Жумаханов ш. З., Тошпўлатов а. М

Анклавлар назарияси: географик ва геосиёсий таҳлил
Монография 
6 
Қолаверса, мазкур соҳага оид изланишларда хорижий 
тадқиқотчилардан Э.Шулер [6], М.Катудал [7], Н.Мегоран [8], 
П.Ратон [9], Г.Робинсон [10], Б.Уайт [11], Д’Оливье Фарран [12], 
М.
Пиеткивиcз [13], Б.Фазандеиро [14]; Т.Зверинцева [15], 
Ю.Рожков-Юрьевский [16], Вадим Зайцев [17] ҳамда Марказий 
Осиёлик мутахассислардан Р.Габдулҳаков [18] [19], С.Аламанов 
[20], М.Саидов [21], М.Суюнов [22], А.Жалилов [23], С.Сафоев 
[24], Ш.Жумаханов [25], А.Тошпўлатов [26] кабиларнинг тадқиқот 
ва илмий ишлари аҳамиятли ҳисобланади. 
Анклав/эксклав ҳудудлар географияси ўзига хослиги билан 
ажралиб туради. Бу ўзига хосликни турли иқтисодий-ижтимоий 
географик тамойиллар орқали ёритиб бериш натижасида 
мазмунан яхлитлик асосида комплекс таҳлил амалга ошириш 
имконияти вужудга келади (1-чизма).
1-чизма 
Анклав/эксклав ҳудудларнинг намоён бўлиш шакллари 
Чизма муаллифлар томонидан шакллантирилган 
Анклав/эксклав ҳудудларни географик ва геосиёсий 
ёндашиш тамойилига кўра – анклав, эксклав, асосий давлат, 
ўраб турувчи давлат каби категорияларга ажритиш мумкин. 
Анклав (французча, enclave – “қулфлаб олиш”, “ўраб 
Анклав/эксклав ҳудудлар таснифи
Ёндашиш хусусиятига 
кўра
анклав
эксклав
асосий давлат
ўраб турувчи 
давлат
Топологик 
ҳусусиятига кўра
тўлиқ анклав
ярим анклав
соф эксклав
пенеанклав
Бошқарув 
хусусиятига кўра
мустақил тўлиқ 
анклав давлат
мустақил ярим 
анклав давлат
тегишли тўлиқ 
анклав ҳудуд
тегишли ярим 
анклав ҳудуд

---

Анклавлар назарияси: географик ва геосиёсий таҳлил