Жаҳон иқтисодиётининг ривожланиш тенденциялари ва муаммолари

http://www.cfin.ru/press/management/2001-3/10.html
20-асрнинг 2-ярмидан етакчи саноатлашган мамлакатларнинг иқтисодий жадал ривожланиши ва халқаро транспорт ва алоқа воситаларининг такомиллашуви туфайли халқаро савдо жадал ривожланди.
Иқтисодий интеграция халқаро савдо ва ишлаб чиқариш омилларининг халқаро ҳаракатининг ривожланишининг мантиқий натижасига айланди - бу иқтисодий ҳаётни байналмилаллаштиришнинг алоҳида босқичи, жаҳон иқтисодиёти ривожланишининг ҳозирги босқичининг характерли белгисидир.
20-аср охирида минтақавий иқтисодиётни жадал ривожлантириш ва жаҳон бозорида интеграцион гуруҳларга кирувчи мамлакатларнинг рақобатбардошлигини оширишнинг кучли воситасига айланди .
"Интеграция" сўзи лотин тилидан олинган бўлиб, “интегратио” - тўлдириш ёки бутун сон – бутун деган маъноларни англатади.
Халқаро иқтисодий интеграция – қўшни мамлакатлар иқтисодиётини уларнинг компаниялари ўртасидаги барқарор иқтисодий алоқаларга асосланган ягона иқтисодий комплексга бирлаштириш жараёни.
Энг кенг тарқалган минтақавий иқтисодий интеграция келажакда глобал интеграциянинг бошланғич босқичига айланиши мумкин, яъни, минтақавий интеграция бирлашмаларининг бирлашиши .
муҳим хусусиятлар билан тавсифланади , улар биргаликда уни мамлакатлар ўртасидаги иқтисодий ўзаро муносабатларнинг бошқа шаклларидан ажратиб туради:

• 
  Миллий ишлаб чиқариш жараёнларининг ўзаро кириб бориши ва ўзаро боғланиши;
  
• 
  Энг илғор ва чуқур шакллар асосида ишлаб чиқариш, фан ва техникада халқаро ихтисослашув ва кооперацияни кенг ривожлантириш;
  
• 
  Иштирокчи мамлакатлар иқтисодиётидаги чуқур таркибий ўзгаришлар;
  
• 
  Интеграция жараёнини мақсадли тартибга солиш, мувофиқлаштирилган иқтисодий стратегия ва сиёсатни ишлаб чиқиш зарурати;
  
• 
  Интеграциянинг фазовий кўламининг минтақавийлиги .
  

Мазмун жиҳатидан интеграция минтақа мамлакатлари репродуктив жараёнларининг ўзаро тўқнашуви, ўзаро кириб бориши ва қўшилишини ифодалайди. 1947 йилдан 1995 йилгача бўлган даврда дунёда 60 дан ортиқ интеграцион гуруҳлар ташкил этилди.

Гуруч. 1.1. – Минтақавий интеграция гуруҳлари

Европа Иттифоқи - Европа Иттифоқи

ЭФТА - Европа эркин савдо уюшмаси
СЕС - умумий иқтисодий макон
МДҲ - Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги
БСЕC - Қора денгиз иқтисодий ҳамкорлиги
ОАС - Америка давлатлари ташкилоти
КАРИCОМ - Кариб денгизи ҳамжамияти ва Кариб денгизи умумий бозори
НАФТА - Шимолий Америка эркин савдо ҳудуди
МЕРКОУР - Жанубий умумий бозор
АПЕC - Осиё-Тинч океани иқтисодий ҳамкорлиги
АСЕАН - Жануби-Шарқий Осиё давлатлари уюшмаси
CАЕЕ - Араб иқтисодий бирлиги кенгаши
ЭКО - Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти
ЭУДЕАК - Марказий Африка давлатларининг иқтисодий иттифоқи
ЭCОWАС - Ғарбий Африка давлатларининг иқтисодий иттифоқи
САДC - Жанубий Африка давлатларининг иқтисодий иттифоқи
CОМЕСА - Шарқий ва Жанубий Африка давлатларининг иқтисодий иттифоқи

Олдиндан шартлар қуйидагилар:

•