Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti

M ash g‘uIotlarga ijodiy munosabatni tarbiyalash
Onglilik va faollik prinsiplarini amalga oshira borib, shug‘ul- 
lanuvchilarda jismoniy tarbiya jarayoniga ijodiy munosabatni, 
tashabbuskorlik va mustaqillikni tarbiyalab borish kerak. Bu 
h a r bir m a sh g ‘uIotni yuqori natijalarga erishishga yord am
beruvchi va jismoniy tarbiyani yaxshi yo‘lga q o ‘yish uchun 
uchinchi keng y o id ir.
Jis m o n iy ta rb iy a m a s h g ‘u lo tla rig a ijodiy m u n o s a b a t n i 
tarbiyalovchi asosiy usullar:
1. 
M ak tab o ‘q uv rejasi b o s h q a p r e d m e tla r b o ‘y ic h a, 
awalgi bilimlari bilan bog‘liq b o ‘lgan maxsus bilimlar bilan 
qurollantirish.
72

---

2. Bir-biriga o ‘rgatishdan foydalanish. Bu kamida uclil.'t 
vazifani hal etishda yordam beradi. B irinchidan, o 'rto g 'in i 
o'rgata borib, har bir shug'ullanuvchi mashqlar m azm unini, 
lexnikasini ch u q u rro q tu sh u n a boshlaydi. Ikkinchidan, bir- 
birini o ‘zaro o ‘rgatish instruktorlik malakasining shakllanishiga 
yordam beradi. Bir-biriga o ‘zaro yordam berish 
tarbiyaviy 
xarakterga ham ega. 0 ‘quvchi o ‘rtog‘ining yutuq va kam chi- 
liklarini sezadi, hamkorlikda hal etadi, shug‘ullanuvchilarning 
jismoniy tarbiya jarayonida m as’uliyatini oshiradi.
3. 0 ‘quvchilarning ijodkorligini rivojlantirish o ‘ziga nis- 
b a ta n ta n q id iy m u n o s a b a t d a b o ‘lish n i ta rb iy a la y d i. S h u
maqsadda shug‘ullanuvchida shaxsiy rivojlanishga qiziqish hosil 
qilish, yaqin m aqsadlar q o ‘yishga o'rgatish zarur.
4. Tashabbuskorlik, mustaqillik va o ‘quv jarayoniga ijodiy 
m u n o s a b a tn i ta rb iy a la sh o ‘q u v c h ila r n i k o m a n d a k a p ita n i 
vazifasini bajarish, jismoniy tarbiya tashkilotchiligi, navbatchi, 
guruh boshqaruvchiligiga tayinlash orqali amalga oshiriladi. Bu 
davrda pedagog, shug‘ullanuvchilarni baholash va jamoatchilik 
faoliyatlarini rag‘batlantirishi zarur.
5. Tajribaning k o ‘rsatishi b o ‘yicha, o ‘quvchilarning ijod- 
korligi mashg‘ulotlarning j o ‘shqin!igiga bog'Iiq.
S h u g ‘u lla n u v ch ilarn in g ijodkorligi va tashabbuskorligini 
rivojlantirish, o ‘qu v ch ilarg a 
0
‘q itu v ch isiz jism o n iy tarbiya 
m ashg‘ulotlarini mustaqil tashkil qilishga yordam beradi.
Shunday qilib, jismoniy tarbiya jarayonini faollashtirish — 
bu anglash va o ‘quv vazifalarini hal etishga qaratilgan har bir 
0
‘quvchining faoliyatini tashkil etishdan iborat.