Jumayeva mavluda ziyodullayevna somatik iboralarning semantik tadqiqi

a portata di mano	at hand
di seconda mano	seconhand
alzare la mano	to raise your hand
avere la mano pesante	to crack down
avere le mani bucate	to have holes in your hands, to spend money easily
avere le mani di pasta frolla	to be clumsy
chiavi in mano	turnkey
dare una mano	to lend/give a hand
di mano in mano	from hand to hand
di prima mano	first-hand
di seconda mano	second-hand, used
fatto a mano	handmade
freno a mano	parking brake
fuori mano	out-of-the-way
in buone mani	in good hands
lettura della mano	palm-reading
mano amica	helping hand
mano aperta	open hand
mano destra	right hand
mano di vernice	coat of paint
mano nella mano	hand in hand
mano sinistra	left hand
perdere la mano	to lose the hang, to be out of practice
prendere per mano	to join hands with
raccolto a mano	hand-picked
salutare con la mano	beckon/wave
scritto a mano	Handwritten
stare mano in mano	to be clasping your hands
stringere la mano	to shake hands
uccello sulla mano	bird in hand
una mano lava lʻaltra	you scratch my back and Iʻll scratch yours
mettere il dito sulla piaga	to pour salt into a wound
non muovere un dito	to not lift a finger to do something
toccare il cielo con un dito	to be walking on the clouds
pagare sullʻunghia	to pay in cash immediately

10-jadval:

Italiano	English
a occhio e croce	more or less
a occhio nudo	with the naked eye
a colpo dʻocchio	at first glance
a perdita dʻocchio	as far as the eye can see
a quattrʻocchi	face to face, privately
avere occhio di falco	to be eagle-eyed
avere occhio di lince	to be eagle-eyed
avere occhio per qualcosa	to have an eye for something
chiudere un occhio su qualcosa	to turn a blind eye to something
costare un occhio della testa	to cost an arm and a leg
dente per dente, occhio per occhio	a tooth for a tooth, an eye for an eye
di buon occhio	favorably
essere nellʻocchio del ciclone	to be in the eye of the storm
fare qualcosa a occhi chiusi	to do with oneʻs eyes closed
guardare con la coda dellʻocchio	to look out of the corner of the eye
guardare con occhio critico	to take a hard look
il bianco dellʻocchio	white part of the eye
in un batter dʻocchio	in the blink of an eye
occhio di gatto	catʻs-eye
strizzare lʻocchio	to wink
tenere sottʻocchio	to keep an eye on
vedere di buon occhio	look kindly upon

11-jadval:

Italiano	English
a un pelo da	within an inch of
avere il pelo sullo stomaco	to have no scruples
non avere peli sulla lingua	to not mince oneʻs words
cavarsela per un pelo	to have a narrow escape
cercare il pelo nellʻuovo	to look for a flaw
fare pelo e contrapelo	to be extremely critical
lisciare il pelo	to flatter excessively
per un pelo	only just
sacco a pelo	sleeping bag
salvo per un pelo	saved by the bell
vincere per un pelo	to defeat by a nose

12-jadval:

Italiano	English
a piedi nudi	barefoot
anello da piede	toe ring
andare a piedi	to walk
collo del piede	instep
cominciare col piede sbagliato	to start on the wrong foot
essere a piede libero	to be on bail
essere in piedi	to be standing
essere sul piede di guerra	to be on the war path
fare qualcosa con i piedi	to do something badly
fuori dai piedi!	get out of the way!
in punta di piedi	on tiptoe
lunghezza del piede	foot length
mignolo del piede	little toe
passare da un piede allʻaltro	to shift from foot to foot
pianta del piede	sole of the foot
piede cubico	cubic foot
piede dʻappoggio	front foot
piede dʻatleta	athleteʻs foot
piede destro	right foot
piede piatto	flat foot
piede quadrato	square foot
piede sinistro	left foot
prendere piede	to become established
ragionare con i piedi	to reason like a fool
sentirsi mancare la terra sotto i piedi	to feel completely lost
tenere il piede in due staffe	to hedge your bets
unghia del piede	toenail

E.N.Tanasi oʻz maqolasida bir til doirasida yaʻni ingliz tilida “qoʻl” va “oyoq” ishtirok etgan iboralarning AQSH va Buyuk Britaniya kompaniyalarining reklamalarida qoʻllanishi taqiqlangan va oʻziga xos ekanligi aytib oʻtilgan. Bundan tashqari L.Manerko maqolasida “idrok” va “tana” orasidagi aloqani ingliz iboralarida oʻz aksini topish masalasini koʻrib chiqqan. Ingliz tilida ham somatik frazelogizmlar ishtirok etgan ilmiy ishlar, maqollar bor. Ingliz tilidagi tana aʻzolari bilan bogʻliq somatik frazeologizmlar muhim oʻrin tutadi.

