirilgan muammolar bor. Agar tayyor shakllangan alifboni olsak, masalan 
turkchani, unda kompter uni turkcha deb o‘ylaydi. Mabodo yangi harflar joriy etiladigan 
bo‘lsa, yirik kompter dasturlari ishlab chiqaradigan kompaniyalarga davlat darajasida 
murojaat qilish kerak. Ular kerakli kodirovkalarni kiritishlari kerak. Hozirda asosan sayt 
va ko‘p dastrular Yunikodda ishlaydi va bu katta muammo bo‘lmas. Albatta kirillcha 
o‘zbekchada qolganimiz nur ustiga a’lo nur bo‘lardi. Chunki Yunikodda Ў, Қ, Ғ, Ҳ 
harflari o‘z kodlariga ega. Qanchadan qancha o‘zbek adabiyoti va mumtoz adabiyotlar 
shu hafrlarda kitob shaklida bosilgan. Ammo zamon talabi shu ekan nima ham qilar 
edik”. 
Alisher ismli foydalanuvchi esa: “Qanchadan qancha o‘zbek adabiyoti va mumtoz 
adabiyotlar shu harflarda kitob shaklida bosilgan. Ammo zamon talabi shu ekan nima 
5
 
http://www.taraqqiy.uz/2016/10/lotin_islohi
  

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 5 ǀ 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230