Journal of Advanced Research and Stability Volume: 02 Issue: 11

Satira janridagi bo'linish 
Satira janrlari xilma-xildir: 
1. Satirik roman - bu katta hikoyaviy asar bo'lib, unda birinchi o'rinda turgan voqealarning 
kulgili rivojlanishi "matn osti"dagi ba'zi dramatik yoki fojiali to'qnashuvlar bilan oldindan 
belgilab qo'yilgan (Petroniyning "Satirikon"i, L. Sternning "Tristram Shendining hayoti va 
sarguzashtlari", M. E. Saltikov-Shchedrinning "Janob Golovlyovlar" va boshqalar). 
2. Satirik hikoya - tasvirlangan personajlar yoki voqea-hodisalar ularni masxara qilish orqali 
taqdim etiladigan oʻrta hajmdagi asar (“Yersh Yershovich haqidagi hikoya”, “Shemyakin 
sudi haqidagi hikoya” va boshqalar). 
3. Ertak-satira - erkin taqdimot shaklidagi nasriy asar, unda sehrli o'zgarishlar, harakatning joyi 
va vaqti mavjud (M. E. Saltikov-Shchedrinning "Dono tanga baliq", "Yovvoyi pomeshchik ", 
" Idealist tovonbaliq", va boshqalar.). 
4. Masal - satirik xarakterdagi kichik nasriy yoki poetik asar. Qahramonlar ko'pincha hayvonlar, 
narsalar yoki o'simliklardir. Masalan, Ezop, I. A. Krilov, J. Lafonten masallari. 
5. Felyeton – odamlarning kamchiliklari, ularning fe‟l-atvori, maqsad va faoliyati natijalarini 
masxara qiluvchi dolzarb mavzudagi gazeta maqolasi. V. M. Doroshevich, M. E. Koltsov, A. 
V. Amfiteatrov, A. I. Raykin, M. M. Jvanetskiy, M. N. Zadornov va boshqalar bu janrga 
murojaat qilishgan. 
6. Pamflet - muallif xavfli ijtimoiy yovuzlikning tashuvchisi deb hisoblagan qahramonning 
fikrlash tarzini fosh qilish, masxara qilish va qoralashga qaratilgan satirik asar (D. I. 
Pisarevning “Asalarilar”, M. Gorkiyning “Rossiya podshosi”, L. M. Leonovning "Barbarossa 
soyasi"). 

---

Journal of Advanced Research and Stability
Volume: 02 Issue: 11 | Nov - 2022 ISSN: 2181-2608 
www.sciencebox.uz 
248 
7. Epigramma - bu xarakterning individual xususiyatlari yoki nomaqbul xatti-harakatlarini 
masxara qilishni o'z ichiga olgan kichik satirik janr. Epigrammaga A. S. Pushkin, E. A. 
Baratinskiy, N. M. Yazikov va boshqalar murojaat qilgan. 
8. Anekdot - ahamiyatsiz, ammo xarakterli voqea haqida qisqacha qiziqarli hikoya. 
9. Karikatura - har qanday xarakter xususiyatlariga yoki ruhiy xususiyatlariga, odatda, eng 
zaiflarga bo'rttirilgan urg'u. Ular og'zaki va majoziy bo„ladi. 
10. Sharj (hazil surat) - tananing biron bir qismi yoki hodisaning bir qismining buzilgan shaklda 
chizilgan satirik tasviri.