Iste’mol va jamg‘arma

Iste’mol va jamg‘arma 
 
. 
366 
Kuzatgan bo’lsangiz, 45º (darajali) to’g’ri chiziq va I chizig’i orasidagi 
vertikal masofa gorizontal o’q tomon bo’ylab o’ngga siljisak, ko’tariladi va chapga 
tomon siljiganda pasayib boradi. Iste`mol kabi jamg’arma odatda ixtiyordagi 
daromad darajasi bilan bevosita o’zgarib boradi. Ammo keyingi paytlarda unday 
tarixiy o’zgarishlar manzarasi vaqti-vaqti bilan 
boshqacha ko’rinish oladi.
2
Iste’molchilik sarflari – bu aholi joriy 
daromadlarining tirikchilik ne’matlari va xizmatlar 
uchun ishlatiladigan qismi. 
Iste`mol 
turlari 
(iqtisodiy 
mazmuni 
va 
xarakteriga ko‘ra): unumli, shaxsiy va ijtimoiy 
iste`molga bo`linadi. 
Unumli iste`mol bevosita ishlab chiqarish jarayoniga tegishli bo‘lib, ishlab 
chiqarish vositalari va inson ishchi kuchining iste`mol qilinishini, ya’ni ulardan 
foydalanish jarayonini anglatadi.
Shaxsiy iste`mol ishlab chiqarish sohasidan tashqarida ro‘y berib, bunda 
iste`mol buyumlaridan bevosita foydalaniladi yoki ular to‘liq iste`mol qilinadi. 
Iste`mol bozorida har xil xizmatlar sotiladi. Iste`mol bozorining hajmi unda 
sotilayotgan tovarlarning yalpi summasi bilan belgilanadi. Iste`mol tovarlari esa 
qat’iy davlat narxlari, nazorat qilinadigan narxlar va erkin narxlarda sotiladi. 
Ijtimoiy iste`mol-jamiyat a’zolarining guruhlari ijtimoiy iste`mol xususiyatiga 
ega bo‘lgan moddiy ne’matlar va xizmatlarni jamoa bo‘lib iste`mol qilishni 
2
McConnell, Brue. Economics: principles, problems and policies. 17 
th 
edition. America, New York: McGraw-Hill, 
2008. page 148.
Iste’molchilik sarflari – bu 
aholi joriy daromadlarining 
tirikchilik ne’matlari va 
xizmatlar uchun 
ishlatiladigan qismi. 

---