Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari

Neytron nurlanish o‘z energiyasini modda yadrosi bilan to‘qnashishida hosil qiladi. Noelastik to‘qnashishlarda va o‘zaro ta’sirlar natijasida ham zaryadlangan γ nurlanishlar kabi ikkilamchi nurlanishlar paydo bo‘lishi mumkin. Elastik to‘qnashishlarda moddamolekulalari ionlashishi yuz beradi. Neytronlarning o‘tuvchanlik qobiliyati ko‘p jihatdan ularning energiyasiga bog‘liq bo‘ladi.

Neytron neytral zarra bo‘lganligidan energiyasi qanday bo‘lganda ham uning uchun yadro ichiga kirib borib, turli holdagi yadro reaksiyalarini hosil qiladi. SHuning uchun ham neytronlar ishtirokidagi yadro reaksiyalari yadro fizikasining rivojlanishida katta rol uynaydi.

Neytronlar bilan bo‘ladigan reaksiyalarda neytronlarning energiyasi juda muhim rol uynaydi va ular quyidagicha bo‘ladi.

_-Sovuq neytronlar -

_-Issiq neytronlar -

_-Rezonans neytronlar -

_-Oraliq neytronlar -

_-Tez neytronlar - <sub>dan

Neytronlar energiyasiga qarab turli yadroviy reaksiyalarda ishtirok qiladi.

Gamma nurlanishlar.

Gamma nurlanishlarining xususiyatlari ham Rentgen nurlanishlariga o‘xshash bo‘lib, hosil bo‘lish mexanizmi va inson organizmiga ta’siri ham bir xil emas. Gamma nurlanishlar yadrolarni emirilishida, hosilaviy yadrolarni qo‘zg‘algan holatlardan asosiy holatga o‘tishida hosil bo‘lsa, rentgen nurlanishlari antikatodni tez elektronlar bilan bombardimon qilishda hosil bo‘ladi.

Gamma nurlanishlarni hosil bo‘lish mexanizmi 56- rasmda keltirilgan.</sub>

O

N

M

L

K