Joba: Ma’mleketlik kadastri tu’sinigi ha’m onın’ mazmunı

1-Tema: MA’MLEKETLIK KАDASTRLARIN JU’RITIWDIN’ TEORIYALIQ HA’M HUQUQIY TIYKARLARI
Joba:

1. 
   Ma’mleketlik kadastri tu’sinigi ha’m onın’ mazmunı;
   
2. 
   Ja’miyetimizde ma’mleketlik kadastrlarının’ siyasiy, ekonomikalıq ha’m sotsiallıq a’himiyeti;
   
3. 
   Respublikamızda ma’mleketlik kadastrların jaratıw ha’m ju’ritiwdin’ normativ huqıqıy tiykarları.
   
4. 
   Ma’mleketlik kadastrlarin jaratiw ha’m ju’ritiwde sirt el ma’mleketlerinin’ ta’jiriybeleri
   

1. 
   Ma’mleketlik kadastri tu’sinigi ha’m onın’ mazmunı
   

Ha’zirgi waqtda kadastr du’nyadag’ı barlıq ma’mleketlerde ju’ritlmekte, ol tabiyiy resurslardan paydalanıwdı, injenerlik iskerligin, ekologiyalıq, sotsiallıq ha’diyselerdi esapqa alıw, jag’dayın bahalaw, tu’sigi menen baylanıslı.
Kаdastr o’z sharayatı menen birdey bolg’an aymaqlıq birliklerdi ajıratıwg’a, olardı kartag’a tu’siriw, sapa ha’m mug’dar ko’rsetkishlerinen paydalang’an halda ta’riplewge mo’lsherlengen.
A’himiyetlisi sonda shet ma’mleketler ta’jiriybesinde kadastr tu’sinigin ko’p jag’daylarda ko’shpes mu’lk tu’sinigi menen baylanıstıradı. Sonın’ menen birgelikte ko’shpes mu’lk degende to’mendegiler tu’siniledi:
Jerge bekkem baylang’an sanı ha’m mug’darı haqqındag’ı mag’lıwmatlarg’a iye bolg’an, jer ushastkalarına ha’m basqa ko’shpes mu’lklerge bolg’an mu’lkshilikti ulıwma xatqa alıw(dizimge aliw).
“Kadastr” so’zi pu’tkil du’nyada tarqalg’an bolıp, tek g’ana Skandinaviya ma’mleketleri onın’ ornına “Reestr” so’zinene paydalang’an.
“Kаdastr” so’zinin’ kelip shıg’ıwın etimolog alımlar ha’r tu’rli tu’sindiredi.
Ма’selen , frantsuz etimologi Blondxeym “kadastr” so’zi grekshe “katastikon” so’zinen kelip shıqqan bolıp “jazıw da’pteri” degen ma’nini bildiredi dep esaplaydı.
Basqa alım , Dobner (1892 j.) “kadastr” so’zin orta a’sir latın so’zi “kapitasrum” menen baylanıstıradı, bul so’z eki so’zden “kapitum” ha’m registrum” so’zlerinin’ qosılıwınan du’zilgen bolıp, bo’lingen Rim wa’layatları aymaqların bahalaw birligi “reestri” degen ma’nini beredi.
Blondeymnin’ taripi 1185 jılda jazılg’an venetciya hu’jjetlerine tiykarlang’an bolıp, haqıyqatqa jaqınıraq dep ta’n alınadı.
1985 jılda kadastr ha’m jer mag’lıwmatları xalq-aralıq ekspertler toparı kadastrg’a ken’rek ulıwmalastırg’an ta’rip berdi.