Jizzax politexnika instituti "transport" fakulteti "ijtimoiy fanlar"

DINNNING SIYOSIY ILDIZLARI
turli siyosiy kuchlarning dindan o‘z mayda-chuyda manfaatlarida foydalanish imkoniyati va shu tariqa uni bevosita yoki bilvosita qo‘llab-quvvatlashi orqali, uning jamiyatdagi roli va ta’sirini kuchaytirishida namoyon bo‘ladi. Shu ma’noda din va siyosat o‘rtasida ham uzviy va doimiy aloqa mavjud.
Dinning asosiy funktsiyalari.
dunyoqarashni shakllantirish funktsiyasi butun borliq qachon va nima uchun paydo bo’lgan va bunda g’ayrioddiy kuchning olamshumul roli qanday namoyon bo’lgan, degan savollarga javob beradi.
tartibga solish funktsiyasi odamlar xulq-atvorini tartibga soluvchi tegishli me’yorlar va qoidalarni belgilaydi.
kommunikativ funktsiyasi muloqot va shaxslararo aloqalarning muayyan tipini ta’minlaydi, jamiyatning jipslashuvi va yaxlitligiga ko’maklashadi.
kompensator funktsiyasi yetishmayotgan axborot, diqqat-e’tibor, g’amxo’rlik o’rnini to’ldiradi, hayot ma’nosi, istiqbollar va shu kabilarning yo’qligini sezdirmaydi, ya’ni insonning kundalik hayotda qondirilmagan ehtiyojlari o’rnini to’ldiradi.

Dinning jamiyatda bajaradigan funksiyalari

• Birinchidan, har qanday din o’z dinidagilar uchun to’ldiruvchi, ovutuvchi (kompensatorlik) vazifasini bajaradi.

Masalan, insonda diniy ehtiyoj hosil bo’lishini olib qaraylik. U o’z hayoti. turmush tarzi, tabiat va jamiyat bilan bo’lgan munosabatlari jarayonida shaxsiy va ijtimoiy ehtiyoj, maqsadlarga etishishi qiyin, ilojsiz bo’lib ko’ringanda bunday ma’naviy ehtiyoj vujudga kelgan. Chunki inson hayotida quvonchli yoki tashvishli onlarda, orzular ro’yobga chiqishi ilojsiz bo’lgan paytda insoniyatning dinga ehtiyoji jamiyat bo’lib yashash talablarida boshlangan; din bu o’rinda ma’naviy ehtiyojni qondiruvchi, tasalli beruvchilik vazifasini bajargan.

Dinning jamiyatda bajaradigan funksiyalari

• Ikkinchidan, dinlar o’z ta’limot tizimini vujudga keltirib, unga e’tiqod qiluvchi shaxs va jamoani shu ta’limot doirasida saqlashga harakat qiladi. Buni dinlarning birlashtiruvchilik (integrativlik) funkstiyasi deyiladi. Bunda din muayyan ijtimoiy, etnik va ma’naviy hayotning o’z ta’siri doirasida bo’lishini ko’zda tutadi.