Жумаев Достон Давлат ўғлининг "Муборак-Ғузор-Бойсун-Боботоғ профили бўйича геолого геофизик модел тузилиши" мавзусидаги Фан магистри академик даражасини олиш учун ёзилган диссертация


Download 1.46 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/30
Sana05.05.2023
Hajmi1.46 Mb.
#1430813
TuriДиссертация
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   30
Bog'liq
Диссертация

Электроразведка 
1953 йилда ВЭЗнинг биринчи ишлари натижаларига кўра
«Ўзгеофизтрест» ходимлари (Н.А. Громйко, Н.Г. Зарипова, А.А. Иванова, 
В.Т. Логинов, С.И) томонидан ушбу усулдан фойдаланган ҳолда тизимли 
ҳудудий электр қидирув ишлари олиб борилган. Бу ишлар бурмалар 
чегараларини аниқлаб берди, эталон геоэлектр қатламининг тепасида янги 
кўтарилишларни аниқлади. 1959 йилда вертикал электр зондлаш (ВЭЗ) ва 
дипол электр зондлаш (ДЭЗ) усуллари (Н.Г. Зарипова) бўйича электр 
қидируви натижаларига кўра, эталон горизонт бўйлаб кўтарилишлар 
аниқланган. 
Биринчи минтақавий тадқиқотлар (Н.Г. Зарипова, 1965-1966) БҲР 
палеозой ётқизиқлари юзасини ишончли тарзда харитага тушириш, эталон 
электр горизонтини жануби-ғарбий томонга чўктириш, баланд зоналарни 
ажратиб кўрсатиш ва маҳаллий тузилмалар мавжудлигини аниқлаш 
имконини берди. 
Ишлаб чиқаришга янада илғор ускуналар ва янги электр қидирув 
усулларини жорий этиш билан “электромагнит майдоннинг магнит 
компонентини” (ЗСМ), магнитотеллурик зондлаш (МТЗ) (З.Д.Круглова, Э. 
Б. Кочерянтс, Н.А.Громйко ва бошқалар) ўрнатиш усули билан зондлаш
1964), Ўрта-юқори юра ва палеозой фундаментининг (ЗСМ, МТЗ) 
карбонат-тузли қатламлари конлари билан аниқланган эталон электр 
горизонтлари топографиясининг ҳолати ҳақида маълумот олинди. 
Вазифалар доираси кенгайтирилди - антиклинал тузилмаларни 
қидиришдан шўр сувнинг хавфли зоналарини ва юра даврининг карбонат 
конларида углеводородларни қидиришнинг истиқболли объектларини 
тўғридан-тўғри прогноз қилиш (М.Д.Басов, М.А.Мкртчян, Л.С.Трусова, 
Р.Э.Розенфелд, Н.М. .Рашидов) янги конларнинг очилишига олиб келди. 


18 
Сурхондарё чўкмасининг бутун худуди 1957-1963 йилларда (Саркисян, 
1959, Каспорян, 1961, Акрамов, 1964) 1:200000 масштабли ВЭЗ 
съемкалари билан қамраб олинган. 
Худуд тектоникаси бўйича электроразведка кўрсаткичлари, С.И. 
Мусаев, В.В. Рубо, Р.Х. Сайфи, Б.Б. Таль-Вирский ва бошқалар томонидан 
тузилган структурали тектоник схемалар асосини ташкил этди.
1970-1979 йилларда (В.Я. Синельников, Э.Г. Нюссер, В.В. 
Белявский, Г.В. Ким) палеоген ётқизиқларидаги кўтарилмалар натижасида 
келиб чиққан бўлиши мумкин бўлган маҳаллий аномалияларни топиш 
мақсадида, теллурик токлар (ТТ) методлари, ҳамда чуқурликдаги 
тузилишни ўрганиш ва бурмали фундамент юзасини картага тушириш 
мақсадида магнито-теллурик зондлаш (МТЗ) методи синалди ва ишлаб 
чиқаришга тадбиқ этилди. Изланишлар асосан жанубдаги Жанубий 
Лалмикор ва Шимолий Оқтоғ майдонларидан то шимолдаги Пахтаобод 
майдонигача худудни ўз ичига олган Сурхондарё чўкмасининг шарқий 
борти оралиғида ўтказилди. Сурхондарё дарёсининг чап қирғоғи ва Бойсун 
котловинасида ишлар асосан танишиш мақсадида олиб борилди.
Теллурик токлар усули ишлари натижасида 1:100000 масштабли 
теллергик майдон кучланишининг умумий картаси тузилди. Барча 
антиклинал чизиқлар Теллурик токлар (ТТ) майдонининг аномал юқори 
даражалари билан белгиланди ва охиргилари ичида маълум маҳаллий 
бурмалар тасдиқланди.
2001-2002 йилларда. Канаданинг «Пҳоэних Геопҳисиcс Лтд» компанияси 
ва «Ўзбекгеофизика» АЖнинг ҳамкорликдаги саъй-ҳаракатлари билан БҲР 
да магнитотеллурик усулда ҳудудий тадқиқотлар олиб борилди. Иш 
халқаро гилиҳа доирасида амалга оширилди.


19 
2000-2004 
йилларда Бешкент ботиқлигининг жануби-ғарбий 
қисмида, электр қидирув ишлари (МТЗ), частотали электромагнит зондлаш 
(ЧЗ) ва Бухоро поғонасида индукцияланган қутбланишни вертикал электр 
зондлаш (ВЭЗ-ВП) усуллари билан амалга оширилди (Т.М. Қўчқорова, 
2004). Бунинг натижасида нефт ва бир қанча обектларнинг газ 
истиқболлари ижобий баҳоланди. Таъкидлаш жоизки, 2015-2016 йилларда 
юрагача бўлган ётқизиқларни ўрганиш учун МТЗнинг самарали ишлари 
олиб борилди. 

Download 1.46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling