K arim a q osim ova

ko'nikm alarga ega bo'lishlari zarur?
8. S avod o 'r g a tish davri o 'q is h darslariga dars n a m u n a sin i ishlab 
ch iq in g .
9. B o'g'in -tovu sh , to v u sh -h a rf tahlili m ashqlarining m azm uni va aham i- 
yatini sharhlab bering.
10. Savod o'rgatish jarayonida qanday m ashq turlaridan foydalaniladi? 
Ularni to'liq bayon qiling.
11. Savod o'rgatish jarayonida tovushlarning to'g'ri va ravon talaffuzi 
ustida qanday ishlanadi?
12. D iksiya ustida ishlash m ashqlariga nimalar kiradi?
13. Savod o'rgatish davrida nutq o'stirishga oid ish turlarini m isollar bilan 
tushuntiring.
14.
Savod o'rgatish davrida gap va so 'z ustida ishlashga doir ish turlarini 
ayting.

---

15. Y ozuvning inson hayotidagi aham iyatini ayting. Hozirgi yozu v shriftiga 
o ‘z m unosabatingizni bildiring.
16. Y ozuvga o'rgatishning tashkiliy, gigiyenik va ta ’lim iy shartlarini aytib 
bering. Ularni biror harfni yozish darsiga tatbiq eting.
17. Y ozuv daftari ustida ishlashni tushuntiring.
18. Y ozu v darslarida o'q u v ch ila r nutqini o 'stirish d a qanday usullardan 
foyd alan ilad i?
19. Savod o'rgatish davridagi o'qish va yozuv darslariga tavsif bering.
20. Oz kom plektli maktablarda savod o'rgatish darslarining o'ziga xos 
xususiyatlari nimalardan iborat?
21. „Alifbe" darsligi qurilishining ilm iy-pedagogik tam oyillarini tushun­
tirib bering.
22. Hozirgi kunda amalda q o'llanilayotgan „Alifbe" darsligini tahlil qiling 
va unga taqriz yozing.

---

0 ‘qish darslarining maqsad va vazifalari, ta ’limiy-tarbiyaviy
ahamiyati
B oshlang'ich sinflarning o 'q ish darslari o 'z m ohiyati, m aqsad va 
vazifalariga ko 'ra ta ’lim tizim id a alohida o 'rin tutad i. Negaki uning 
zam in ida savodxonlik va ax lo q iy-ta’limiy tarbiya asoslari turadi. S hu­
ning uchu n ham boshqa predm etlar ta ’lim ini o 'q ish ta ’limisiz ta sa w u r 
qilib bo'lm aydi.
O 'quvchi m atnni to 'g 'ri, tez, tushunib o 'q ish , m azm unini o 'z la sh ­
tirish bilan ilk bor o 'q ish darslarida yuzlashadi. O 'qish darslari 
orqali o 'q u vchilam ing Davlat ta ’lim standarti (D T S ) talablari bo 'y icha 
o 'zlashtirishlari k o 'zd a tutilgan o'quv-biluv ko'n ikm a-m alakalari 
ham da bilim larni egallashlariga yo'l ochiladi. Aynan o'qish ta ’lim ida 
insonning, aw a lo , o'zligini, qolaversa olam ni anglashga bo 'lgan inti- 
lishlariga turtki beriladi.
Shu m aqsadda „O 'qish kitobi" darsliklariga o n a tabiat, atrofim izni 
o 'ra b turgan olam , V atanim iz tarixi va bugungi qiyofasi, kattalar va 
bolalar hayoti, m ehnatsevarlik, istiqlol va m illiy -m a’naviy qadriyatlar, 
xalqlar do'stligi va tinclilik kabi turli m avzular bo'yicha atroflicha 
tu sh u n ch alar berishga m o'ljallangan badiiy, axlo qiy -ta’limiy, ilmiy- 
o m m ab o p asarlar kiritiladi.
O 'q ish darslari savod o 'rg atish davrida o'q uv chilarni b o 'g 'in , so 'z 
va gapiar bilan tanishtirish va ularni o 'q ish , rasm lar asosida hikoya 
qilish tarzida uyushtirilsa, o'qish texnikasi egallangandan so 'n g o'qish 
m uayyan m avzular bo'y ich a tanlangan badiiy, ilm iy-om m abop m atn- 
lar yuzasidan olib boriladi.
B oshlang'ich sin f „O 'qish kitobi" darsliklariga kiritilgan m uayyan 
m avzular o'quvchilarni badiiy adabiyotning sehrli olam iga olib kirishi, 
dunyoqarashlarini milliy istiqlol mafkurasi asosida to 'g 'ri shakllanti- 
rishga qaratilishi bilan belgilanadi. Shunga k o 'ra, o'qish darslarining 
yetakchi xususiyati o 'q u v ch ilam in g savodxonligini t a ’m inlash bilan 
birga, o'q u vch ilarni milliy m afkura asosida yuksak axloqiy qadriyatlar 
ru hida tarbiyalashga qaratiladi.
B oshlang'ich sinflarning o 'q ish darslarida o'rganiladigan asarlar- 
ning m avzu doirasi an cha keng b o 'lib , ular o n a tabiat, yil fasllari, xalq

---

og'zaki ijodi, m ehnatga m uhabbat, asosiy bayram sanalari, m illiy is­
tiqlol va m a ’naviyat kabi um um iy m avzular doirasida birlashtirilgan.
O 'qish darslari uch un tanlangan m avzular o'quvchilarga kundalik 
hayot, mustaqillikni m ustahkam lash va insoniy m unosabatlar bo'yich a 
ham bilim va tarbiya berishni ko'zda tutadi. Bular ichida istiqlol, 
vatan, m a’naviyat va tabiat haqidagi m avzular alohida ajralib turadi. 
U lardan ko'zlangan m aqsad o'zlikni anglash, istiqlol, vatan va tabiat 
bilan bog'liq tuyg'ularni uyg'otishdir.
Vatanparvarlik, atrofim izdagi olam , m ehnatsevarlik kabi m avzu­
lar o'q ish darsliklaridagi keng qam rovli m avzulardan bo'lib, 2-sinf 
„O 'qish kitobi“ dagi „Опа у urtim-oltin beshigim"