Жумаханов ш. З., Тошпўлатов а. М

Анклавлар назарияси: географик ва геосиёсий таҳлил
Монография 
62 
мумкин. Аммо, миллий-ҳудудий чегараланиш ўтмишда қолоқ 
бўлган халқларнинг ўз юртларида миллий давлатчиликни 
ўзларининг миллий турмуш шароитларига мувофиқ келадиган 
шаклларда ривожлантириш ва мустаҳкамлашларига, уларнинг ўз 
ерларида аҳолининг турмушини ва психологиясини биладиган 
маҳаллий кишилардан тузилган ҳамда она тилида иш юритадиган
суд, маъмурият, хўжалик тармоқларини тартибга солиш ҳамда 
сиёсий жиҳатдан марказлаштиришда катта аҳамиятга эга бўлган 
[80], деган фикрларда ҳам маълум маънода ҳақиқат мавжуд. Бу 
билан ХХ асрнинг 20 – 30- йилларда амалга оширилган 
делимитация ишларининг натижаси мутлақ ижобий хусусиятларга 
эга, дейишдан ҳам анча йироқмиз. Шундай бўлишига қарамай, 
унинг сиёсий-маданий ва иқтисодий жиҳатдан (мавжуд ҳукмрон 
мафкурани инобатга олмаган ҳолда) ижобий томонлари сифатида 
қуйидагиларни келтириш мумкин: 
• 
кўп миллатли учта мамлакат ўрнида бир миллатли 
“миллат – давлат”ларнинг шакллантирилганлиги; 
• 
минтақада энг кўп аҳолига эга бўлган ўзбек, қозоқ, 
қирғиз, тожик, туркман, қорақалпоқ сингари миллатларнинг 
миллий 
– 
ҳудудий 
жиҳатдан 
алоҳида– 
алоҳида 
концентрациясининг амалга оширилганлиги; 
• 
миллий– ҳудудий чегараланиш асосида тарихан 
кўчманчи бўлган қирғиз, қозоқ, қорақалпоқ каби этносларнинг 
ўтроқлашиб, халқ сифатида шакллантиришга эришилганлиги ва 
нуфузи ошганлиги; 
• 
кўп сонли аҳоли (нуфус)га эга бўлган ҳар бир 
миллатларнинг алоҳида ҳудудий ишлаб чиқариш мажмуаларига 
ихтисослашуви натижасида ҳудудий меҳнат тақсимоти ҳамда 
минтақавий иқтисодий интеграциянинг вужудга келтирилганлиги; 
• 
полиэтник 
аҳолини 
“миллат 
– 
давлат”ларга 
тақсимланиши оқибатида миллий ўзликка асосланган жамиятлар 
шакллантирилганлиги; 

---