Jiniyaz atı

2.1. Insannıń ómirindegi ósimliklerdiń áhmiyeti
Ámeliy kózqarastan barlıq ósimlikler insan tárepinen paydalanıwına qaray klassifikaciyalanadı..Azıq-awqat maqsetlerinde isletiletuǵın ósimlikler hám sharbashılıq ushın qanday awqatlanıw kerek: Nonli dán - Biyday, sulı, gúrish, mákke, sulı, tarı hám basqalar.
Biyday - eń keń tarqalǵan mádeniyat (biyday jasaytuǵınlıq jaylar 210 dollarlıq million gektardan asadı ). Jer xalqı ushın tiykarǵı azıq-awqat ónimi biyday noni bolıp tabıladı. Bul dán Kubanda, Sibirda, Sibir, Ukraina, Ukraina, Oraylıq hám qublada, Arqa hám Qubla Amerikadaǵı ápiwayı regionlarda jaylasqan.
I. mákke. Azıq-awqat maqsetlerinde túrli mámleketlerde, $ 2. 5-100 \\% $ jıynaw jıyın-terimi. Dúnyada hámme zat 2 million AQSh dolları muǵdarı daǵı dán orayı islep shıǵarılıp atır.
Ánjir - Sonıń menen birge, júdá keń tarqalǵan dán mádeniyatı. Házirgi kúnde bul planetamız xalqınıń yarımı ushın tiykarǵı azıq-awqat. Gúrish sabanları qaǵaz islep shıǵarıw ushın qaǵazdı islep shıǵarıw, hár qıylı xojalıq ónimler (shles, sumkalar hám basqalar ), mısalı, azıq qaramalları retinde isletiledi. palız eginleriler - Kartoshka, geshir, kapusta, lav, pomidor, qıyar hám basqalar. mıywe ósimlikleri - alma, shiye, júzim, almurt, erik, erik, Malinterlar, tsitrberry, tsitrus miyweleri (limon, manbuslar, grapruitlar, hák) hám basqalar ) hám basqa zatlar (limon, tárbiyalar, hák) hám basqalar ) hám basqa zatlar (limonlar, apparatlar, hák) hám basqalar ) hám basqalar.
Mıywe hám maydalar, palız eginleri sıyaqlı, insan denesine birikpeler (vitaminlar, mineral duzlar, organikalıq kislotalar, qumsheker, dene degi elementlar ) menen bay. qattı tóbeler - lobıya, saya, noqat, lobıya, chechevica.
Bul ósimlikler quramında jaylasqan úlken muǵdarda belaqlar hám dene hám insan hám haywanlar ushın bólek áhmiyetke iye; maylı - ayǵabaǵar, luna, gemp, zorlaw, gorchica, saya hám basqalar. Bul ósimliklerdiń tuqimında 25 dollarǵa - 40 \\% neftni óz ishine aladı ; qumsheker ósimlikler - qumsheker láblebi, qumsheker qamıs.
Darilik ósimlikler - Bul tiykarınan kepillik zavodlariBul tuwrıdan-tuwrı adamlarǵa hám haywanlarǵa salıstırǵanda qollanılatuǵın yamasa ximiyalıq - farmacevtika sanaatında sheki onim retinde isletiledi. Darilik ósimlikler kóplegen qımbat bahalı elementlardı óz ishine aladı : vitaminlar, alkaloidlar, páseńlew elementlar, efir mayları. Bul elementlardıń ortasha dárejesi za’ha’rli zatlı, biraq kishi dozalarda (shıpakerdiń máslahátine kóre!) Olar terapevtikalıq ayrıqshalıqlardı kórsetip berediler.
Házirgi kúnde medicinada, Rásmiy túrde 300 AQSh dolları muǵdarında paydalanıń darilik ósimlikler. Olardıń eń áhmiyetlisi - ramomil dozasi, Sent-Yuhann Dári quralı, qaynona, valerian, there, therve, tóbeer, zámber, kalina, qoyshı sumkasi hám mN. Daqtor endi plantatsiyalarda o'stiradigan kóplegen darilik ósip barıp atır.
Texnikalıq zavodlar - Sanaat maqsetlerinde isletiledi: talshıqlı ósimlikler - toqımashılıq, toqımalar, jipler, sabaqlardı tayarlaw ushın isletiletuǵın sheki onimdi alatuǵın organlar toparı (shama menen 200 $). Talshıqlar islep shıǵarıw ushın birpara ósimlikler sopks (luna, kenemp) den paydalanadı. Basqalar (Jańa Zelandiya Flax). Úshinshi - tuqimlardı qoplaydigan shashlar. Biziń mádeniyatımızda zig'ir, paxta, kenrof, Kenaf, Kendar, Kenryy hám basqalar engizildi;
efir moyi ósimlikleri - onıń shólkemleri qımbat bahalı efir mayların óz ishine aladı. Biz bunday ósimliklerge shama menen 35 AQSh dolları muǵdarında turamiz: Láwenta, anis, maylı qızǵılt, kroander, gulmin, adaçayı darilik hám basqalar. hár qıylı ósimlikler teń bolmaǵan ximiyalıq quramǵa iye. Parfyumeriya, sabın, darilik, konditer ónimleri ónimlerinde efir maylarınan paydalanıń ;
