Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari

11.Bob Radionuklidlarning ekosistemalarga ta’siri.

Radioaktivlik Er sayyorasi uchun begona komponent emas, balki Er paydo bo‘lgan davrdan boshlab ekosistemaga ta’sir ko‘rsatib kelmoqda. Uning hozirgi quvvati antropogen ta’sir hisobidan (ayniqsa yadro sinovlari, portlashlari) keskin oshib ketdi. Radionuklidlar nurlanishlari spektrining keyingi yangi kimyoviy elementlarni kashf etilishi, minglab yillar davomida ekosistemaning barcha qismlarida radiatsion yutilish munosabatini molekulyar darajadan geoplanetar darajagacha buzib yubordi. Radionuklidlar milliard yillar davomida ekosistemaning ayrim komponentalarida to‘planib qoldi. Radionuklidlarning bunday nomuvozanatli taqsimlanishi turli xil radiosezgirlikka ega bo‘lgan ekosistema komponentalariga kuchli ta’sir ko‘rsatib bir qator patologik reaksiyalarning yuz berishiga olib keldi. Bunday reaksiyalarni ehtimolligini bilish ba’zi bir profilaktik chora -tadbirlar ishlab chiqishni va yadro–energetik radionuklidlarning muhitga ta’sir xarakterini o‘rganishda muhim bilim va ko‘nikmalarni talab qiladi. Aynan shu maqsadda radiatsion ekologiya fani ekosistemaning barcha qismlariga, jumladan biosferaga radionuklidlarning ta’sirini mukammal o‘rganishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ygan.