Ix-боб. Давлатнинг бозорга таъсирини бащолаш ва ра=обатлашган бозор самарадорлиги
Бар=арор нархни таъминлаш ва ишлаб чи=ариш щажмини чеклаш сиёсати
Download 370.5 Kb.
|
GL 9 05
- Bu sahifa navigatsiya:
- Бар=арор нархларни ушлаб туриш
Бар=арор нархни таъминлаш ва ишлаб чи=ариш щажмини чеклаш сиёсати. А+Ш ва Европа давлатларида минимал нархни ўрнатишдан таш=ари, нархларни бар=арорлаштиришда ишлаб чи=ариш щажмини =ис=артиришни ёки ишлаб чи=аришни чекли ра\батлантириш сиёсатларини =ўшиб олиб боради. Айни=са, бундай сиёсат А+Шда =ишло= хўжалиги тизими =ўлланади.
Бар=арор нархларни ушлаб туриш. Ривожланган давлатларда бар=арор нарх кўпинча сутга, тамаки ва донга =ўлланилади, бундан ма=сад, ушбу товарларни ишлаб чи=арувчиларнинг даромадларини етарли даражада бўлишини таъминлаш. Бундай сиёсатда давлат мащсулотга нархни Р* даражада белгилаб, уни шу даражада бўлишини таьминлаш учун керакли щажмдаги мащсулотни сотиб олади. Ушбу щолат 9-расмда кўрсатилган. Бу щолатда давлатнинг, истеъмолчиларнинг ва ишлаб чи=арувчиларнинг юту= ва йў=отишларни тащлил =илиб чи=амиз. 9-расм. Нархни бар=арор бўлишини таъминлаш. Нарх даражада ўрнатиладигандан кейин истеъмол талаби дан га пасаяди, таклиф эса га =адар ошади. нархни ушлаб туриш учун ва омборларда товар защираларни тўпланишини олдини олиш учун давлат орти=ча ми=дордаги товарни сотиб олиши керак. Истеъмол талаби давлат талаби =ўшилади ва ишлаб чи=арувчилар барча мащсулотни нархда сотиш мумкин бўлади. Товарни сотиб олувчи истеъмолчилар товарни Р0 га нисбатан =имматро= нархда сотиб оладилар ва улар ўзларининг истеъмолчи орти=чалигини А тўртбурчак юзига тенг бўлган =исмини йў=отадилар (9-расм). Истеъмолчиларнинг бош=а бир =исми товарни сотиб олаолмайдилар ва уларнинг йў=отиши В учбурчак юзи билан ифодаланади, натижада истеъмолчиларнинг умумий йў=отиши =уйидагига тенг бўлади: Бош=а томондан =араганда, ишлаб чи=арувчилар ютиб чи=ади. Сиёсатнинг ма=сади щам шундан иборат эди. Ишлаб чи=арувчилар га нисбатан кўпро=, яъни ми=дордаги мащсулотни ю=ориро= бўлган нархда сотадилар. Ишлаб чи=арувчиларнинг орти=чалиги ( ) =уйидаги ми=дорга ошади: . Энди давлатнинг харажатлари га тенг, яъни бу давлат томонидан сотиб олинган товар суммаси. Бу харажат щам пировардида истеъмолчи йў=отишига =ўшилади, нима учун деганда у соли=лар щисобидан тўланади. 9-расмда давлатнинг харажати катта тўртбурчак билан ифодаланган. Давлатнинг ушбу харажатлари камайиши мумкин, агар у сотиб олган мащсулотининг бир =исмини четга (одатда паст нархда) сотса. Лекин, бу давлат ичидаги ишлаб чи=арувчиларнинг ўз мащсулотини четга чи=ариб сотиш имкониятини чеклайди. Бундай сиёсатнинг ащоли турмуш даражасига таъсирини бащолаш учун биз истеъмолчи орти=чалигидаги ва ишлаб чи=арувчи орти=чалигидаги натижавий ўзгаришларни =ўшиб, ундан давлат харажатини айирамиз: , ёки . Демак, бундай сиёсатда жамият ўз фаравонлигининг бир =исмини йў=отади. 9-расмда ушбу йў=отиш штрихланган соща юзаси билан ифодаланади. Кўриниб турибдики, бундай сиёсат жуда катта жамият йў=отишлари билан бо\ли=. Сиёсатнинг асосий ма=сади фермерлар даромадини ошириш бўлса, бундан самаралиро= йўл борми, деган саволни =ўядиган бўлсак, унга бор, деб жавоб бериш мумкин. Фермерланинг даромадини А+В+Е ми=дорга оширишни жамиятни камро= йў=отши ор=али амалга ошириш йўли бу ушбу А+В+Е пулни тў\ридан-тў\ри фермерларнинг ўзига беришдир. Истеъмолчиларнинг нархни бар=арорлаштиришдаги йў=отиши бари бир А+В га тенг бўлгани учун, фермерларга ушбу пул бевосита берилса, жамият 9-расмда штрихланган юзага тенг бўлган мабла\ни и=тисод =илиши мумкин. Download 370.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling