Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti

0 ‘quv kun tartibida jism oniy tarbiyaning shakllari
0 ‘quv kun tartibidagi jism oniy tarbiya butun sinf bo'yicha 
jismoniy tarbiya tashkilotchisi yoki instruktor yordamida sinf 
rahbari tom onidan, jism oniy tarbiya o ‘qituvchisining kuzatuvi 
ostida tashkil etiladi.
9 — T. U sm onxo'jayev va boshq.
129

---

Darsgacha bo‘lgan gimnastika
Darsgacha bo'lgan gimnastikani tashkil etish va o ‘tkazish 
quyidagilarni o ‘z ichiga oladi: sport maydoni va binoda, faqat 
sinf xonasida emas, har bir sinf u ch u n alohida joy ajratiladi, 
qi/.lar doim o orqa tom onga joylashtiriladi, pedagog va yuqori 
sin f o 'q u v c h ila r id a n in s tru k to rla r ta y y o rlan ad i, g im nastik a 
maydonining atrofiga ustibosh ilgichlar o'rnatiladi.
Ertalabki d arsg ach a gim n astik ag a n a v b a tc h i o ‘qituvchi 
rahbarlik qiladi, h a r bir sinf u c h u n jism oniy tarbiya tash- 
kilotchisi va instruktor, sinf rahbarlari va jism oniy tarbiya 
o ‘qituvchisi mashqlarning sifatli bajarilishini, intizomni nazo- 
rat qilib turadi.
Darsgacha b o ‘lgan gimnastikani o ‘tkazish qoidasi, meto- 
dikasi quyidagilardan iborat: dinamik tavsifga ega b o ‘lgan 5—7 
m ashqdan tuzilgan m ajm ua h am m a muskul guruhlariga t a ’sir 
etishi, k o ‘rgazmalilikdan foydalanish va boshqalar.
D arsgacha b o ‘lgan gimnastikaning asosiy manbasi majmuyi 
gimnastik mashqlardir. Shuning uch u n bu mashqlar majmua- 
sini yilning fasliga qarab yangilab borish maqsadga muvofiqdir. 
H ar bir mashqni bajarish tezligini asta-sekinlik bilan oshirib 
borib, oxirida sekinlatish zarur. Shundagina mashqlarning ijobiy 
t a ’sirchanligi asta-sekin ortib boradi.
Jism oniy mashq daqiqalari va paytlari
Bu ikkala shaklning maqsadi bitta: charchagan bolaga ish 
qobiliyatini, diqqatini qayta tiklash, muskul va aqliy toliqishni 
yo'qotish, qom at buzilishidan ogohlantirish.
Jismoniy tarbiya daqiqalari tashkil etish, xona derazalari va 
darchalarini (fortochkalarni) ochish, bolalarni tayyorlash, bola