Jizzax politexnika instituti "transport" fakulteti "ijtimoiy fanlar"

Urug‘-qabila dinlari – totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o‘z urug‘idan chiqqan sehrgar shomon qabila boshliqlariga sig‘inuvchi dinlar. Ular hozir Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi qabilalarda saqlanib qolgan
Milliy dinlar – ma’lum millatga xos bo‘lib, boshqa elat vakillari o‘ziga qabul qilmaydigan dinlar. Ularga yahudiylik, hinduiylik, konfutsiylik, sintoizm kiradi
Jahon dinlari – dunyoda eng ko‘p tarqalgan, kishilarning millati va irqidan qat’i nazar unga e’tiqod qilishlari mumkin bo‘lgan dinlar. Unga buddaviylik, xristianlik va islom dini kiradi
Dinning ibtidoiy shakllari
Animizm
Fetishizm
Shamanizm
Magiya
|Totemizm
DINIY E’TIQODLARNING TARIXIY SHAKLLARI.
Animizm (lot. anima – jon) – nafaqat odamlar, balki hayvonlar, predmetlar va borliq hodisalarini ham go’yo ruh, jon boshqarib turishiga ishonish. Animizm nuqtai nazaridan butun dunyo ruhli va jonlidir.
Totemizm negizini muayyan odamlar guruhining totem, ya’ni sig’inish ob’ekti sanalgan ajdod deb e’lon qilinadigan u yoki bu hayvon, o’simlik, predmet bilan umumiy kelib chiqishiga bo’lgan ishonch tashkil etadi, zero totem mazkur jamoa yoki urug’ning qudratli homiysi, himoyachisi hisoblanadi, uni oziq-ovqat va shu kabilar bilan ta’minlaydi. (Hindistonda Xonumon maymuni, sigir, turli qabilalarda u yoki bu ilohiy predmet )
 
Fetishizm u yoki bu predmetni mo’jizakor xislatlarga, odamlar hayotiga ta’sir ko’rsatish qobiliyatiga ega deb hisoblaydi. Bunday predmet ilohiylashtiriladi, sig’inish va topinish ob’ektiga aylanadi.

Анимизм (лотин тилида «анима» – «руҳ», «жон» маъноларини англатади). Анимизм – руҳлар мавжудлигига ишонч, табиат кучларини илоҳийлаштириш, ҳайвонот, ўсимлик ва жонсиз жисмларда руҳ, онг ва табиий қудрат борлиги ҳақидаги таълимотни илгари сурувчи илк диний шакллардан бири.

Анимизм (лотин тилида «анима» – «руҳ», «жон» маъноларини англатади). Анимизм – руҳлар мавжудлигига ишонч, табиат кучларини илоҳийлаштириш, ҳайвонот, ўсимлик ва жонсиз жисмларда руҳ, онг ва табиий қудрат борлиги ҳақидаги таълимотни илгари сурувчи илк диний шакллардан бири.