Жанабергенова айсулыу жаксылыковна ахборотлашган таълим муҳитида

2.3-расм. Талабаларнинг шахсий ривожланиш омиллари 
Ташқи омиллар 
Ички омиллар 
Ижтимоий 
Инсонга 
таъсири 
пассивдир 
Мустақил иш 
натижаларининг 
шахсни 
шакллантиришда-
ги аҳамияти 
Биологик 
предметлар 
истедод, қобилият. 
Руҳий жараёнлар: 
хотира, диққат, тасаввур, фикрлаш 
шунингдек, бир нечта жараёнда 
шахснинг 
келиб 
чиқишига 
сабаблар, манфаатлар, эҳтиёжлар, 
мақсадлар, вазифалар 
Макрофакторлар 
Ижтимоий тизим, иқлим шароитлари, 
географик муҳит, миллий маданият. 
Минифакторлар 
(мини муҳит) 
Оила, мактаб, таълим муассасаси, дўстлар жамоаси, 
ижтимоий ташкилотлар. 
Талабаларнинг шахсий ривожланиш омиллари 

---

Novateurpublication.org 
68 
Мустақиллик - бу шахснинг етакчи сифатларидан бири, муайян 
мақсадларни белгилаш қобилиятига эга бўлиб, ўзларининг эришган 
ютуқларига эришиш. Мустақиллик - инсоннинг ҳаракатларига маъсулиятли 
муносабати, ҳар қандай шароитда онгли равишда ҳаракат қилиш, 
ноанъанавий қарорлар қабул қилиш қобилияти [34]. 
Олий таълимда математика фанидан талабаларнинг мустақил иш 
фаолиятиолиш кўникмаларини ривожланишига бир қатор омиллар таъсир 
кўрсатмоқда [77,87,89] (2.4-расмга қаранг). 
2.4-расм. Талабаларнинг мустақил билим эгаллашини 
фаоллаштиришга таъсир кўрсатувчи омиллар 
1. Талабаларнинг манфаатлари ва қобилиятлари омили. Янги билимлар 
талабалар ўз вазифаларини тушуниб, уни амалга оширишда фаоллик 
кўрсатишса, яхши такрорланади. Мақсад ва вазифаларни белгилашда 
талабаларнинг мустақил билим эгаллаш кўникмаларини ривожлантиришга 
бўлган қизиқиши, уларнинг қобилиятлари, ўз-ўзини англашга интилиши 
эътиборга олиниши керак. Мустақил иш фаолиятини бажариш учун қизиқиш 
билан ушбу талабларга жавоб бериши керак. Когнитив қизиқишни 
кучайтириш жуда мураккаб вазифа бўлиб, талабаларнинг таълим 
жараёнининг самарадорлиги натижалари муаммони ҳал этишга боғлиқ.