. Jamiyat yaxlit tizim sifatida sotsiyal munosabatlar Reja: 1. Jamiyat va ijtimoiylik tushunchasi. 2. SHarq mutaffakirlarining jamiyat to’g’risidagi qarashlari. 3. Zamonaviy jamiyatning turlicha tariflari Ijtimoiylashuv shunday jarayonki, unda ojiz chaqaloq o’zi tug’ilgan madaniyatning mohiyatini tushunadigan, o’zini-o’zi anglay oladigan aqlli mavjudotga aylanib boradi. Ijtimoiylashuv bola o’zi muloqotga kirishayotgan narsalar taьsirini passiv qabul qiladigan «madaniy programmalashtirish»ning ko’rinishlaridan biri emas. Xayotning dastlabki daqiqalaridan boshlab chaqaloq zarurat va ehtiyojlar seza boshlaydiki, ular u haqida g’amxo’rlik qilishi lozim bo’lgan kattalar hulq atvoriga taьsir o’tkazadi. - Ijtimoiylashuv shunday jarayonki, unda ojiz chaqaloq o’zi tug’ilgan madaniyatning mohiyatini tushunadigan, o’zini-o’zi anglay oladigan aqlli mavjudotga aylanib boradi. Ijtimoiylashuv bola o’zi muloqotga kirishayotgan narsalar taьsirini passiv qabul qiladigan «madaniy programmalashtirish»ning ko’rinishlaridan biri emas. Xayotning dastlabki daqiqalaridan boshlab chaqaloq zarurat va ehtiyojlar seza boshlaydiki, ular u haqida g’amxo’rlik qilishi lozim bo’lgan kattalar hulq atvoriga taьsir o’tkazadi.
- Ijtimoiylashuv turli avlodlarni bir-biri bilan bog’laydi. CHaqaloqning tug’ilishi uning tarbiyasi uchun masьul bo’lganlar hayotini o’zgartiradi va ular yangi tajribaga ega bo’ladi. Ota-onalarning majburiyatlari, odatda ularni umrining qolgan qismida bolalar bilan bog’lab qo’yadi. Keksalar nabira tug’ilganidan keyin xam ota-onaligicha qoladilar.
- Madaniy rivojlanish chaqaloqlik va ilk bolalik davrida keyingi davrlarga qaraganda intensivroq davom etsa xam, o’qish-o’rganish va moslashish insonning butun xayotida davom etadi.
Ijtimoiylashuv agentlari deganda, ijtimoiylashuv jarayoni yuz beradigan ijttimoiy kontekstlar va guruxlar tushuniladi. Barcha madaniyatlarda Oila bola uchun asosiy ijtimoiylashtiruvchi agent xisoblanadi. Keyinroq esa ijtioiylashuvning yana ko’proq agentlari paydo bo’ladi. - Ijtimoiylashuv agentlari deganda, ijtimoiylashuv jarayoni yuz beradigan ijttimoiy kontekstlar va guruxlar tushuniladi. Barcha madaniyatlarda Oila bola uchun asosiy ijtimoiylashtiruvchi agent xisoblanadi. Keyinroq esa ijtioiylashuvning yana ko’proq agentlari paydo bo’ladi.
- Hozirgi jamiyatlarda ilk ijtimoiylashuv oilaning kichik miqiyosida yuz beradi. Turli jamiyatlarda oila boshqa ijtimoiy insitutlarga nisbattan turli o’rin egallaydi. Oilaviy tizimlarning turlari bir-biridan farqqilgani uchun, bola kirishi extimol bo’lgan muloqat barcha madlaniyatlar uchun g’ir xil emas. CHaqaloq hayotining ilk bosqichida deyarli hamma joyda eng muxim shaxs ona xisoblanadi, biroq yuqorida aytilganiday ona va bola munosabatlarining tabiati ular o’rtasidagi muloqotning muntazamligi va shakli bilan belgilanadi. Bu esa o’z navbatida oila institutlari va ularning jamiyatdagi boshqa guruxlar bilan aloqaplariga bog’liq bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