kauchuk ósimlikler - bir gruppa ósimlikler, kauchuk (hindning " KATASdan" - terek jıynalıp atırǵan terekti óz ishine aladı. Bunday ósimlikler kem. Olar arasında erki, putalar hám ot bar. Eń keń tarqalǵan gevent, Kendyr, matkap.
Aǵashdan paydalanatuǵın ósimlikler. Ol tekǵana qurılıs materialları, bálki pulpa, aǵash sanaatı, janar may ústinde de isletiledi. Tiykarǵı tog 'jinslari: emen, mıs, qo'chq, qaraǵay, qoraqara, qáyin, qurılıs hám basqalar.
Dekorativ ósimlikler: Qızǵıltlar, dahlias, xrizantema, maqpal, lalalar, petuliali, kanunalar, brak, pudon hám basqalar. Bular bir hám aqsham, kóp jıllıq ósimlikler, putalar, liana, da ashıq hám jabıq topıraq bolıp tabıladı.
Ósimlikler bizni azıqlantıradı, kiyinish, isitiladi, ótinish, ótinish bólme jıynaqları, batpaq hám floristik kompozitsiyalar. Planetamizning jasıl bezewin quraytuǵın túrler organikalıq birikpelerdi atmosferaǵa shıǵarılıwı menen organikalıq birikpelerdi qáliplestiriwge ılayıq. Insannıń ómirindegi ósimliklerdiń, tábiyaatda, xalıqtıń ekonomikalıq iskerliginiń úlken ma`nisi. Tiykarǵı jónelislerdi kórip shıǵıń ámeliy paydalanıw jáne bul úlken gruppalı tiri organizmlerdiń kogititiv roli.
Ósimlikler balshıq jerde: Tog’ayda, dalada, aqean tubida, tamshı suwda hám tawdıń tepasida bolıwı múmkin. Bul tiri janzatlar arasında birlespe hám kóp tarmaqlı organizmler menen ajıratılǵan. Ílım, ósimliklerdi úyreniw, olardıń dúzilisi, tarqatıw jáne sistemalar,- botanika. Arnawlı bir aymaqta tabılǵan barlıq ósimliklerdiń kombinatsiyası flora esaplanadı.
Ush tiykarǵı forma bar. Olar parıq etedi sırtqı kórinis: Terekler, putalar hám ot. Hár qıylı dawam etiw waqti Turmıs jıllıq, aqsham hám kóp jıllıq ósimlikler ushın xos bolıp tabıladı. Er júzindegi sporak organizmleriniń úlken toparı ámeldegi - bul yoeae, moxes, plaunalar, fernlar. Tuqimlar shápáátsiz hám gúllew bolıp tabıladı. Bul ósimlikler bir kisi tárepinen ozaldan isletiledi.
Rossiyalıq alım K. Timiryazevning jazıwısha, jasıl kletkalar aspannan órttı kelilegen " Prometeus" sıyaqlı háreket etedi. Quyash nurları ósimlikler tárepinen jaratılǵan organikalıq elementlardıń energiyasınan saqlangandek. Xlorofillni hám ósimliklerdiń tábiyaatı hám turmısındaǵı ósimliklerdiń rolin úyrengen Timiryazev " Aspan hám er ortasındaǵı dáldalshılar" planetası. Alım qumshekerdiń jasıl kletkalarında qáliplesiw procesin ańlatadı hám fotosintez. Bul grekshe awdarma " jaqtılıq menen baylanıs" degen mánisti ańlatadı hám júdegen awqatlanıw usılın - avtotrofik degen mánisti ańlatadı. Jaratılishning tiykarǵı autroflari organikalıq bolmaǵan elementlar organikalıq birikpeler Kiyim-kenshek energiya járdeminde (quyash yamasa jasalma jaqtılandıriw). Adamlar hám haywanlardıń organizmleri bunday processga maslastırilmaydi, sol sebepli olar ósimlikler kerek.
Awıl xojalıǵı hám bog'dorchilik
Insannıń ómirindegi ósimliklerdiń áhmiyeti azıq-awqat ónimlerin tutınıw qılıw, azıq-awqat ónimlerin islep shıǵarıw menen baylanıslı esap -kitaplar hám ımaratlar. Awıl xojalıǵında paydalanıw túrleri boyınsha tómendegi gruppalar ajıratıw : dán eginleri (biyday, gúrish, arpa, sulı, mákke hám basqalar );
sobiqlilar (noqat, saya, lobıya, lobıya );
shiye, smorodina, Malina hám basqalar );
qumsheker láblebi);
palız eginleri (pomidor, qıyar, qálempir hám basqalar );
maylı (ayǵabaǵar, zorlaw, zig'ir);
dekorativ (lilac, qızǵılt, xrizantema, Astra hám basqalar ).

