Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari

69-rasm.Er mintaqasining turli kengliklarida havoda yadro portlashlarida hosil bo‘lgan radionuklidlarning taqsimlanishi.

SHuni ta’kidlash kerakki hozirgi paytda Er sayyorasida kriptonning o‘rtacha konsentratsiyasi 3 nkyuri/m³ ga teng. Bu qiymat dengiz sathidan 5-7 km balandlikda hamma joyda bir xil.Kriptonning balandlik bo‘yicha tekis taqsimlanishi (β – zarrachalar energiyasi 0,25 Mev- β aktiv nurlanishlar , γ – kvantlari 0,514 Mevga teng bo‘lib, yarim emirilish davri – 10,7 yil ) Er mintaqasida juda xatarli ekologik holatlarga olib kelishi mumkin.

YAna bir kritik va xavfli radionuklidlardan biri, yadro yoqilg‘isini qayta ishlash natijasida atmosferaga chiqarib tashlanayotgan – tritiydir (). Qariyb yadro yoqilg‘ilarining katta qismini tashkil etuvchi tritiyning katta qismi atmosferaga chiqarilmoqda , mos ravishda – 19 kyuri (70,3⋅10¹⁰ Bk)- bo‘lib , bir yilda 1 MVt elektr energiyasiga ekvivalent bo‘lgan radioaktiv mahsulotlar atmosferaga chiqarib yuborilmoqda.

CHernobel AES da (1986y) ro‘y bergan portlashdan keyin radionuklidlarning vertikal taqsimlanishi va tarkibi.

1-jadval