Jamiyat yaxlit tizim sifatida sotsiyal munosabatlar Reja: Jamiyat va ijtimoiylik tushunchasi. Sharq mutaffakirlarining jamiyat to’g’risidagi qarashlari. Zamonaviy jamiyatning turlicha tariflari

Arastu (er.av. 384–322) «Metafizika» (yoki «Birinchi falsafa»), «Fizika», «Jon to’g’risida», «Analitika», «Kategoriyalar», «Siyosat tugrisida», «Ritorika», «Etika» kabi asarlari bilan sotsiologik an’analar rivojiga katta hissa qo’shdi. Uning ta’limoticha, jamiyatning qul va qul egalariga bo’linishi, quldorlarning hukmronligi va qullarning qulligi tabiiy holatdir. Axloqiy fazilatlar faqat erkin kishilarga, qul egalariga xosdir. U xalqni 2 yo’l bilan - qurquv urug’ini sochib boshqarish; mehr-muhabbat qozonib boshqarish mumkin, deydi. «Platon va Aristoteldan keyin T. Gobbs, J. Lokk, J. Milь, G. Leybnits, T. Kampanella, B. Paskalь, SH. Monteskьe, J.J. Russo, F. Gizo, B. Konstan, M. Veber va boshqalar jamiyat va davlatni boshqarishda parlamentarizm muammolariga o’z munosabatlarini bildirganlar.» «J. Lokk o’z davridayoq fuqarolik jamiyatining xavfsizligi va uni muhofaza qilish institutlari genezisi xaqida fikr yuritar ekan, halqqonun chiqaruvchi hokimiyat senat, parlament deb yoki boshqa nomda atash mumkin bo’lgan mushtarak organ qo’liga berilmaguncha na xavfsizlikka, na xotirjamlikka ega bo’lmagan, na fuqarolik jamiyatida yashamayabman deb xis eta olmagan» deb yozgan edi.

• Arastu (er.av. 384–322) «Metafizika» (yoki «Birinchi falsafa»), «Fizika», «Jon to’g’risida», «Analitika», «Kategoriyalar», «Siyosat tugrisida», «Ritorika», «Etika» kabi asarlari bilan sotsiologik an’analar rivojiga katta hissa qo’shdi. Uning ta’limoticha, jamiyatning qul va qul egalariga bo’linishi, quldorlarning hukmronligi va qullarning qulligi tabiiy holatdir. Axloqiy fazilatlar faqat erkin kishilarga, qul egalariga xosdir. U xalqni 2 yo’l bilan - qurquv urug’ini sochib boshqarish; mehr-muhabbat qozonib boshqarish mumkin, deydi. «Platon va Aristoteldan keyin T. Gobbs, J. Lokk, J. Milь, G. Leybnits, T. Kampanella, B. Paskalь, SH. Monteskьe, J.J. Russo, F. Gizo, B. Konstan, M. Veber va boshqalar jamiyat va davlatni boshqarishda parlamentarizm muammolariga o’z munosabatlarini bildirganlar.» «J. Lokk o’z davridayoq fuqarolik jamiyatining xavfsizligi va uni muhofaza qilish institutlari genezisi xaqida fikr yuritar ekan, halqqonun chiqaruvchi hokimiyat senat, parlament deb yoki boshqa nomda atash mumkin bo’lgan mushtarak organ qo’liga berilmaguncha na xavfsizlikka, na xotirjamlikka ega bo’lmagan, na fuqarolik jamiyatida yashamayabman deb xis eta olmagan» deb yozgan edi.