Dán hám sobiqli eginler .Qandayda bir kisiniń turmısındaǵı ósimliklerdiń qutılıw ma`nisi engish qıyın. Ilimpazlar bul xalıq dietasınıń 2/3 bólegi dep esaplasadı túrli mámleketler Ósimliktiń kelip shıǵıwı ónimlerin shólkemlestiriw. Ga paydalı elementlar Baylanıslar, uglevodlar, yog ', vitaminlar, organikalıq kislotalar kiredi.

Ósimlikler jańa hám rásmiy túrde qayta islengen yamasa tek olardıń bólek bólimlerinde isletiledi. Nonli dán dán tógiliwinde azıq elementlarınıń sezilerli konsentraciyası belgilenedi. Bul uglevodlar, belaqlar hám maylardıń universal dáregi. Danalardan nan pısırıw ushın un aladı nan ónimleri, makaron hám qopal ónimlerdi islep shıǵarıń. Awqat pısırıw hám dietear ósimlik tuqimları.
Palız eginleri, mıywe hám berry hám qumsheker mádeniyatı
Ósimlikler miyweler, lampochka hám túbirler degi organikalıq birikpelerdi toplaydı, kóbinese pirojniy, japıraqlar hám rizomlarda. Insannıń turmısı hám awqatlanıwı daǵı ósimliklerdiń áhmiyeti sza’ha’rli bólimlerde kóterilgen qospalar kompleksi menen belgilenedi. vitaminlar hám basqa hadaliklar menen kletka sherbetiniń kópshiligi mıywe, lampochka, túbir miyweleri hám japıraqları, mevali terekler hám berry eginleri bar.
Termal qayta islew processinde birpara qımbatlı birikpeler vitaminlar sıyaqlı joq etiledi. Sol sebepli awqatlanıw shıpakerleri jańa palız eginleri hám miywelerdi tutınıwdı usınıs etediler. Ósimlikler - vegetarianlar hám vegetarianlar menen tolıq azıq-awqat menen támiyinlengen adamlar gruppaları bar.
Qandayda bir kisiniń turmısındaǵı ósimliklerdiń áhmiyeti vitaminlar kompleksiniń baylıǵında jatadı. Mıywe, japıraqlar, rizomlar hám tuqimlar kóplegen zárúrli birikpelerdi óz ishine aladı. A, B, C, E, E, K.gruppalarına tiyisli vitaminlardagi ósimliklerdiń kópshiligi, sonıń menen birge, insan denesinde, haywanotdagi metabolizmni tártipke soluvchi elementlar. Joq ekenligi yamasa qolaysızlıǵı keselliklerge alıp keledi. Mısalı, S vitamini jańa palız eginleri hám miywelerge bay bolǵan vitaminning etiwmasligi, tıs góshi hám pútkil dene degi jeńiliwge alıp keledi - Klinikalıq. Hipo hám avıtamınoz menen gúresiw qıyın, bul istalmagan mámleketlerdiń jańa palız eginleri ónimlerin tutınıw qılıw arqalı aldın alıw ańsatlaw.
Organlarda júdá kóp muǵdardaǵı shıyrın sherbetti jıynaw ; Bul kondensatsiyalangan, puwlanǵan hám qumshekerdi aladı. Tuqimlar hám miywelerdiń yog 'kislotalari azıq-awqat maylarınıń strukturalıq bólimleri sıyaqlı zárúrli bolıp tabıladı. Sharob, pivo, shay, shay, kakao hám mıywe sherbetleri Mıywe, maydalar, palız eginleri, tuqimlar hám japıraqlardı alın.
Da’rilik o’simliklerden medicinada paydalaniw
Joqarıdaǵı jónelislerden tısqarı, adamdıń turmısındaǵı ósimliklerdiń rolin xarakteristikalaytuǵın, jabayı tábiyaattı hám materiallıq túrler. Darilik ósimlikler menen zárúrli bolǵan medicinalıq punkt vision birikpeleri:

alkaloidlar hám glikozidlar - organlar hám sistemalar iskerligine normativ tásir kórsetedi;

naychalar - áster hám antimikrobial ayrıqshalıqlarǵa iye;
vitaminlar hám ız elementleri - metabolizm ushın zárúr bolıp tabıladı;
efir mayları - isiwge qarsı hám dezinfektsiyalash tásiri;
organikalıq kislotalar - awqat as sińiriw qılıw, teriniń jaǵdayı, shashlardıń jaǵdayı ;
flavonoidlar - qan tamırlarınıń kúshin tártipke salıw ;
phytoncidlar - mikroblarǵa qarsı háreket etiń.
Sonday etip, insannıń ómirindegi ósimliklerdiń ornı turmıslıq iskerlik ushın zárúr bolǵan elementlardı sintez qılıw qábileti bolıp tabıladı. Ósimlik sheki onimsidan alınǵan dári-dármanlar Softer, kemnen-kem jaǵdaylarda shiǵarıladı qaptal effektlarSintetik elementlar menen salıstırıwlaganda. Terapevtikalıq ayrıqshalıqlar flora wákillerine xos bolıp tabıladı, ásirese tómendegi túrlerge iye:
evropa qáyin (urıqlar, japıraqlar, saqshılar, sherbet);
art Cinnamon (jalǵan miyweler);
úlken (japıraqlar ) ósimlikleri;
(túbir);
ramanil dárixana (inflorescences);
linden Mellit (guller).
Ósimliksiz, insaniyattıń bar ekenligi aqlga sig'maydi, sol sebepli planetanı jasıl paydalanıw, ıqtıyatlılıq hám jańalanishga mútáj.


Juwmaq

Miywelerdiń tábiyattagi hám adamlar tirishiligindegi áhmiyeti. Miyweler, birinshi náwbette, ósimliklerdiń kóbeyiwi, tarqaliwi hám túr qaldiriwi ushin kerek. Jabayi túrde ósetugin ósimliklerdiń miywesinen tábiyattagi barliq janzatlar awqatlanadi. Geypara miyweler jerge tógilip, shirip, jerdi organikaliq zatlarga bayitadi.

Adamlardiń tirishiligin bolsa, miywesiz kóz aldińa keltirip bolmaydi. Miyweler tikkeley tábiyiy halinda jelinedi hám olardan aziq-awqat jáne konditer sanaatinda túrli ónimler tayarlanadi. Miywelerden alinatugin maylardan xaliq xojaliginiń túrli tarawlarinda (aziq-awqat, texnika, awir sanaat, parfyumeriyada) paydalaniladi.
Haqiyqatinda da, júdá áyyemgi zamanlardan adamlar ósimliklerdiń jabayi, keyin bolsa mádeniy sortlarin egip, hár túrli maqsetlerde paydalanip kelgen. Misali, miywesinen aziq-awqat sipatinda (alma, goza, erik, júzim, biyday, másh, lobiya, tari, pishiq quyriq, noqat) hám dári-dármaq tayarlawda (marmarak, zubturum, shipovnik) paydalangan.
Kúndelikli turmisimizda paydalanatugin nanimiz biydayuninan tayarlanatugini, mayimiz paxta shigiti, aygabagar tuqimi hám zaytun (maslina) miywesinen alinatuginligibarligimizga belgili. Soniń ushin da olardi qásterlep saqlawimiz lazim.Hár túrli tagam tayarlawda álbette zire tárizli ósimliklerdiń miywesi (tuqimi) paydalaniladi. Ózbekistanda eń kóp tarqalgan zire tárizlilerge zire, alqor, kashnish, sedana hám burish kiredi.