Jizzax politexnika instituti "tasdiqlayman"

 
Quyosh energiyasi yordamida havoni sovutish, suvni yumshatish. 
Passiv quyosh sistemali turar joy uylarida tashqi issiqlik qatlamini isitishdan 
keng foydalaniladi (3.2.-rasm). Bunday qatlamning mashhur varianti – Trob-Mimel 
devoridir, uning tarkibi beton, g‘isht yoki toshdan, janubiy fasadda joylashgan va to‘q 
rangga bo‘yalgan. Devordan uncha uzoq bo‘lmagan masofada (600mm atrofida) 
shisha qoplama ishlanadi. Devor va qoplama orasidagi isigan havo issiqlik tashuvchi 
vazifasini bajaradi va o‘z navbatida devorni isitadi, devor asta-sekin olingan issiqlikni 
xonaga uzatadi (harorat 3-5
o
S darajaga oshishi mumkin). SHunday qilib, bu 
konstruksiyada kollektor va akkumulyator vazifalari birlashadi. 

---

3.2.-rasm. Stoverstone (Pensilvaniya)dagi Lefevr uyi. ikki qavatli uy, undagi 
faqat 1-qavat isitiladi (umumiy foydali maydon 116m
2
). Havo quyosh kollektori ikki 
qavat qilib oynavandlangan (maydon yuzasi 41.8m
2
) ikkinchi qavatga janubiy 
tomonga vertikal tarzda o‘rnatilgan. Hech qanday maxsus akkumulyatorlar yo‘q, 
ular devorlariga o‘rnatilgan. Turar joy xonalari sirkulyasiyasi hisobiga isitiladi. 
YOrdamchi isitish vositasi – gazli. 
Havo aylanishi uchun maxsus klapan yoki darchalardan foydalaniladi. Havoni 
tortish kanallarni ruxsati bo‘lgan er to‘lalarga, u holda bu sistemani xonani yozgi 
sovitish uchun ishlatish mumkin. (havo haroratini 5 – 7
o
S ga pasaytirish ehtimoli 
bor). Oynavand hajmni isitish amalda to‘g‘ridan to‘g‘ri isitish medifikatsiyasidir. 
Issiqxona, atrium, oranjeriya oynavand xajmi uyning janubiy fasadiga ulangan holda 
bo‘lishi mumkin yoki uning ichkarisiga quriladi. Issiqxonada qizigan havo tabiiy 
konveksiya yo‘li bilan, mexanik zo‘riqtirish kanallari va oddiy uskunalar sistemasi 
orqali boshqa xonalarga tarqaladi. Odatda, issiqxonadagi harorat etarli darajagacha 
etganda klapanni ochilishini sozlovchi termostat ishga tushadi. Issiqlikni saqlash 
ichki termal massivi tomonidan yuqorida ta’rif berilganidek amalga oshiriladi.