III bob bo`yicha xulosa

Frazeologik birliklar har qanday xalqning tarixi, madaniyati va milliy urf-odatlarini ifodalovchi til birliklaridir. Bir soʼz bilan aytganda frazeologik birliklar har bir millatning nutqiy xazinasi desak boʼladi. Ular insoniyat tomonidan yaratilgan tasvirlarni aniq aks ettiruvchi til birliklari boʼlib, mahalliy aholi ongida mustahkamlangan maxsus belgilar va assotsiativ aloqalarni oʼziga hos tarzda namoyon etadi. Frazeologik birliklar nutq jarayonida yaratilmaydi, ular nutqda tayyor holda qoʼllaniladi. Ular toʼliq yoki qisman koʼchma maʼnoga ega soʼzlarning turgʼun birikmasi sifatida nihoyatda murakkab, koʼp qirrali til birligidir. Barqarorlik va majoziylik har qanday frazeologik birliklarning nutqdagi son-sanoqsiz xilma-xil koʼrinishlarida oʼziga xos xususiyatlari hisoblanadi . Ular u yoki bu xalqning turmush tarzi, geografik oʼrni, tarixi, anʼanalarini vizual tarzda ifodalab, oʼsha jamiyatning voqea va hodisalarini tasvirlaydi. Frazeologik birliklarning aksariyati barcha tillarda oʼsha xalq tomonidan yaratilgan boʼlib, ularning mualliflari nomaʼlum, qolaversa manbaʼlari ham aniq emas. Oʼz navbatida ingliz tili ham juda boy frazeologiyaga ega boʼlib, unda xalq hayoti, madaniyati, turmushining oʼziga hosligi munosib ifodasini topgan.

UMUMIY XULOSALAR

Xorijiy tilning frazeologiyasini oʻrganish nafaqat soʻz boyligini oʻrganish samardorligini oshiradi, balki tilning oʻlkashunoslik bilan bogʻliq bilimlar bilan boyishiga olib keladi.
Biz axborot yoʻllar orqali maʻlumotlarni saqlaymiz va bir-birimizga yetkazamiz. Masalan, audio-video vositalari orqali, shuningdek, elektron variantda. Qachonlardir, xatto yozuv shakllanmagan bir paytda tajribani oʻzaro yetkazishning birgina oddiy va joʻn, hamma uchun qulay vositasi boʻlgan: bu bizning tilimiz. Bizgacha ota bobolarimizning qoʻshiq, masal, ertak shaklida hikmatli soʻzlari yetib kelgan. Ammo eng muxtasar, axborotga boy va eng mahsuldor soʻzlar maqol va matallar hisoblanadi. Ayni ular oʻz badiiy mazmuni tufayli nutqimizni yorqin va ifodali qiladi. Jahon xalqlarining maqollari koʻp umumiy jihatlarga, shuningdek, ayni bir xalqning oʻziga xos madaniyatini, uning koʻp asrlik tarixini koʻrsatib beruvchi maxsus xususiyatlarga ega. Frazeologik birliklarda teran mazmun, xalq donoligi ildizlari uzoq oʻtmishga borib taqaluvchi xalq donoligi mujassamdir. Ular xalqning madaniyati, anʻanalari va tarixining iniʻkosidir, ular orqali biz yaxshilik va yomonlikni anglaymiz.
Koʻp tadqiqotchilarning izlanishlaridan maʻlumki, frazeologik birlik tilshunoslikning oʻta murakkab koʻp qirrali obyekti hisoblanadi. Tilning yaxlit lugʻaviy birligi sifatida uni grammatik, semantik, funktsional, xatto jamiyatshunoslik jihatdan oʻrganish mumkin.
Frazeologik birliklar, soʻz birikmalarning, oʻzaro semantik bogʻliq birikmalarining umumiy nomi boʻlib, ular shakliga koʻra oʻxshash sintaktik qurilmalardan farqlidir, ular nutq paytida yuzaga chiqmaydi, ularda fikr ifoda etilayotganda semantik qurilma va aniq leksik-grammatik tarkibning aniqlashtirilgan mutanosibligi saqlanadi.
Izlanishlarga koʻra shu narsa maʻlum boʻldiki ushbu qiyoslanayotgan uch tilda bir biriga oʻxshash somatik iboralar ham mavjud. Masalan: italyan va oʻzbek tillarida quyidagi ekvivalent iboralar mavjud: