Ájiniyaz atındaǵı nmpi fakultet: Tábiyiy pánler Kafedra: Ximiya oqitiw Metodikasi Topar : 2a-ximiya

---

Ájiniyaz atındaǵı NMPI
 
 
Fakultet: Tábiyiy pánler 
Kafedra: Ximiya oqitiw Metodikasi 
Topar : 2A-Ximiya
 
 
 
 
 
 
 
ÓZ BETINSHE 
JUMÍSÍ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tapsırdı: Jańabaev Dawletbay 
Qabilladı: Askarova Maral 
 
Pán: Organikalıq Ximiya 
Tema: Uglevodlar
 

---

Jobası: 
1. Uglevodlar hám olardıń túrleri. 
2. Uglevodlardıń fizikalıq hám ximiyalıq qásiyetleri. 
3. Monosaxarid hám polisaxaridler. 
 
Sabaqtıń aktuallıǵı - mektep oqiwshilarina ximiya paniniń qalay 
rawajlanǵani haqqinda tusinik beriw, Uglevodlar haqqinda keńnen tusinik beriw. 
Karbon kislotalar. Uglevodlar bul organikalıq ximiyada úlken orını bolǵannan 
kiyin bul tarawdi keńnen tusiniw hám uyreniw kerek. Sonıń ushında oqıwshılardıń 
usı tema boyınsha sawatqanlıǵın asırıw kerek.
 
Sabaqtıń maqseti - « Uglevodlar » temasınıń mazmunı, anıq maǵlıwmatlar 
tiykarında olardıń qollanıwın oqıwshılarǵa tusındiriw. Ximiya pani hám 
uglevodlar haqqında jańa maǵliwmatlardı payda etiw. 
 
Sabaqtıń wazipasi – Uglevodlar organikalıq ximiya pániniń tiykarǵı 
bólimlerinen biri bolǵanlıqtan oqıwshılardıń usi baǵdar boyinsha sawatliliǵin 
asiriw bolip tabiladi. 
 
Sabaqtıń metodı - «Soraw juwap» bul metodtı paydalanıwımızdan maqset 
oqıwshılardıń dıqqatın asırıw hám shaqqanlıǵın tekseriw, temanı bekkemlew, 
hámme oqıwshılardı temaǵa qızıqtırıw.  
 Uglevodlar 
Uglevodlar tábiyaatda júdá keń tarqalǵan. Bul birikpeler uglerod, vodorod hám 
kisloroddan ibarat. Olardıń quramı C
n
(H
2
O)
m
ulıwma formula menen ańlatpalanadı. 
Uglevodlarning birpara wákilleri ksiloza C
5
H
10
O
5
, glukoza C
6
H
12
O
6
, saxaroza 
C
12
H
22
O
11
hám kraxmal (C
6
H
10
O
5
)
n
joqarıdaǵı ulıwma formulaǵa muwapıq keledi, 
lekin geyparalarınıń quramı (metilpentozalar C
6
H
12
O
5
, metilgeksozalar C
7
H
14
O
6
dezoksi qantlar ) parıq etedi. Quramalı uglevodlar (selluloza — kletchatka) ósimlikke 

---

shıdamlılıq hám qattılıq beredi, insan ushın kiyim-keshek (paxta ), qurılıs materialları 
hám azıq-awqat retinde (kraxmal, saxaroza) isletiledi.