Birinchi guruh likvid mabla
g„larga:
1) pul mablag‗lari, jumladan hisob-kitob varag‗i;
2) valyuta hisob varag‗idagi mablag‗lari;
3) boshqa hisob varaqlardagi va kassadagi pul mablag‗lari kiradi.
Ikkinchi guruh likvid mabla
g„lariga tez pulga aylanadigan
talablar (bu talablarning muddati, odatda, 3 oydan oshmasligi lozim):
287
ularning qimmatli qog‗ozlarining likvidliligiga ustivor e‘tibor beriladi.
Kredit reytinglari odatda korxona obligatsiyalari, aktiv bilan qoplangan
qimmatli qog‗ozlarga (ABS – assetbackedsecurities) va davlat obligat-
siyalari uchun berilishi mumkin. Quyida kredit reytingi agentliklarining
reyting ko‗rsatkichlariga e‘tibor qaratamiz. Bunday agentliklar odatda
mijozlarning faoliyatini tahlil qilishda mijozlar faoliyatiga investitsion
va spekulyativ (chayqovchilik) baholarni beradilar. Investitsion baho
mijozlarning moliyaviy holatiga turli bozor omillari ta‘sir etmagan
holdagi haqiqiy hol
atni ko‗rsatadi. Investitsion baho korxonalarga qarz
berish imkoniyati borligini bildirsa, spekulyativ bahoga ega bo‗lgan
korxonalarda qarzni qaytara olmaslik riski yuqoriligi bilan izohlanadi.
35-jadval
Mijozlarning reyting kategoriyalari
Reyting
kategoriyas
i
Moody
‟sInvesto
rsService
Standard &
Poor
‟s
Reyting
kategoriyasi
Moody
‟sInve
storsService
Standart &
Poor‟s
Inve
sti
ts
ion
ba
ho
(I
n
ve
stm
ent
Gr
ade
)
AAA
AAA
S
pe
kulyativ
ba
ho
(S
pe
culative
Gr
ade
)
Ba1
BB+
Aa1
AA+
Ba2
BB
Aa2
AA
Ba3
BB-
Aa3
AA-
B1
B+
A1
A+
B2
B
A2
A
B3
B-
A3
A-
Caa1
CCC+
Baa1
BBB+
Caa2
CCC
Baa2
BBB
Caa3
CCC-
Baa3
BBB-
Ca
CC
C
D
Mijozlarni kreditlashda e‘tibor investitsion baho va uning darajasi
yuqori yoki pastligiga qaratiladi. Investitsion bahoning yuqori bo
‗lishi,
o‗z navbatida, korxona reytingining yuqori bo‗lishi kreditlash bilan
bog‗liq riskning past bo‗lishini ko‗rsatadi. Bu holda mijoz past foizlarda
kredit yoki pul bozoridan boshqa kapitalni o‗z oborotiga muammolarsiz
jalb qilishi mumkin.
Jahon moli
yaviy iqtisodiy inqirozidan so‗ng rivojlangan davlatlar
banklari tomonidan amaliyotda yangi strukturaviy modellar qo‗llana
boshlandi. Strukturaviy modellar,
biz yuqorida ta‘kidlab o‗tgan, kredit
riski komponentlari (defolt ehtimoli, kutilayotgan yo‗qotish) niyanada
chuqurroq aniqlashda yordam beradi.
286
Do'stlaringiz bilan baham: |