Ix bob. Ionlashtiruvchi nurlanishlar va ularning xususiyatlari
Download 1.87 Mb.
|
Radioekologiya krill-lotin 2
- Bu sahifa navigatsiya:
- 11.7 Uran, toriy va neptuniylar qatorlari.
11.6.3.Birlamchi radionuklidlar.
Hozirgacha erda yarim emirilish davri yil va undan ortiq bo‘lgan 23 ta uzoq yashovchi radioaktiv element saqlanib qolgan. Atom og‘irligi 208 dan kichik (qo‘rg‘oshin) bo‘lgan uzoq yashovchi radioaktiv element uran va toriy emirilishlar zanjiriga taalluqli emas, ammo atrof-muhitda juda kam miqdorda mavjud. Tabiatda aniqlangan eng ko‘p tarqalgan uzoq yashovchi radionuklidlar 12- jadvalda ko‘rsatilgan. 12-jadval
Radionuklidlarni 2 guruhga ajratish mumkin: -Z<80 (va hokazo) - 80 Tabiiy radionuklidlarning miqdori har xil muhitlarda bir xil emas. Bu muhitlarning kimyoviy tarkibiga bog‘liq. Ularning biosferada yig‘indi aktivligi Bk ga teng. SHu narsa ma’lumki bu radionuklidlarning yoshi Quyosh sistemasi yoki Erning yoshidan kichik emas. Ehtimol bu radionuklidlar chang yoki qattiq materiya ko‘rinishida kosmik fazodan olingan bo‘lishi mumkin. SHuning uchun “Ona” va “Hosilaviy” yadrolarning yarim emirilish davrini bilgan holda, bu jinslarning o‘rtacha yoshini ham baholash mumkin. Masalan bu radionuklidlarning yarim emirilishidan qo‘yidagi zanjirlar hosil bo‘li mumkin: Bularni uzoq emiriluvchi uran va toriy zanjirlaridan farqli ravishda qisqa emiriluvchi zanjirlar deb ataladi. Endi hozirda mavjud radioaktiv elementlar qatorlarini qarab chiqamiz. Tabiatda to‘rtta uran, toriy va neptuniydan boshlab qo‘rg‘oshin yoki vismut bilan tugaydigan genetik bog‘langan radionuklidlarning uzoq emiriluvchi zanjiri mavjud (71-rasm). |
ma'muriyatiga murojaat qiling